Θα επιχειρήσουμε μια ψύχραιμη αρχική αποτίμηση της χθεσινής συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας-Φινλανδίας-Σουηδίας, που επιτρέπει την είσοδο των δύο τελευταίων στη συμμαχία του ΝΑΤΟ, με την πρώτη να αποσύρει την απειλή του βέτο που είχε διατυπώσει. Αρχικά όμως να εξηγήσουμε τι είχε πει και κυρίως τι ζήτησε η Τουρκία, όταν ανακοινώθηκε πως Σουηδία και Φινλανδία ετοιμάζονται να υποβάλλουν αίτηση ένταξης. Θα το κάνουμε με τη μορφή ενός χρονολογίου για να γίνει πιο κατανοητό:
- 13 Μαΐου: Ο Ερντογάν δηλώνει πως δεν είναι θετικός στην ένταξη των δύο χωρών γιατί αποτελούν «έδρα σε πολλές τρομοκρατικές οργανώσεις» οπότε «δεν είναι δυνατόν εμείς να είμαστε θετικοί σε μια τέτοια εξέλιξη».
- 14 Μαΐου: Ο Ιμπραήμ Καλίν, εκπρόσωπος Τύπου της Τουρκικής Προεδρίας, λέει πως «δεν κλείνουμε την πόρτα στις δύο χώρες, αλλά τονίζουμε το ζήτημα που υπάρχει καθώς είναι θέμα εθνικής ασφαλείας για εμάς». Είναι φανερό δηλαδή πως η Τουρκία μέσα σε μια μέρα έχει ήδη δώσει το «διπλό μήνυμα» της. Ότι αντιδρά αλλά ζητά διαπραγματεύσεις προειδοποιώντας πως δεν θα είναι εύκολες.
- 16 Μαΐου: Σε νέα δήλωση του, ο Ερντογάν λέει «να μην κάνουν τον κόπο να έρθουν στην Τουρκία» οι διπλωματικές αντιπροσωπείες των δύο χωρών για να συζητήσουν το θέμα. Και πως «δεν μπορούμε να τις εμπιστευτούμε» ενώ θύμισε πως και τα δύο σκανδιναβικά κράτη έχουν από το 2019 επιβάλλει εμπάργκο όπλων στη χώρα του. Και εδώ έχουμε πάλι το γνωστό τουρκικό στυλ διεθνούς πολιτικής, με συνεχείς αυξομειώσεις έντασης.
- 17 Μαΐου: Πολύ γρήγορα η Τουρκία ανοίγει τα χαρτιά της, για το πως θα δεχθεί την είσοδο Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Έτσι σε δημοσίευμα του Bloomberg, τρεις Τούρκοι αξιωματούχοι υπό καθεστώς ανωνυμίας (ουσιαστικά ημιεπίσημη διαρροή) λένε τα εξής: Οι δύο χώρες πρέπει να αποκηρύξουν το PKK και τις συνιστώσες του, να το αντιμετωπίσουν πιο ενεργά, όπως και να σταματήσουν το εμπάργκο όπλων προς την Τουρκία καθώς αυτό είναι «ενάντια στο συμμαχικό πνεύμα». Οπότε έχουμε για πρώτη φορά τη «σκιαγράφηση» από πλευράς Τουρκίας του τι περίπου θα παζαρέψει για να δεχθεί την είσοδο των δύο χωρών.
- 18 Μαΐου: Ο Ερντογάν δηλώνει πως δεν θα εγκρίνει την ένταξη των δύο χωρών «χωρίς να εκδοθούν στην Τουρκία οι τρομοκράτες» που υποτίθεται πως φιλοξενούν. Σημειώνουμε εδώ πως η Τουρκία είχε ζητήσει την έκδοση 33 προσώπων από τις δύο χώρες, προσώπων που η Άγκυρα θεωρεί πως σχετίζονται με το κουρδικό PKK και τους Γκιουλενιστές. Συγκεκριμένα όπως ανέφερε το τουρκικό υπουργείο Δικαιοσύνης, έχει ζητηθεί η έκδοση 6 μελών του PKK και 6 Γκιουλενιστών από τη Φινλανδία την τελευταία πενταετία και 10 Γκιουλενιστών και 11 μελών του PKK από τη Σουηδία. Από αυτές τις αιτήσεις 19 απορρίφθηκαν από τις δύο χώρες, 9 εξετάζονται και για 5 δεν έχει ακόμη δοθεί απάντηση.
- 18 Μαΐου: Την ίδια μέρα με την παραπάνω δήλωση, συναντώνται στη Νέα Υόρκη οι υπουργοί Εξωτερικών Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ΗΠΑ, Άντονι Μπλινκεν. Ο Τούρκος δηλώνει τα εξής στην ενημέρωση των δημοσιογράφων: «Μίλησα με τους ομολόγους μου σε Σουηδία και Φινλανδία… κατανοούμε τις δικές τους αιτιάσεις ασφαλείας αλλά πρέπει να εξεταστούν και οι δικές μας».
- 18 Μαίου: Η τουρκική εφημερίδα Sabah δημοσιεύει και «δεκάλογο» τουρκικών απαιτήσεων. Ο κατάλογος είναι ουσιαστικά μια εξειδίκευση απαιτήσεων προς Σουηδία και Φινλανδία, αναφέροντας πως πρέπει να διακόψουν κάθε σχέση με κουρδικές οργανώσεις και γκιουλενιστές, να μπλοκάρουν τη χρηματοδότηση τους, να απαγορεύσουν φιλικές προς αυτές εκδηλώσεις, να δεσμεύουν λογαριασμούς που συνδέονται με μέλη «τρομοκρατικών οργανώσεων», να συνεργαστούν στενά με την Άγκυρα στην «αντιμετώπιση της τρομοκρατίας», να παγώσουν τη δράση ΜΚΟ που είναι αντιτουρκικές. Ο δεκάλογος είναι μια άτυπη παρουσίαση των επίσημων τουρκικών θέσεων, καθώς η Sabah πάγια απηχεί την πολιτική του Ερντογάν.
H Άγκυρα τώρα θέτει και… όρους για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ
- 19 Μαΐου: Ο Φινλανδός Πρόεδρος Sauli Niinisto επισκέπτεται τον Λευκό Οίκο, και δηλώνει συναινετικά: «Η Φινλανδία πάντα είχε καλές διμερείς σχέσεις με την Τουρκία. Ως μέλος του ΝΑΤΟ θα δεσμευθούμε στην ασφάλεια της Τουρκίας, όπως και η Τουρκία θα δεσμευθεί για τη δική μας….καταδικάζουμε την τρομοκρατία….είμαστε ανοιχτοί να συζητήσουμε όλα τα ζητήματα που θέτει η Τουρκία….ανοιχτά και σε δημιουργικό διάλογο».
- 21 Μαΐου: Ο Ερντογάν μιλά τηλεφωνικά με την πρωθυπουργό της Σουηδίας Μαγκνταλένα Άντερσον και τον Φινλανδό Πρόεδρο Sauli Niinisto. Και οι δύο συνομιλητές του δημοσιοποιούν πως «είχαμε μια συνομιλία, συζητάμε πως θα ενισχύσουμε τις διμερείς μας σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων και θεμάτων ασφαλείας και αντιμετώπισης της τρομοκρατίας». Την ίδια μέρα ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γιένς Στολτενμπεργκ δηλώνει πως «μίλησα με τον Πρόεδρο Ερντογάν, συμφωνούμε πως οι αιτιάσεις ασφαλείας όλων των μελών μας πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και πρέπει να βρεθεί μια λύση».
Σταματάμε εδώ το χρονολόγιο (που είναι ενδεικτικό) για να πούμε το εξής: Πως είναι φανερό ότι από την πρώτη στιγμή η Τουρκία απείλησε με βέτο στην ένταξη στο ΝΑΤΟ Σουηδίας και Φινλανδίας, αλλά με σαφέστατη πρόθεση αυτό να είναι στοιχείο εκτενούς διαπραγμάτευσης την οποία γρήγορα περιέγραψε και ως προς τους στόχους της. Ποιοι είναι αυτοί;
- Nα πάρει μια δέσμευση-υπόσχεση ότι οι σύμμαχοι της (σημερινοί και αυριανοί εντός ΝΑΤΟ) θα σταματήσουν την όποια βοήθεια, ανοχή και υπόθαλψη των Κούρδων, είτε εντός Τουρκίας που είναι το PKK, είτε στη Συρία που είναι η οργάνωση YPG (Μονάδες Προστασίας του Λαού) αλλά και των Γκιουλενιστών, που είναι αρκετά ισχυροί στην τουρκική διασπορά σε όλη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
- Να βρεθεί μια επίλυση έκδοσης στην Τουρκία κάποιων προσώπων που η Άγκυρα αναζητά με λύσσα ως “αντικαθεστωτικούς” και “τρομοκράτες”.
- Να σταματήσει το εμπάργκο όπλων εις βάρος της.
Και αυτές τις απαιτήσεις, ελάχιστες μέρες μετά την αρχική τουρκική αντίδραση, όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, δηλαδή ΝΑΤΟ, ΗΠΑ, Φινλανδία και Σουηδία είχαν ήδη αρχίσει να τα συζητούν και μάλιστα στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο.
Η παραπάνω διαδικασία με τα σκαμπανεβάσματα της, συνεχίστηκε μέχρι χθες που ανακοινώθηκε το μνημόνιο μεταξύ Τουρκίας, Σουηδίας και Φινλανδίας. Στο μεσοδιάστημα τα είχαμε όλα: και υπερφίαλες δηλώσεις της Άγκυρας, και καταδίκη της από μεγάλες χώρες του ΝΑΤΟ για το εκβιασμό που κάνει, αλλά και κατευναστικές δηλώσεις άλλων χωρών και νατοϊκών αξιωματούχων. Στην ουσία, όλα ήταν αντανακλάσεις μιας έντονης διαπραγμάτευσης, με στόχο να ολοκληρωθεί αυτή πριν την τρέχουσα σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, ώστε να γίνει εκεί αποδεκτή η αίτηση εισόδου Σουηδίας και Φινλανδίας.
Επικοινωνία Στόλτενμπεργκ-Ερντογάν για την ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στο NATO
Τι πήρε τελικά η Τουρκία από Σουηδία και Φινλανδία;
Ας περάσουμε τώρα στην αξιολόγηση του τριμερούς μνημονίου, με το πλήρες κείμενο να μπορείτε να το δείτε εδώ. Επισημαίνουμε αρχικά το εξής: Η διατύπωση του απέχει από τη συνήθη διπλωματική γλώσσα, που έχει τους δικούς της κανόνες και σηματοδοτεί πολλά. Το κύριο ζήτημα είναι πως σε διεθνείς συμφωνίες η διατύπωση προσπαθεί να εμφανίσει τους όρους τους ως κοινή υποχρέωση. Αντίθετα, το χθεσινό κείμενο εστιάζει στο περισσότερο μέρος του στις δεσμεύσεις της Σουηδίας και της Φινλανδίας, που υπονοείται πως ανταποκρίνονται στην Τουρκία, η οποία και “επιβάλλει” τους όρους της.
Αναλυτικά, μετά τις 3 πρώτες εισαγωγικές παραγράφους, στην 4η παράγραφο η Σουηδία και η Φινλανδία δηλώνουν πως «δεν θα παρέχουν υποστήριξη στο YPG/PYD -δηλαδή τις κουρδικές οργανώσεις στη Συρία- και στο FETO -τους γκιουλενιστές». Επίσης οι δύο χώρες δηλώνουν πως «απορρίπτουν και καταδικάζουν έντονα την τρομοκρατία σε κάθε μορφή και έκφραση» ενώ «καταδικάζουν όλες τις τρομοκρατικές οργανώσεις που επιτίθενται κατά της Τουρκίας» και «εκφράζουν τη βαθιά αλληλεγγύη τους προς την Τουρκία και τις οικογένειες των θυμάτων της τρομοκρατίας». Η διατύπωση αυτή είναι έως και εξευτελιστική για Σουηδία και Φινλανδία, μιας και τις φέρει να διαβεβαιώνουν για το αυτονόητο, δηλαδή την καταδίκη της τρομοκρατίας, λες και ήδη δεν το έχουν κάνει και δεν το έχουν αποδείξει.
Στην παράγραφο 5, Σουηδία και Φινλανδία επιβεβαιώνουν πως το PKK είναι «τρομοκρατική οργάνωση» και δεσμεύονται να εμποδίσουν κάθε δραστηριότητα του, όπως και «δραστηριότητες ατόμων που εμπλέκονται ή εμπνέονται από αυτό ή παρεμφερείς οργανώσεις» και πως «απορρίπτουν τους στόχους αυτών των τρομοκρατικών οργανώσεων». Και εδώ η διατύπωση που επιβάλλεται είναι προβληματική, μιας και το PKK είναι ήδη χαρακτηρισμένο ως τρομοκρατική οργάνωση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, άρα και από τα μέλη της Σουηδία και Φινλανδία. Κι όμως, οι δύο χώρες «υποχρεώνονται» σε δημόσια δήλωση «φρονημάτων» για το ίδιο! Τονίζουμε εκ νέου, πως αυτές οι διατυπώσεις δεν είναι διπλωματικής εκφοράς καθώς μονοσήμαντα φέρουν Σουηδία και Φινλανδία να δηλώνουν το «δεν στηρίζουμε τρομοκράτες», έναν εξ ορισμού πυλώνα κάθε δυτικής δημοκρατίας.
Στην παράγραφο 6, η Φινλανδία αναφέρεται στο ότι έχει κάνει πρόσφατα αλλαγές στον ποινικό της κώδικα με αυστηροποίηση του, για το τι ορίζεται ως «τρομοκρατική πράξη» ενώ έχει διευρυνθεί το πως ορίζεται η συμμετοχή σε μια τρομοκρατική οργάνωση. Ενώ, η Σουηδία επιβεβαιώνει πως ένας νέος και αυστηρότερος αντιτρομοκρατικός νόμος μπαίνει σε ισχύ από 1ης Ιουλίου και πως η χώρα ετοιμάζεται για ακόμη πιο αυστηρή αντιτρομοκρατική νομοθεσία. Και εδώ πάλι η διατύπωση είναι υποτιμητική για τις δύο σκανδιναβικές χώρες. Γιατί εμφανίζει ζητήματα εσωτερικά τους, δηλαδή το πως οι ίδιες ρυθμίζουν την αντιτρομοκρατική πολιτική τους, να είναι «απαντήσεις» στις τουρκικές απαιτήσεις.
Αν τα παραπάνω είναι γενικόλογα, στην παράγραφο 7 έχουμε και το πρώτο σαφές κέρδος για την Τουρκία. Καθώς αίρεται το εμπάργκο όπλων μεταξύ των 3 χωρών, ουσιαστικά το Σουηδικό-Φινλανδικό προς την Τουρκία. Για την Άγκυρα αυτό είναι κρίσιμο, όχι γιατί θέλει να πάρει π.χ. σουηδικά όπλα. Αλλά για να χρησιμοποιήσει αυτή τη δέσμευση ως διπλωματικό «εργαλείο» εντός ΝΑΤΟ, ως μοντέλο για άρση του εμπάργκο από όλες τις άλλες χώρες, που πλέον θα δυσκολεύονται να επιμείνουν σε αυτό. Θυμίζουμε εδώ πως ειδικά το γερμανικό εμπάργκο όπλων έχει ταλαιπωρήσει την Τουρκία, μπλοκάροντας σημαντικά προγράμματα εξοπλισμού της, όπως το «εθνικό άρμα Altay».
Altay, το αδιέξοδο για το τουρκικό άρμα συνεχίζεται… και επισήμως!
Στην παράγραφο 8 έχουμε ξανά μια επαναλαμβανόμενη (και εκ νέου υποτιμητική) δέσμευση Σουηδίας και Φινλανδίας ότι «θα καταπολεμήσουν την τρομοκρατία με αποφασιστικότητα και με βάση τις σχετικές δεσμεύσεις εντός ΝΑΤΟ και θα ισχυροποιήσουν την αντίστοιχη νομοθεσία τους». Για να ακολουθήσει το πιο ενδιαφέρον: στην δέσμευση Σουηδίας και Φινλανδίας ότι θα «εξετάσουν τα αιτήματα έκδοσης και απέλασης υπόπτων τρομοκρατίας…λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες και τα στοιχεία που προσφέρει η Τουρκία…όπως και θα καθιερώσουν διμερείς μηχανισμούς για τη διευκόλυνση της έκδοσης υπόπτων με την Τουρκία».
Εδώ αν και δεν γίνεται ονομαστική αναφορά στα 33 πρόσωπα που είπαμε παραπάνω, έχουμε ένα μερικό κέρδος της Τουρκίας, όχι όμως ειδικά σημαντικό, ότι το όλο θέμα των εκδόσεων υπόπτων θα εξεταστεί εκ νέου. Στο σημείο αυτό όμως είχαμε σήμερα εξέλιξη. Καθώς η Άγκυρα ζήτησε εκ νέου την έκδοση των 33, ακόμη και αν κάποιες από τις αιτήσεις για αυτούς είχαν απορριφθεί. Άρα η Τουρκία από την επομένη του μνημονίου θεωρεί πως το θέμα θα κριθεί επειγόντως… Οπότε αναμένουμε εδώ τις αντιδράσεις Σουηδίας και Φινλανδίας, μήπως και αποκαλυφθούν και παρασκηνιακές δεσμεύσεις τους.
Πάντα στην παράγραφο 8, Τουρκία, Σουηδία και Φινλανδία δεσμεύονται στο γενικόλογο «να καταπολεμήσουν την παραπληροφόρηση και την κατάχρηση του νομικού τους πλαισίου, ώστε να μην γίνεται προώθηση τρομοκρατικών οργανώσεων ή δράσεων που πιθανά πυροδοτούν βίαιες ενέργειες κατά της Τουρκίας». Εδώ μάλλον έχουμε μια απόπειρα να σταματήσει η δράση αντιτουρκικών οργανώσεων, κάτι φυσικά που θέλει η Άγκυρα, η οποία δεν «αντέχει» την δημόσια κριτική και ειδικά εντός των κοινοτήτων Τούρκων στο εξωτερικό. Στην ίδια παράγραφο έχουμε και πρόβλεψη για Σουηδία και Φινλανδία να «ερευνήσουν και να μπλοκάρουν τη χρηματοδότηση του PKK και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων», αλλά και δέσμευση τους ότι θα στηρίξουν την συμμετοχή της Τουρκίας στην Κοινή Ευρωπαική Πολιτική Ασφάλειας όπως και την πρωτοβουλία PESCO, για δημιουργία «ευρωπαϊκών» οπλικών συστημάτων και δομών.
Η προσωρινή αποτίμηση
Η Τουρκία από την αρχή επεδίωξε να αποσπάσει όσα περισσότερα μπορούσε από Φινλανδία και Σουηδία για να επιτρέψει την ένταξη τους στο ΝΑΤΟ, χρησιμοποιώντας το βέτο της ως απειλή. Άρα δεν υπάρχει καμία «κυβίστηση Ερντογάν». Παζάρι επεδίωκε, παζάρι κατάφερε και με διεθνή ανοχή, έστω και με δυσαρέσκεια.
Είπαμε πως η Τουρκία είχε 3 στόχους. Στον πρώτο που ήταν η αύξηση της πίεσης σε Κούρδους και Γκιουλενιστές, διασφάλισε κάποιες γενικόλογες δεσμεύσεις από Σουηδία και Φινλανδία, όχι όμως απόλυτα περιγραφικές και ειδικές. Άρα καταγράφει μικρή επιτυχία. Στον δεύτερο στόχο, αυτόν της έκδοσης υπόπτων τρομοκρατίας πέτυχε τη γενική επανεξέταση των αιτημάτων της, όχι όμως -τουλάχιστον από το επίσημο κείμενο- και της έγκρισης τους. Μικρή επιτυχία κι εδώ, κρατάμε στάση αναμονής για να δούμε αν θα εκδοθούν κάποιοι. Στον τρίτο στόχο, αυτόν της άρσης του εμπάργκο όπλων, τον πέτυχε, και με διατύπωση που μάλλον δεν επιτρέπει σε Σουηδία-Φινλανδία να το επιβάλλουν εκ νέου αργότερα. Άρα το συνολικό αποτέλεσμα καταγράφεται ως αρκετά θετικό για την Τουρκία, όχι όμως τόσο ολοκληρωμένο όπως θα ήθελε.
Βήμα προς την “ενότητα της Δύσης” χαρακτηρίζουν τη στάση της Τουρκίας οι ΗΠΑ
Ένα ακόμη στοιχείο επιτυχίας της Τουρκίας, είναι εσωτερικής κατανάλωσης. Καθώς εντός χώρας τα τουρκικά ΜΜΕ καταγράφουν ότι «κερδίσαμε, τους υποτάξαμε, πήραμε ότι θέλαμε», προσφέροντας τους αντίστοιχους πόντους στον Ερντογάν, που είναι σε μόνιμη προεκλογική εκστρατεία εδώ και μήνες. Έτσι το καθεστώς του χρησιμοποιεί ένα ακόμη θέμα εξωτερικής πολιτικής ως προεκλογικό εργαλείο. Θα είναι αρκετό καθώς ο τουρκικός λαός ζει πολύ δύσκολες στιγμές λόγω ακρίβειας και ανέχειας; Δύσκολο να εκτιμηθεί τώρα.
Τελικά τι συνέβη σε διεθνές επίπεδο που μας αφορά και περισσότερο; Είχαμε σε πολύ συμπυκνωμένο χρόνο, κάπου 1,5 μήνα, μια υψηλής έντασης και ιδιαίτερα «κραυγαλέα» τουρκική διεκδίκηση (στα όρια της… αρπαχτής) που είδε ευκαιρία να αποσπάσει από δύο χώρες, Σουηδία και Φινλανδία όπως και από το ΝΑΤΟ, αρκετά. Αλλά το κυριότερο να διατρανώσει ακόμη μια φορά, πως ακολουθεί ως αναθεωρητική περιφερειακή δύναμη ένα δικό της δρόμο διεθνούς πολιτικής. Τόσο εντός ΝΑΤΟ όσο και εκτός, και να σηματοδοτήσει αυτό το δρόμο και με εξωφρενικές απαιτήσεις.
Πέτυχε απόλυτα; Σαφώς όχι, γιατί αυτή η στάση καταγράφηκε ως πολύ αρνητική από δεκάδες χώρες του ΝΑΤΟ, αύξησε την καχυποψία εναντίον της, σίγουρα κάποιες «γέφυρες» έκοψε, και σε εποχές όπου η δυτική συμμαχία επιχειρεί να συσπειρωθεί εκ νέου, έναντι της Ρωσίας. Οπότε η Τουρκία έχασε πολύ σε πολιτικό κεφάλαιο, το οποίο δεν “χτίζεται” ούτε γρήγορα ούτε απλά. Ενώ αρνητικός διπλωματικά ήταν ο τρόπος που χειρίστηκε το θέμα, με τόσο οπορτουνισμό, με φωνασκίες, απειλές, απολυτότητες, στάση δηλαδή “βαρβαρότητας” που αποδοκιμάζεται έντονα στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο της διεθνούς πολιτικής και συνήθως “πληρώνεται” σε βάθος χρόνου.
Σήμερα πάντως έχουμε -ταχείες- εξελίξεις: Το “κακογραμμένο” της συμφωνίας φαίνεται, οπότε ήδη ξεκίνησαν οι δηλώσεις τόσο από ΗΠΑ, όσο και Σουηδία και Φινλανδία που προσπαθούν να το απαλύνουν, λέγοντας πως όλα θα γίνουν εντός “εθνικής νομιμότητας” κ.ο.κ. Σε κάθε περίπτωση η σηματοδότηση του επίσημου κειμένου δύσκολα θα ξεπεραστεί από ερμηνευτικές δηλώσεις. Ενώ, σημερινό δημοσίευμα του Bloomberg λέει πως το υπουργείο Αμύνης των ΗΠΑ “υποστηρίζει πλήρως τα σχέδια της Τουρκίας για εκσυγχρονισμό των F-16 της….γιατί αυτό συνεισφέρει στην ασφάλεια του ΝΑΤΟ” και πως θα συζητηθεί η πώληση και νέων F-16, μεταξύ Μπάιντεν και Ερντογάν στην σύνοδο της Συμμαχίας.
Οπότε το τελικό ισοζύγιο για την Τουρκία θα το δούμε αργότερα, με ενδιάμεσα δύο πιεστικά ορόσημα που πρέπει να παρακολουθούμε. Αν δηλαδή ξεκινήσουν εκδόσεις υπόπτων από Σουηδία και Φινλανδία, και το δεύτερο αν άλλες χώρες σπάσουν και αυτές το εμπάργκο όπλων προς την Άγκυρα. Ήδη το έχει κάνει η Βρετανία, τώρα αθροίζονται γραπτώς Σουηδία-Φινλανδία, οι ΗΠΑ το συζητούν, ποιός μπορεί να κάνει την επόμενη ρωγμή;
