Η οικονομική κατάσταση στην Τουρκία απειλεί να τινάξει στον αέρα την αμυντική της βιομηχανία

Η οικονομική κατάσταση στην Τουρκία εξακολουθεί να βρίσκεται σε άσχημη κατάσταση χωρίς προοπτική άμεσης βελτίωσης.
Επιπλέον, το ποσοστό ανεργίας στην Τουρκία έφτασε σε ρεκόρ δεκαετίας, φθάνοντας το 14,7% τον Ιανουάριο, με τους αριθμούς των καινούριων ανέργων να αυξάνονται κατά 366.000 άτομα μέσα σε ένα μήνα. Ο αριθμός των ανέργων έφθασε τα 4,7 εκατομμύρια, με την ανεργία των νέων ειδικότερα να φτάνει στο 26,7%, το μεγαλύτερο καταγεγραμμένο ποσοστό από το 1988.
Η οικονομική αυτή κρίση έχει και μακροοικονομικές συνέπειες. Μια συνεχιζόμενη ύφεση θα μπορούσε να οδηγήσει σε δημοσιονομική λιτότητα και συνεπώς να περιορίσει τις κυβερνητικές δαπάνες, πράγμα που θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο και στα αμυντικά προγράμματα.
Η λίρα Τουρκίας αισθάνεται ήδη τεράστια πίεση. Το περασμένο καλοκαίρι έχασε το 40% της αξίας της. Εν τω μεταξύ κατάφερε να επανακάμψει κατά 28%, αλλά φαίνεται ότι πάει για καινούρια βουτιά.
Ενδεικτικά, στις 21 Αυγούστου 2017 το δολάριο ΗΠΑ έκλεισε στις 3,50 λίρες και στις 6,10 λίρες ακριβώς ένα χρόνο αργότερα. Η λίρα ανέκαμψε προσωρινά στα 5,10 δολαρία στις αρχές του 2019, αλλά πριν λίγες μέρες στις 16 Απριλίου διαπραγματεύθηκε στα 5,80 δολάρια.
Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Τουρκίας συρρικνώθηκε κατά 3% το τελευταίο τρίμηνο του 2018. Ο δημόσιος δανεισμός εξελίσσεται σε οδυνηρή λύση, αφού το ετήσιο επιτόκιο των δεκαετών κρατικών ομολόγων κυμαίνεται πλέον πάνω από 17% .
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι «για κάθε εισαγόμενο αμυντικό εξοπλισμό, τόσο η τουρκική κυβέρνηση όσο και οι τουρκικές αμυντικές εταιρείες πρέπει τώρα να πληρώνουν 30% περισσότερο σε όρους τουρκικής λίρας από ό, τι έπρεπε να πληρώνουν πέρυσι», σύμφωνα με τον Τούρκο οικονομολόγο Αχμέτ Ντογκάν σε δηλώσεις του στο Defense News και τον Τούρκο δημοσιογράφο Burak Ege Bekdil.
Ο εισαγώμενος αμυντικός εξοπλισμός παραμένει κρίσιμος, παρά τα υψηλά ποσοστά αυτάρκειας της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας. Για παράδειγμα ο κινητήρας για το νέο τουρκικό εγχώριο μαχητικό αεροσκάφος TF-X. Ο κινητήρας για το πρώτο εγχώριο τουρκικό άρμα μάχης, το Altay αλλά και ο κινητήρας για το επιθετικό ελικόπτερο T129, που βρίσκεται ήδη σε παραγωγή.
Σημειώνεται ότι το Τ129 έχει πετύχει κάποιες σημαντικές εξαγωγικές επιτυχίες, αλλά αυτές δεν μπορούν πλέον να δρομολογηθούν ελλείψη άδειας εξαγωγής του κινητήρα του…
Επιπλέον, η Τουρκία αναγκάζεται να εισάγει τακτικά κατευθυνόμενα πυρομαχικά για χρήση ενάντια σε Κούρδους αντάρτες στην Τουρκία, στο βόρειο Ιράκ και τη Συρία.
Επιπλέον, σε σχέση με την προμήθεια νέων μαχητικών αεροσκαφών, είτε η Τουρκία παραμείνει μέρος του προγράμματος παραγωγής του F-35 είτε αποβληθεί και αποφασίζει να αγοράσει κάποιο ρωσικό μαχητικό, και στις δυο περιπτώσεις θα έχει να κάνει με εισαγόμενο υλικό.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει απδοώσει τα προβλήματα αυτά με το νόμισμα και την οικονομική κατάσταση σε κάποια σκοτεινή συνομωσία εξωτερικών παραγόντων για να γονατίσει η χώρα, πράγμα που μπορεί να έχει απήχηση στο εσωτερικό της χώρας, αλλά δεν φαίνεται να πείθει τους ξένους επενδυτές.
Πέρυσι, η υπηρεσία Αμυντικών Προμηθειών ανακοίνωσε νέα μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της νομισματικής κρίσης στις αμυντικές προμήθειες. Σχεδίαζε να μετατρέψει σε τουρκική λίρα τις εγγυήσεις σε ξένο νόμισμα σε προηγούμενες και τρέχουσες συμβάσεις και να υπογράψει νέες εγγυήσεις σύμβασης (όπως επιστολές πίστωσης από τράπεζες) σε όρους λίρας αντί για όρους δολαρίου.
Η κίνηση όμως εξέθεσε κάποιες αλλοδαπές κι εγχώριες εταιρείες σε συναλλαγματικό κίνδυνο. Οι εταιρείες ήταν απρόθυμες να δεχθούν τραπεζικές εγγυήσεις σε λίρες. Αν το έκαναν, το ρίσκο θα αποτυπώνονταν στις τελικές τιμές των προϊόντων.
Το πρόβλημα είναι ότι υπό αυτές τις συνθήκες, μια καινούρια βουτιά στη συναλλαγματική ισοτιμία της λίρας μπορεί να κάνει τις τουρκικές τράπεζες ακόμα πιο απρόθυμες να προσφέρουν δάνεια και τραπεζικές εγγυήσεις για τη χρηματοδότηση αμυντικών προγραμμάτων, καθώς εν όψει μίας ακόμα βουτιάς στην ισοτιμία θα εξαντλούσε τα αποθεματικά κεφαλαίων στο τραπεζικό σύστημα και θα είχε ως άμεσο αποτέλεσμα άτακτες πτωχεύσεις.