Το πόσο ακριβό είναι το «σπόρ» σχεδίασης και παραγωγής νέων μαχητικών και ειδικά 6ης γενιάς δεν μπορεί να περιγραφεί. Και αυτή τη στιγμή παγκοσμίως έχουμε τις εξής προσπάθειες να τρέχουν: την αμερικανική με το NGAD που μάλλον προηγείται όλων χρονικά και τεχνολογικά, τη Βρετανική με το Tempest FCAS έχοντας συνεργασία με Ιταλία και Σουηδία, τη Γαλλο-ισπανό-γερμανική με το δικό τους FCAS, τη Ρωσική με το PAK DP με ελάχιστη πληροφόρηση για το που βρίσκεται, την Ιαπωνική με το F-X, ενώ σίγουρα και η Κίνα είναι σε παρόμοια έρευνα.
Συνολικά 6 διαφορετικές προσπάθειες για τεχνολογία που όταν εμφανιστεί θα υπηρετήσει κάπου μέχρι το 2080, αλληλοανταγωνιζόμενη μεταξύ των κατασκευαστών που θα διεκδικούν όλοι την ίδια πίτα, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο. Ήταν λοιπόν φανερό πως υπήρχε υπερπροσφορά και άρα σπατάλη κονδυλίων κάτι που έχει οδηγήσει σε πολλές προσπάθειες συνεννόησης κατασκευαστών, μήπως καταφέρουν να συνδυάσουν τα προγράμματα τους.
Έτσι σήμερα έχουμε την ανακοίνωση Βρετανίας, Ιαπωνίας, Ιταλίας για συγχώνευση των προγραμμάτων τους, σε ένα νέο πρόγραμμα ανάπτυξης, το Global Combat Air Programme (GCAP) με στόχο την πρώτη πτήση το 2035, έχοντας ως βάση έναρξης κοινής ανάπτυξης το 2025. Στην σχετική ανακοίνωση γίνεται αναφορά ότι το νέο μαχητικό θα «είναι συμβατό με άλλα μαχητικά του ΝΑΤΟ», αλλά και παραπομπή στη συμφωνία AUKUS, ίσως ως νύξη πως υπάρχει συζήτηση και για την Αυστραλία ως πελάτη/μέτοχο.
Ακόμη το νέο πρόγραμμα περιγράφεται και αυτό ως «σύστημα» (όχι δηλαδή ένα μόνο αεροσκάφος) καθώς όπως φαίνεται θα περιλαμβάνει και σχεδίαση μη επανδρωμένου, που θα πετά παράλληλα με το επανδρωμένο σχέδιο. Επικεφαλής εταιρίες θα είναι οι αναμενόμενες, δηλαδή η βρετανική ΒΑΕ, η ιταλική Leonardo και η ιαπωνική Mitsubishi Heavy Industries, αλλά σίγουρα στο πρόγραμμα θα ενταχθούν πολλές ακόμη.
Με την κίνηση αυτή το συγκεκριμένο πρόγραμμα περνά κατά την εκτίμηση μας στη 2η θέση μετά την αμερικανική πρωτοπορία, ως πιθανότητα να παράγει ένα ολοκληρωμένο αεροσκάφος με μεγάλες εξαγωγικές επιτυχίες. Το γαλλο-ισπανικό-γερμανικό project ακολουθεί, εφόσον καταφέρουν οι μέτοχοι να λύσουν τις μεταξύ τους διαφορές, ενώ δεν αποκλείεται την έκπληξη να κάνει η Κίνα, προσπερνώντας τη Ρωσία. Mιας και η τελευταία ήδη αιμορραγεί σε αμυντικές δαπάνες εξαιτίας της Ουκρανίας, αλλά και έχει στερηθεί τεχνολογικά «βήματα» που θα τα έπαιρνε από δυτικές τεχνολογίες.
Αν είναι να μπούμε κάπου πρέπει να πάμε στο tempest. Χώρες που επενδύουν στην άμυνά τους, που θα απορροφήσουν μεγάλο αριθμό αεροσκαφών. Και μια και είναι οι Σουηδοί μέσα πάμε για 60 gripen μέχρι το 2035 για αντικατάσταση mirage και f16b30 με εδώ παραγωγή και μετά tempest.
Οι Γάλλοι και οι Γερμανοί ούτε σε άγιο νερό δεν δίνουν.
Νά δω πως θα τα γνωρίζουν,όλα η ίδια θα είναι,άμα αρχίσει καί η LM τις μυνήσεις για παραβιάσεις πνευματικών δικαιωμάτων θα κάνουμε six pack από τα γέλια.
Εμείς πάλι; Μελομακάρονα και κουραμπιέδες. Ίσως και δίπλες. Με ατέλειωτα αφιερώματα στα «δέκα καλύτερα» κλπ γλαφυρά.
Έχω ξαναγράψει ότι το απίστευτα υπέροχο εμπόρευμα που λέγεται «κύρος» δίνει πολλές πληροφορίες για την κατάσταση που επικρατεί σε μία χώρα. Δείτε για παράδειγμα τι κύρος απολαμβάνουν οι – συμπαθείς παλιότερα, επηρμένοι σήμερα – …Μάγειροι ή τι ακτινοβολία ασκούν οι συγκεκαλυμμένες …«επισκέπτριες» παντός είδους. Οθόνες, που λέει και ο
Nikolaos και προ παντός τουρισμός αναγορευθείς σε – θου Κύριε, φυλακή τω στόματί μου – δήθεν Βαρειά Βιομηχανία, ευθύνονται πλήρως για το αξιακό αυτό κατάντημα μιάς Κοινωνίας, που στις δεκαετίες του 1960 και 1970 απέδιδε τα υψηλότερα εύσημα στους Μηχανικούς – αντιστοίχως στα 1930 και 1950 στους Γεωπόνους ενώ επί Μεγάλης Ιδέας στους Αξιωματικούς. Απλή σειριακή ανάλυσις: πρώτα έπρεπε να ελευθερωθούμε από τον βάρβαρο δυνάστη, μετά να τραφούμε και κατόπιν να κτίσωμε και να αναπτυχθούμε βιομηχανικώς.
Φαίνεται τα καταφέραμε τόσον καλώς που το μόνο που απέμενε ήταν το δήθεν ξεβλάχεμα (στην πραγματικότητα η πλήρης εκβλάχευση διότι ο ηθικός αυτουργός ιδέα δεν είχε για την πραγματική, διακριτική, ελληνική αστική τάξη) του θρασέος Κωστόπουλου και η έφοδος στις ρηχές απολαύσεις.
Σοβαρά πάντως, είναι ενδιαφέρουσα η εκτίμηση Χρήστου Κτενά για τη σειρά (των υπερκερασμένων) Γάλλων. Που τέλος πάντων πωλούν συνεχώς Ραφάλ και συγκεντρώνουν κεφάλαια, κάτι που πλην ΗΠΑ (σχεδόν) ουδείς απολαμβάνει, ενώ συνεργάζονται με τους πλουσίους Γερμανούς. Διαφωνούμε κοσμίως, παρά το ισχυρό επιχείρημα του Αρχισυντάκτου περί ασυνεννοησίας. Βρετανοί, Ιταλοί και απόμακροι σε νοοτροπία Ιάπωνες θα τα βρουν εύκολα;
Στην ανακοίνωση δεν περιλαμβάνεται η Σουηδία . Γνωρίζουμε γιατί ? Θα περίμενε κανείς ότι με την τεχνογνωσία που διαθέτουν αλλά και το ενδιαφέρον που έχουν δείξει , θα ήταν οι τέταρτοι της παρέας .
Μάλλον πάνε σε μαχητικό εναέριας υπεροχής προς αντικατάσταση των Typhoon και F-15. Το NGAD λογικά θα είναι πολύ μεγάλο, ως διάδοχος του 18 τόνων F-22. Θέλουν κάτι πιο προσιτό οικονομικά, για κάλυψη γύρω από την επικράτειά τους και όχι όλου του Ειρηνικού. Ως μαχητικό πολλαπλών ρόλων το F-35 στους 13 τόνους είναι ΟΚ.
Να δούμε πως θα φτιάξουν 6ης γενιάς χωρίς να έχουν περάσει από την 5η – πόσο χρόνο θα πάρει και πόσο θα κοστίσει. Αναγκαίο όμως γιατί το NGAD θα είναι υπερβολικό. Καλό θα είναι να μπουν και οι Γάλλοι, Γερμανοί και Ισπανοί στο project, εφόσον ενδιαφέρονται κι αυτοί για εναέριας υπεροχής. Θα χρειαστούν πολλά λεφτά.
Κόβω το κεφάλι οτι η Τουρκία θα μπει σύντομα.
Δεν θα μου έκανε καθόλου έκπληξη, εάν η Τουρκία συμπληρώσει την τετράδα, μια που και το αμερικανικό F-35 είναι πλέον history για τους Τούρκους.
Έτσι κι αλλιώς τα πηγαίνει και πολύ καλά με Ιταλία και Αγγλία.
Και οι τρεις χώρες της συμφωνίας είναι χρήστες του F-35, έχοντας έτσι μικρότερο επιχειρησιακό κενό να καλύψουν, και άνεση χρόνου να αναπτύξουν το νέο αεροσκάφος, αντίθετα Γαλλία-Γερμανία-Ισπανία πρέπει να καλύψουν με το υπό ανάπτυξη αεροσκάφος μεγαλύτερο επιχειριασιακό εύρος δυνατοτήτων (αν και η Γερμανία μάλλον θα γίνει χρήστης F-35).
Αν κάποιος είχε αμφιβολία για το πόσο ακριβό θα είναι το Tempest τώρα με τους Ιάπωνες μέσα δεν πρέπει. Θα είναι πανάκριβο!
Δύσκολα θα επιβιώσει και το άλλο ευρωπαικό project.
Δεν είναι εύκολο για μια εταιρεία σα τη Dassault να είναι μέλος σε κονσόρτσιουμ.
Και οι Γερμανοί ειναι ήδη σε δύο βάρκες.
Ούτε ξέρουμε πιο θα είναι το μικρό 6ης γενιάς εκτός από ένα αμερικάνικο που είναι σχεδόν βεβαιότητα ότι θα παρουσιαστεί κάποια στιγμή.
Ποιός ξέρει ίσως οι Σουηδοί ξανακάνουν την έκπληξη.