Το Κίεβο πανηγυρίζει -και δικαίως από τη δική του σκοπιά- μετά την προχθεσινή «επίσημη» παραλαβή των πρώτων F-16AM/BM που παραχώρησε η Δύση, μια σημαντική επιβεβαίωση της συνεχιζόμενης υποστήριξης που τόνισε με κάθε τρόπο ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι, σε αυτό που το Κρεμλίνο ονόμασε σόου (ή μάλλον… πανηγύρι), φροντίζοντας από την πλευρά του να αναφέρει για άλλη μια φορά ότι τα viper (με «v» πεζό) δεν θα έχουν αποφασιστικό ρόλο στις στρατιωτικές εξελίξεις.
Πέρα από τη διπλωματική σημειολογία, το πόσο πραγματικό αντίκτυπο θα έχουν τα μεταχειρισμένα F-16AM/BM, περισσότερα από 70 από τα οποία έχουν υποσχεθεί οι ευρωπαϊκές χώρες που αποσύρουν τη συγκεκριμένη έκδοση του αμερικανικής προέλευσης μαχητικού, καθώς τα αντικαθιστούν με F-35, είναι κάτι που δεν είναι εύκολο να απαντηθεί τη δεδομένη στιγμή.
Το σίγουρο είναι ότι η Ουκρανική Αεροπορία αποκτά πρόσβαση σε μια μεγάλη δεξαμενή ετοιμοπαράδοτων μαχητικών, που αν και παλαιά, εντούτοις παραμένουν μέχρι σήμερα αξιόμαχα και -κατά τα φαινόμενα- με ικανό εναπομείναν όριο «δομικής ζωής» για να εξυπηρετήσουν το σκοπό τους για αρκετά χρόνια (με «λελογισμένη» χρήση).
Επιπλέον έχουν χαρακτηριστικά που είναι σαφώς ανώτερα από τα σημερινά μαχητικά της Ουκρανικής Αεροπορίας, MiG-29 και Su-27, στην κατάσταση που βρίσκονται αυτά τώρα, με τα αποθέματα πυρομαχικών που διαθέτουν αλλά και με τις όποιες προοπτικές έχουν.
Η πρώτη παρτίδα F-16AM/BM προέρχεται από τα αποθέματα της Δανίας και Ολλανδίας, τις δυο χώρες που ευχαρίστησε, μαζί με τις ΗΠΑ ο Πρόεδρος της Ουκρανίας.
Εμφανίστηκαν στην τελετή «ένταξης» σε υπηρεσία με διαμόρφωση αεράμυνας, δηλαδή AIM-9M (μάχης, όπως τουλάχιστον έδειχναν οι χαρακτηριστικές κίτρινες ταινίες πάνω τους) και δέσμιους, εκπαιδευτικούς AIM-120 (όχι μόνο από τη σήμανσή τους με μπλε ταινίες, αλλά και το γεγονός ότι σε κάποιες απόψεις των μαχητικών σε τροχοδρόμηση ήταν εμφανής η απουσία πυραυλοκινητήρα).
Στο βίντεο που αποδεσμεύθηκε, ο Ουκρανός πιλότος του F-16AM που τροχοδρομεί και απογειώνεται, φορά κάσκα με ενσωματωμένο προβολικό/σκοπευτικό σύστημα JHMCS (Joint Helmet Mounting Cueing Systems), προφανώς και αυτό κληρονομία από την Δανέζικη και Ολλανδική Αεροπορία.
Οι κάσκες αυτές, αν και συμβάλουν αποφασιστικά, παρέχοντας στον πιλότο σημαντική αύξηση της αντίληψης της κατάστασης γύρω του σε αερομαχίες, για να μεγιστοποιήσουν τη συμβολή τους στη μάχη απαιτούν και κατάλληλα βλήματα, όπως οι AIM-9X. Τη συγκεκριμένη έκδοση των πυραύλων Sidewinder αξιοποιούσαν τα αναβαθμισμένα F-16AM/BM σε ευρωπαϊκή χρήση και φυσικά παραμένουν συμβατά με αυτά.
Να θυμίσουμε ότι η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία στις νεότερες εκδόσεις F-16 που αξιοποιεί με κάσκες JHMCS, χρησιμοποιεί το έτερο βλήμα μικρού βεληνεκούς που είναι συμβατό με αυτή την υποδομή, δηλαδή τους AIM-2000 ή διαφορετικά γνωστούς ως IRIS-T.
Αναφορικά με την προσφορά των F-16 στην ουκρανική πολεμική προσπάθεια, η αεράμυνα δεν είναι φυσικά ο μόνος τομέας που θα επιχειρήσουν. Προφανώς και ίσως σημαντικότερος θα είναι ο ρόλος τους σε αγώνα αέρος-εδάφους/επιφανείας ως φορείς εξελιγμένων όπλων ανάμεσά τους βόμβες JDAM, SDB (Small Diameter Bomb), LGB και πολλά άλλα με τα οποία τα F-16AM/BM είναι άμεσα συμβατά.
Θα μπορούσαν επίσης να γίνουν και πλατφόρμες εκτόξευσης συστημάτων κρουζ, όπως JASSM/-ER, εάν η Ουάσιγκτον αποφασίσει να τα αποδεσμεύσει.
Σε ένα διευρυμένο φάσμα ρόλων, είναι ενδιαφέρον ότι τα F-16AM/BM που παραχωρήθηκαν στην Ουκρανία διατηρούν τις υποδομές συστημάτων αυτοπροστασίας, ή τουλάχιστον κάποιες από αυτές.
Τα ουκρανικά viper εμφανίστηκαν με πυλώνες PIDS+ (Pylon Integrated Dispensing System Plus), ένα προϊόν της δανέζικης εταιρίας Terma, οι οποίοι υπηρετούσαν τόσο στα F-16AM/BM της Δανίας όσο και της Ολλανδίας και προσθέτουν σημαντική ικανότητα στον τομέα αυτό. Ενσωματώνουν ερευνητές RWR για αποκάλυψη προσπίπτουσας ακτινοβολίας ραντάρ, άρα και απειλών που στοχοθετούν με τέτοια μέσα το αεροσκάφος. Επιπλέον διαθέτουν και υποδομή MAWS (Missile Approach Warning Sensors) AN/AAR-60, δηλαδή ερευνητές που προειδοποιούν για επερχόμενα βλήματα περιλαμβανομένων και παθητικά κατευθυνόμενων ελκυόμενα από υπέρυθρη ακτινοβολία. Ενσωματώνουν επίσης διανομείς αναλωσίμων ηλεκτρονικού πολέμου (αερόφυλλα και θερμοβολίδες).
Ενδιαφέρον θα είναι εάν αποκαλυφθεί ότι τα F-16AM/BM διαθέτουν και την άλλη υποδομή αυτοπροστασίας που διέθεταν σε δανέζικη/ολλανδική υπηρεσία, δηλαδή του πυλώνες ECIPS+ (Electronic Combat Integrated Pylon System Plus), οι οποίοι ενσωμάτωναν συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου με παρεμβολείς AN/ALQ-162(V)6 μαζί με MAWS AN/AAR-60.
Σε δυτικοευρωπαϊκή υπηρεσία τα F-16AM/BM επιχειρούσαν με ένα PIDS+ και ένα ECIPS+, που τους παρείχαν ολοκληρωμένη αυτοπροστασία. Υπογραμμίζεται ότι στις πρώιμες αυτές εκδόσεις F-16 δεν υπήρχαν ενσωματωμένα συστήματα αυτοπροστασίας, παρά μόνο RWR και διανομείς αναλωσίμων ΗΠ. Επιπλέον η τοποθέτηση παρεμβολέα αποστερούσε το αεροπλάνο από πολύτιμους πυλώνες μεταφοράς φορτίου. Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία όταν αγόρασε F-16, επέμεινε στην εσωτερική τοποθέτηση αυτού του εξοπλισμού, παρά το γεγονός ότι το αμερικανικό μαχητικό είχε πολύ περιορισμένο χώρο.
Η λύση των PIDS+ και ECIPS+ ήταν ιδιαίτερα έξυπνη, καθώς παρείχε τροποποιημένους πυλώνες, οι οποίοι ενσωμάτωναν τέτοιες υποδομές (αν και εξωτερικά με όλες τις επιπτώσεις στην αεροδυναμική συμπεριφορά), ενώ διατηρούσαν και μεγάλο μέρος της ανάρτησης φορτίων.
