Η κατάσταση στη βόρεια Συρία έχει γίνει εξαιρετικά περίπλοκη και επιδεινώνεται διαρκώς με την πάροδο του χρόνου, καθώς η περιοχή αντιμετωπίζει αυξανόμενη βία και σημαντικές ανακατατάξεις στρατιωτικών δυνάμεων. Η πρόσφατη κατάρρευση των δυνάμεων του συριακού καθεστώτος στην περιοχή του Χαλεπίου έχει αφήσει ένα κενό εξουσίας, το οποίο έχει εκμεταλλευτεί η Άγκυρα για να εξαπολύσει επιθέσεις εναντίον των Κούρδων μέσω των υποστηριζόμενων από την Τουρκία συριακών πολιτοφυλακών. Αυτές οι επιθέσεις συμβαίνουν σε ένα σκηνικό όπου άλλες ανταρτικές ομάδες, όπως η Hayat Tahrir al-Sham (HTS), έχουν επίσης προχωρήσει σε δικές τους επιχειρήσεις εναντίον του καθεστώτος Άσσαντ.
Το HTS, μια ανεξάρτητη ομάδα που ελέγχει την επαρχία Ιντλίμπ, ξεκίνησε μια μεγάλη επίθεση το Σαββατοκύριακο της 29ης και 30ής Νοεμβρίου, καταλαμβάνοντας αρκετές περιοχές από τις δυνάμεις του καθεστώτος. Η υποχώρηση του καθεστώτος από το Χαλέπι άφησε ένα κενό δύναμης, που δεν καλύφθηκε μόνο από την HTS αλλά και από την τουρκική παρέμβαση μέσω των ανταρτών που χρηματοδοτεί η Άγκυρα. Οι πολιτοφυλακές του Συριακού Εθνικού Στρατού (SNA), οι οποίες υποστηρίζονται από την Τουρκία, επιτέθηκαν τελικά στους Κούρδους, σε περιοχές όπως το Ταλ Ριφάτ, εκμεταλλευόμενοι την απουσία ενός σταθερού ελέγχου από το καθεστώς.
Το SNA, που αποτελείται από διάφορες πρώην ομάδες ανταρτών της Συρίας, έχει κατηγορηθεί πολλές φορές για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Άγκυρα χρησιμοποιεί αυτές τις ομάδες για να ελέγχουν περιοχές που έχει εισβάλει στη βόρεια Συρία, όπως το Αφρίν, το Σερέ Κανίγια και περιοχές κοντά στην Κίλις και το Μανμπίτζ. Η επίθεση στους Κούρδους δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Το 2018, η Τουρκία εισέβαλε στο Αφρίν και το SNA εξανάγκασε περισσότερους από 150.000 Κούρδους να φύγουν από τις εστίες τους μέσω μιας ευρείας κλίμακας εθνοκαθάρσεως.
Οι Κούρδοι που εκτοπίστηκαν από το Αφρίν κατέφυγαν σε καταυλισμούς εσωτερικά εκτοπισμένων κοντά στο Ταλ Ριφάτ. Ωστόσο, με την πρόσφατη επίθεση, αυτοί οι άνθρωποι αναγκάζονται να μετακινηθούν ξανά, καθώς οι περιοχές όπου ζουν βρίσκονται τώρα υπό την απειλή των τουρκικών δυνάμεων και των συμμάχων τους. Το SDF, με κυρίαρχη συμμετοχή Κούρδων μαχητών, οι οποίοι είναι μοναδικοί σύμμαχοι των Αμερικανών στην καταπολέμηση του ISIS, έχει προσπαθήσει να διατηρήσει τον έλεγχο σε αυτές τις περιοχές, αλλά η κατάσταση πλέον έχει αλλάξει δραματικά σε βάρος των Κούρδων.
Το HTS, παρόλο που έχει δηλώσει ότι θα αφήσει τους Κούρδους ήσυχους και καλωσόρισε την παραμονή τους σε περιοχές υπό τον έλεγχό της, ζήτησε από το SDF να αποχωρήσει. Αυτό δημιουργεί μια αμήχανη κατάσταση για την SDF, η οποία πρέπει να προστατεύσει τους αμάχους ενώ αντιμετωπίζει επιθέσεις από δύο διαφορετικές πλευρές. Η Τουρκία, από την άλλη, βλέποντας την επιτυχία της HTS εναντίον του καθεστώτος, αποφάσισε να εκμεταλλευτεί την κατάσταση για να επιτεθεί σε Κούρδους στόχους, ειδικά στο Ταλ Ριφάτ.
Βίντεο από την 1ης Δεκεμβρίου δείχνουν μέλη του SNA να επιτίθενται σε Κούρδους, εισβάλλοντας σε νοσοκομεία και κακομεταχειρίζοντας γυναίκες, σκηνές που θυμίζουν τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Η πρακτική αυτή μαζί με κατηγορίες για απαγωγές γυναικών, βιασμούς και φόνους έχει προκαλέσει κατακραυγή από διεθνείς οργανισμούς και κυβερνήσεις. Η Άγκυρα, με την συνεχή επιθετική στάση της εναντίον των Κούρδων, επιδιώκει να αποδυναμώσει το SDF, το οποίο ισχυρίζεται (η Άγκυρα) ότι έχει σχέση με το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (PKK), μια οργάνωση που η Τουρκία κατηγορεί για τρομοκρατία.
Η αλήθεια όμως είναι ότι το SDF δεν έχει καμία σχέση με τρομοκρατικές ενέργειες εναντίον της Τουρκίας. Η πραγματική πρόθεση της Άγκυρας φαίνεται να είναι απλά η απομάκρυνση των Κούρδων από τις περιοχές κοντά στα σύνορα και η αναγκαστική τους μετανάστευση. Ο Επικεφαλής Διοικητής των SDF, Mazloum Abdi, ανέφερε ότι το SDF εκκενώνει αμάχους από την ύπαιθρο κοντά στο Χαλέπι, μια κατάσταση που έχει επιδεινώσει την ανθρωπιστική κρίση στην περιοχή.
Οι συνέπειες των νέων τουρκικών επιθέσεων επηρεάζουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων, ειδικά αυτούς που ζουν σε καταυλισμούς εκτοπισμένων όπως στην περιοχή Σάχμπα. Η κατάσταση είναι τόσο αβέβαιη που δεν είναι σαφές το πλήρες μέγεθος των εκτοπισμένων. Οι κουρδικές συνοικίες στο Χαλέπι, όπως το Sheikh Maqsoud και το Ashrafiyeh, μπορεί να καταφέρουν να παραμείνουν αν το HTS βοηθήσει στη διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας ή ακόμα και αν προσφέρει προστασία από τις τουρκικές επιθέσεις. Ωστόσο, το HTS γνωρίζει ότι η Άγκυρα επιδιώκει να υπονομεύσει τις επιχειρήσεις του εναντίον του Άσαντ, δημιουργώντας εθνικές διαιρέσεις μεταξύ Αράβων και Κούρδων.
Καθώς η κατάσταση εξελίσσεται, η Δαμασκός, με την υποστήριξη του Ιράν και της Ρωσίας, ενισχύει τις δυνάμεις της για να αντιμετωπίσει την προέλαση του HTS σε άλλες περιοχές όπως κοντά στη Χάμα. Ο Ιρανός Υπουργός Εξωτερικών μετέβη στη Δαμασκό και κατόπιν στην Άγκυρα για να συζητήσει την κατάσταση, ενώ οι δυτικές χώρες καλούν για αποκλιμάκωση, μια προσέγγιση που δεν φαίνεται να ωφελεί άμεσα τους Κούρδους που βρίσκονται σε διαρκή κίνδυνο.
Η κατάσταση στη βόρεια Συρία είναι ένας λαβύρινθος από στρατιωτικές και πολιτικές αλληλεπιδράσεις που αλλάζουν διαρκώς, με τους Κούρδους να βρίσκονται σε μια συνεχή μάχη για επιβίωση και αναγνώριση σε μια περιοχή όπου η ανθρώπινη ζωή φαίνεται να βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα απέναντι στις γεωπολιτικές φιλοδοξίες. Η Τουρκία ουσιαστικά κλείνει το “μάτι” στους τζιχαντιστές του HTS, καταφέρνοντας μέσω του SNA τη εθνοκάθαρση σε μεγάλη απόσταση από τα τουρκοσυριακά σύνορα.
Με πληροφορίες από το άρθρο του Seth Franzman της Jerusalem Post
