Ένα tweet του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ πριν μερικούς μήνες, ήταν αρκετό για να προκαλέσει σοκ στη τουρκική οικονομία, οδηγώντας σε απώλεια του 25% της αξίας της λίρας.
I have just authorized a doubling of Tariffs on Steel and Aluminum with respect to Turkey as their currency, the Turkish Lira, slides rapidly downward against our very strong Dollar! Aluminum will now be 20% and Steel 50%. Our relations with Turkey are not good at this time!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) August 10, 2018
Ο αντίκτυπος των κυρώσεων που επέβαλε μέσω Twitter ο Τραμπ, φανέρωσε πως η τουρκική οικονομία βασίζεται σε “πήλινα πόδια”. Η κατάσταση αυτή δεν εξέπληξε του γνώστες του αντικειμένου. Ο συνεχώς αυξανόμενος απευθείας έλεγχος της νομισματικής και τραπεζικής πολιτικής από τον Ερντογάν (ο γαμπρός του είναι υπουργός οικονομίας),δεν αφήνει περιθώρια “ευελιξίας”.
Σύμφωνα με τους Financial Times, η Τουρκία επιχειρεί να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζές της με την έκδοση κρατικών ομολόγων αξίας $4,9 δισεκατομμυρίων, ενώ σχεδιάζει να τις “ελαφρώσει” αναλαμβάνοντας το κόστος “τοξικών” δανείων, για να βελτιωθεί η ρευστότητά τους. Αυτές οι ενέργειες όμως, θα αυξήσουν το ήδη σημαντικό χρέος της χώρας και θα αποσταθεροποιήσουν τη γενικότερη οικονομική κατάσταση στο προσεχές μέλλον.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η δημοφιλία του Ερντογάν βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στις υποσχέσεις του για συνεχή οικονομική ανάπτυξη, ενώ όταν αυτό δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται, η τουρκική κυβέρνηση καταφεύγει σε ακαριαία μέτρα για άμεση, αλλά όχι μακροπρόθεσμη ανακούφιση, που εν τέλει θα χειροτερεύσουν τη κατάσταση.
Όταν για παράδειγμα οι τιμές των τροφίμων εκτινάχθηκαν, η κυβέρνηση έστησε καταστήματα πώλησης αγαθών πρώτης ανάγκης σε τιμές χαμηλότερες από αυτές του εμπορίου. Αν και εκ πρώτης όψεως αυτό ωφέλησε αρκετούς, στη πράξη οι Τούρκοι έμποροι έχασαν μεγάλο μέρος της πελατείας τους, ενώ το κράτος επιβαρύνθηκε τη διαφορά της τιμής για να μπορεί να πουλά φθηνότερα.
Όταν η οικονομία αρχίζει να παραπαίει, ο Ερντογάν επιχειρεί να ασκήσει ακόμη μεγαλύτερο έλεγχο πάνω της. Για αυτό το λόγο πιέζει προς μείωση των επιτοκίων (την ίδια στιγμή ο πληθωρισμός αυξομειώνεται σε υψηλά επίπεδα), κάνοντας την αγορά περισσότερο εξαρτημένη από το “εύκολο” χρήμα. Το πρόβλημα είναι πως κάποια στιγμή τα επιτόκια θα πρέπει να ανέβουν (όπως αναγκαστικά έγινε πέρυσι), οδηγώντας τους δανειολήπτες σε μεγαλύτερη πίεση, δυσκολεύοντας τις αποπληρωμένες και επιτείνοντας την ύφεση.
