Η τουρκική κρίση ίσως αναχαιτίσει την επιρροή της Άγκυρας στα Βαλκάνια

Στην νότια Σερβία, μια τουρκική εταιρία ανταλλακτικών αυτοκινήτων χαιρετίστηκε ως σωτήρας: το νέο της εργοστάσιο δημιούργησε εκατοντάδες θέσεις εργασίας και έδωσε νέα ζωή σε μια περιοχή που από καιρό ήταν υποανάπτυκτη και καταστράφηκε στους πολέμους της δεκαετίας του 1990. Αλλά με τη δραματική πτώση της αξίας του τουρκικού νομίσματος φέτος, ως αποτέλεσμα των ανησυχιών των επενδυτών και μιας διπλωματικής διαμάχης με τις ΗΠΑ, υπάρχουν ανησυχίες στη Σερβία και τα υπόλοιπα Δυτικά Βαλκάνια ότι τέτοιες επενδύσεις από την Τουρκία μπορεί να σταματήσουν.

Σύμφωνα με αναλυτές, η χρηματοπιστωτική αναταραχή της χώρας ενδέχεται να επιβραδύνει τις μελλοντικές τουρκικές επενδύσεις στη Σερβία, τη Βοσνία, την πΓΔΜ, την Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο, όπου η Άγκυρα αγωνίζεται για οικονομική και πολιτική επιρροή μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Κίνα και τη Ρωσία.
“Ανησυχούμε ότι η κρίση στην Τουρκία μπορεί να έχει επιπτώσεις και για εμάς”, δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Εμπορίου της Σερβίας Ρασίμ Λιάιτς.
Το εμπόριο μεταξύ των Δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας αυξήθηκε από 430 εκατομμύρια δολάρια το 2002 σε 3 δισεκατομμύρια δολάρια το 2016, ενώ η Σερβία αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τρίτο των συναλλαγών. Η Τουρκία είναι πλέον μεταξύ των 10 πρώτων εμπορικών εταίρων της Σερβίας και των τριών κορυφαίων για το Κοσσυφοπέδιο.
Οι ηγέτες της Δυτικής Ευρώπης ανησυχούν για την επέκταση της αυταρχικής επιρροής του Τούρκου προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν. Οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων επιθυμούν να ενταχθούν στην ΕΕ, αλλά οι αιτήσεις τους έχουν ουσιαστικά πέσει στο κενό εξαιτίας των εσωτερικών προβλημάτων της ΕΕ όπως το Brexit και έχουν εκθέσει τα Βαλκάνια σε πρόσθετη οικονομική και πολιτική επιρροή από την Τουρκία, την Κίνα και τη Ρωσία.
Τα Βαλκάνια ήταν υπό οθωμανική κατοχή για 500 χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν και πολιτιστικοί δεσμοί – για παράδειγμα, στη μουσουλμανική κληρονομιά της Βοσνίας και του Κοσσυφοπεδίου – που βοήθησαν την Τουρκία να αποκτήσει παρουσία σε αυτά τα μέρη.
Κάποιοι πιστεύουν ότι τα Δυτικά Βαλκάνια είναι γεωπολιτικά σημαντικά για τον Ερντογάν και  ότι η Τουρκία θα προσπαθήσει να διατηρήσει τις υφιστάμενες επενδύσεις και το εμπόριο.
Ο Αλεξάνταρ Μεντζένοβιτς, μέλος του διοικητικού συμβουλίου μιας τουρκικής-σερβικής επιχείρησης, αναφέρει ότι η Τουρκία θα προχωρήσει πιθανότατα με τις προγραμματισμένες επενδύσεις, αλλά ότι ενδέχεται να τις καθυστερήσει.
“Οι διακυμάνσεις στα επιτόκια του εγχώριου νομίσματος έχουν πάντοτε αντίκτυπο στην οικονομία και έχουν αντίκτυπο στην τουρκική οικονομία αυτή τη στιγμή”, δήλωσε ο Μεντζενοβιτς. «τα Βαλκάνια είναι ένας στρατηγικός χώρος για τους Τούρκους επενδυτές».
Στη Βοσνία που κυριαρχείται από μουσουλμάνους, οι τουρκικές επενδύσεις είναι μέχρι στιγμής μέτριες, αλλά η πολιτική επιρροή της Τουρκίας έχει αυξηθεί ήδη από την εποχή του πολέμου τη δεκαετία του 1990. “Ομάδες βοήθειας” της Τουρκίας ανακατασκευάζουν γέφυρες και παλιά οθωμανικά τζαμιά και χρηματοδοτούν την εκπαίδευση. Έχουν χορηγήσει περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ για μη κερδοσκοπικά έργα στη Βοσνία.
Επιδεικνύοντας την έκταση της πολιτικής επιρροής του Ερντογάν στη Βοσνία, ο Τούρκος πρόεδρος διεξήγαγε προεκλογική συγκέντρωση το Μάιο στο Σεράγεβο, μετά από απαγόρευση παρόμοιων συγκεντρώσεων στη Γερμανία και την Αυστρία.
Ενώ η Τουρκία δεν είναι σημαντικός επενδυτής στη Βοσνία, η Άγκυρα δεσμεύτηκε πέρυσι να χρηματοδοτήσει έναν αυτοκινητόδρομο αξίας 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, που θα συνδέει το Σαράγιεβο με το Βελιγράδι.
Ο Μεντζένοβιτς δήλωσε ότι η Τουρκία βλέπει τα Βαλκάνια, ιδίως τη Σερβία και την Κροατία που είναι μέλος της ΕΕ, πρωτίστως ως «πύλη» για τα αγαθά της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Τούρκος διευθυντής εργοστασίου ανταλλακτικών στην μικρή σερβική πόλη Βλαντίκιν Χαν, Φικρέτ Αϊνιμπάλ, δήλωσε ότι η μητρική εταιρεία Teklas Automotive δεν έχει αποφασίσει ακόμα να σταματήσει να επενδύει στη Σερβία και την ευρύτερη περιοχή, επειδή τα επενδυτικά σχέδια βασίζονται σε πλάνα πέντε έως δέκα ετών.
Πηγή: ABC NEWS