Δύο αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη έκαναν υπέρπτηση στην Τζόρτζταουν χθες Πέμπτη, στο πλαίσιο κοινών στρατιωτικών γυμνασίων της Γουιάνας και των ΗΠΑ, γεγονός που εξέλαβε ως «πρόκληση» η Βενεζουέλα, με φόντο τη διένεξη με τη γειτονική της χώρα για την Εσεκίμπο, επαρχία με υπέδαφος πλούσιο σε υδρογονάνθρακες.
Τα μαχητικά πέταξαν πάνω από την πρωτεύουσα της Γουιάνας λίγο πριν από τις 14:30 (τοπική ώρα· 21:30 ώρα Ελλάδας), διαπίστωσε δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου.
«Η κυβέρνηση της Γουιάνας ενέκρινε την υπέρπτηση της Τζόρτζταουν από δυο αεροσκάφη F/A18F Super Hornets του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού (…) η άσκηση έγινε στο πλαίσιο της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας» των δυο χωρών, σύμφωνα με ανακοίνωση της κυβέρνησης της χώρας της Λατινικής Αμερικής.
Για τον υπουργό Εξωτερικών της Βενεζουέλας, τον Ιβάν Χιλ, η πτήση «απειλεί τη ζώνη ειρήνης» που είχαν συμφωνήσει να δημιουργηθεί οι πρόεδροι των δύο χωρών, ο Νικολάς Μαδούρο και Ιρφάν Αλί, τον Δεκέμβριο.
Ο υπουργός Άμυνας της Βενεζουέλας, ο Βλαντίμιρ Παδρίνο Λόπες, έκρινε από την πλευρά του πως η άσκηση εγγράφεται στο πλαίσιο των «επανειλημμένων προκλήσεων» των ΗΠΑ. «Το ολοκληρωμένο σύστημα αεροδιαστημικής άμυνάς μας παραμένει ενεργό» για την αντιμετώπιση «οποιασδήποτε προσπάθειας παραβίασης του εναέριου χώρου της Βενεζουέλας, συμπεριλαμβανομένου του εδάφους μας στην Εσεκίμπο», τόνισε μέσω X.
Περιοχή με έκταση 160.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και υπέδαφος πλούσιο σε πετρέλαιο και άλλους φυσικούς πόρους, η Εσεκίμπο, που ανήκει στη Γουιάνα αλλά διεκδικεί κατά μεγάλο μέρος της η Βενεζουέλα, μετράει 125.000 κατοίκους, περίπου το ένα πέμπτο του πληθυσμού της Γουιάνας, κι αντιστοιχεί στα δυο τρίτα της επιφάνειας της χώρας.
Η ένταση ανάμεσα στο Καράκας και την Τζόρτζταουν με αφορμή την προαιώνια εδαφική διένεξη κλιμακώθηκε τον Σεπτέμβριο, όταν η Γουιάνα προκήρυξε δημόσιο διαγωνισμό για την αξιοποίηση κοιτασμάτων πετρελαίου. Τον Δεκέμβριο, διεξήχθη σε αντίδραση στη Βενεζουέλα δημοψήφισμα για την προσάρτηση της περιοχής, στο οποίο οι ψηφίσαντες τάχθηκαν κατά «συντριπτική πλειοψηφία» (96,33%) υπέρ.
Η κατάσταση παραμένει τεταμένη, παρότι επανειλημμένα σε συναντήσεις τους οι δυο πρόεδροι δεσμεύθηκαν να «μην κάνουν χρήση βίας».
Η Βενεζουέλα λέει πως το φυσικό σύνορο των δυο χωρών θα έπρεπε να είναι ο ποταμός Εσεκίμπο, όπως συνέβαινε το 1777, την περίοδο της επικυριαρχίας της πάλαι ποτέ ισπανικής αυτοκρατορίας. Η Γουιάνα αντιτείνει πως τα σύνορα, η χάραξη των οποίων ανάγεται στην περίοδο της βρετανικής αποικιακής κυριαρχίας, χαράχθηκαν το 1899 με απόφαση διαιτητικού δικαστηρίου του Παρισιού. Υπέρ της θέσης αυτής συνηγορεί επίσης το Λονδίνο.
Η Τζόρτζταουν επαναλαμβάνει ότι δεν διαπραγματεύεται την εθνική κυριαρχία στο «σύνολο» της επικράτειάς της και ότι για το θέμα θα πρέπει να αποφανθεί το Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔ) των Ηνωμένων Εθνών. Το Καράκας από την άλλη ζητεί διαπραγματεύσεις εκτός του ΔΔ και λέει ότι συμφωνία που είχε υπογραφτεί στη Γενεύη το 1966, προτού αποκτήσει την ανεξαρτησία της η Γουιάνα, θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση γι’ αυτές.
