Πόλεμος στην Ουκρανία: Οι εξοντωτικές απώλειες υλικού και από τις δύο πλευρές

Πόσο μεγάλη είναι η σύγκρουση στην Ουκρανία από πλευράς φθοράς πολεμικού υλικού; Μια κρίσιμη ερώτηση καθώς η απάντηση -και κυρίως η προέκταση της- μπορεί να μας δώσει ενδείξεις για τις αντοχές κάθε πλευράς στο να συνεχιστεί αυτός ο βιαιότατος πόλεμος. Σε μια ανασκόπηση λοιπόν που έκανε το γνωστό site www.oryxspioenkop.com το οποίο καταγράφει τις εκατέρωθεν απώλειες υλικού, φροντίζοντας όμως να καταχωρεί μόνο εκείνες για τις οποίες υπάρχουν φωτογραφικά ντοκουμέντα ή και βιντεοσκόπηση (άρα σαφώς τα νούμερα είναι μικρότερα της πραγματικότητας), μας δίνει μια εντυπωσιακή εικόνα. Αρχικά ας δούμε τις απώλειες συγκριτικά (με βάση την πιο πρόσφατη ανανέωση στοιχείων), ανά τύπο όπλου:

New York Times: 200.000 ανθρώπους έχει χάσει η Ρωσία στον πόλεμο στην Ουκρανία

Από τον παραπάνω πίνακα παρατηρούμε πως σε πολλές κατηγορίες κύριου υλικού οι ρωσικές απώλειες είναι τριπλάσιες έως τετραπλάσιες των ουκρανικών. Και με μεγάλο μέρος ρωσικών συστημάτων να καταλήγουν στην ουκρανική πλευρά, η οποία τα χρησιμοποιεί ως αναπλήρωση απωλειών, αν και συμβαίνει και το αντίστροφο. Π.χ. Στα άρματα μάχης, από τα 1.657 ρωσικά άρματα που έχουν χαθεί τα 546 έχουν καταληφθεί από τους Ουκρανούς, ενώ αντίστροφα από τα 459 Ουκρανικά οι Ρώσοι έχουν πάρει τα 144.

Κρεμλίνο: Θα «καούν» τα αμερικανικό άρματα που θα σταλούν  στην Ουκρανία

Διαφορές υπάρχουν και σε ποιοτικό επίπεδο, π.χ. στα πλοία, η Ουκρανία έχει χάσει 25, ουσιαστικά το σύνολο του μικρού ναυτικού της, αλλά στις 12 απώλειες της Ρωσίας περιλαμβάνεται το καταδρομικό Μόσκβα και το πλοίο υποστήριξης αποβάσεων Σαρατόφ, δηλαδή δύο κύριες μονάδες με το τονάζ τους να υπερκαλύπτει την ουκρανική καταστροφή.

Σε επίπεδο αρμάτων μάχης, η Ρωσία καταγράφει απώλειες πολλών σύγχρονων όπως 383 Τ-80 (διάφορες εκδόσεις) και 46 Τ-90 όπως και 472 Τ-72Β3 (τα πιο σύγχρονα του τύπου), ενώ η Ουκρανία έχει χάσει 40 Τ-80 και 99 Τ-72 (πάλι διαφόρων τύπων).

Στα αεροσκάφη παραδόξως υπάρχει σχετική ισορροπία (πάντα με τα στοιχεία του Oryx που ξαναλέμε, μετρούν μόνο τα όσα έχουν καταγραφεί σε εικόνα να καταστρέφονται). Εδώ η Ουκρανία μετρά 16 MiG-29, 7 Su-27, 16 Su-25 και 13 Su-24, δηλαδή περίπου τη μισή αεροπορία της. Η Ρωσία από την πλευρά της έχει χάσει από ένα MiG-31, Su-30, Su-35, 25 Su-25, 9 Su-24, 18 Su-34.

Τι συμπεράσματα μπορεί να βγάλουμε από τα παραπάνω, με την απαραίτητη βέβαια επιφύλαξη καθώς σίγουρα τα νούμερα που παρατίθενται είναι μια «μερίδα» του συνόλου.

Α. Η Ρωσία έχει πολύ μεγαλύτερες απώλειες σε χερσαίο υλικό, κάτι που εξηγείται καθώς είναι επιτιθέμενη με πολλές από τις φθορές να σημειώνονται στην αρχή του πολέμου. Στα υλικά που χάνει περιέχεται και σημαντικό τμήμα από τα καλύτερα της όπλα. Παρόλα αυτά διατηρεί ακόμη απίθανα αποθέματα, κυρίως σε αρματικό δυναμικό (εκτιμάται ότι σε αποθήκευση υπάρχουν τουλάχιστον 10.000 άρματα αλλά θέλουν μεγάλη εργασία για να γίνουν μάχιμα). Η Ουκρανία έχει αιμορραγήσει σοβαρά, αλλά όχι τόσο που να αδρανοποιηθεί, όμως είναι σαφές γιατί πιέζει τόσο για δυτικό υλικό.

Β. Η σύγκρουση γίνεται κυρίως στην ξηρά, ο ρόλος της αεροπορίας έχει περιοριστεί εκατέρωθεν, καθώς η προτίμηση έχει στραφεί στους βομβαρδισμούς με πυραύλους και πλέον και με μη επανδρωμένα «καμικάζι» (η Ρωσία) και σε μη επανδρωμένα διαφόρων τύπων, πολλά μετασκευασμένα τετρακόπτερα εμπορίου (η Ουκρανία). Εδώ να πούμε πως οι 15 απώλειες οπλισμένων μη επανδρωμένων Ουκρανικών αεροσκαφών που εμφανίζονται στη λίστα, είναι όλες Bayraktar TB2. Η «απόσυρση» της αεροπορίας πάνω από το πεδίο της μάχης μπορεί να ερμηνευθεί από τις μεγάλες απώλειες (αφορά κυρίως την Ουκρανία) αλλά και την απροθυμία υπερέκθεσης σε ένα κορεσμένο πεδίο μάχης από αντιαεροπορικά (Ρωσία). Έτσι τα ρωσικά μαχητικά και βομβαρδιστικά εδώ και αρκετούς μήνες προτιμούν την ασφαλή άφεση πυραύλων από απόσταση, από τις πολύ επικίνδυνες επιθέσεις υποστήριξης εδάφους όπου είχαν και σοβαρές απώλειες.

Γ. Το ότι οι δύο πλευρές χρησιμοποιούν κοινά/παρεμφερή υλικά δίνει την ευκαιρία της «αλληλοτροφοδότησης». Έτσι άρματα, τεθωρακισμένα, φορτηγά, κ.λπ. ανταλλάσσονται στο πεδίο της μάχης, κανιβαλίζονται για ανταλλακτικά και πυρομαχικά, αλλάζουν «σημαία» και μπαίνουν ξανά στην χοάνη του πολέμου. Σαφέστατη ένδειξη πως το υλικό που γνωρίζεις -έστω και αν είναι ξεπερασμένο- είναι αυτό που μπορείς να χρησιμοποιείς σε μεγάλο βάθος χρόνου. Πάντως οι Ουκρανοί εδώ ξεχωρίζουν γιατί καταφέρνουν να αξιοποιήσουν γρήγορα και δυτικό υλικό, έστω και φθείροντας το γρήγορα. Αλλά ο πόλεμος δεν «υπακούει» σε νόρμες χρήσης και πίνακες φθοράς…

Δ. Σαφώς η παραπάνω ροή απωλειών είναι εξαντλητική. Μιλάμε για 11 μήνες και πάνω από 12.000 συστήματα (όλων των τύπων) να έχουν ήδη καταστραφεί ή δεχθεί σοβαρές φθορές (και για τις δύο πλευρές), ενώ είναι βεβαιωμένη η αίσθηση πως οι πραγματικές απώλειες θα είναι αρκετά περισσότερες. Κατανοούμε εδώ λοιπόν πως μετρήματα του τύπου «μια χώρα έχει χίλια άρματα» μπορεί να παρουσιαστούν ελάχιστα μπροστά σε μια σχετικά «ισόρροπη» σύγκρουση υψηλής έντασης, που θα παραταθεί πέρα από μερικές εβδομάδες.

12 από τις 16 χώρες-χρήστες Leopard 2 στην Ευρώπη πρόθυμες για αποστολή σε Ουκρανία

Ε. Οι εκατέρωθεν μεγάλες φθορές υλικού είναι και ένα ειδικό γεγονός: Καθώς «συγκρούονται» δύο τεράστια αποθέματα. Από τη μια το εξωφρενικό σοβιετικό του Ψυχρού Πολέμου (με παραγωγή δεκάδων χιλιάδων τεθωρακισμένων) και από την άλλη το συνδυασμένο απόθεμα της Δύσης σε παλαιά και νέα συστήματα, που έστω με διάφορες καθυστερήσεις καταφέρνει να το στέλνει στο Κίεβο, παρότι πολλές φορές θυμίζει  καρνάβαλο από πλευράς ποικιλίας/πολυτυπίας.

Εκτίμηση μας: Κλείνει χρόνος σε αυτό τον πόλεμο που η Ρωσική επιθετικότητα έχει γνωρίσει μια σημαντική απώλεια κύρους και υλικού και φυσικά ανθρώπινων ζωών, ενώ η ουκρανική ανθεκτικότητα κρύβει επίσης μια εξοντωτική αιμορραγία ανθρώπων και υποδομών. Ο ρυθμός αυτός «κατανάλωσης» είναι μια αμοιβαία καταστροφή και δύσκολα μπορεί να συνεχιστεί, τουλάχιστον στην ίδια ένταση. Για αυτό και φέτος έχουμε την πρόβλεψη για κάποια «μεγάλη σύγκρουση» στις αρχές του έτους (και οι δύο πλευρές συσσωρεύουν όπλα και προσωπικό) που είτε θα εκτονώσει την πολεμική δράση, είτε θα εξαντλήσει τελείως και τις δύο πλευρές.

Ουκρανία: Αναμένει μεγάλη επίθεση της Ρωσίας και προειδοποιεί τη Δύση

Δυστυχώς εδώ έχουμε στην Ουκρανία ένα κάκιστο ιστορικό. Όταν αποσχίσθηκαν οι δύο μεγάλες ρωσόφωνες περιοχές στα ανατολικά, Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ το 2014, ξεκίνησε στη γραμμή αντιπαράθεσης ένας υπόκωφος πόλεμος: με αψιμαχίες, μονομαχίες πυροβολικού, δράση περιπόλων και ελεύθερων σκοπευτών, που κράτησε έως το 2022 και την ρωσική εισβολή. Από το 2015 και μετά η σύγκρουση αυτή ήταν σχεδόν καθημερινή, χωρίς μεγάλες νίκες/ήττες αλλά μια ανοιχτή πληγή. Υπάρχει λοιπόν μια «παράδοση» στην περιοχή που ίσως επαναληφθεί, δηλαδή μετά από μια μεγάλη εξαντλητική σύγκρουση, να παγιωθεί μια γραμμή διαρκούς μετώπου, μια «γκρίζα ζώνη» στο διηνεκές. Ότι χειρότερο δηλαδή και για τις δύο χώρες και για τον κόσμο μας.