Το μεγάλο ερώτημα στο τουρκικό πρόγραμμα MILGEM (εθνικό πλοίο) που εδώ και σχεδόν 15 χρόνια υπήρχε, ίσως (πραγματικά ίσως) ετοιμάζεται να αντικατασταθεί από ένα μεγαλύτερο. Να εξηγήσουμε τι εννοούμε: Το MILGEM ήταν και είναι ένα φιλόδοξο τουρκικό σχέδιο να προχωρήσει η χώρα στην κατασκευή, με βήματα, εθνικών πολεμικών πλοίων, όπου το «εθνικό» προσδιοριζόταν στην εγχώρια κατασκευή τους και στην σταδιακά όλο και μεγαλύτερη εγχώρια προστιθέμενη αξία, με τουρκικά όπλα και ηλεκτρονικά.
Τι έχει πετύχει η Τουρκία έως σήμερα: Το πρώτο στάδιο, αυτό της κατασκευής κορβετών, κλάσης Ada, έχει ολοκληρωθεί με παραγωγή 4 σκαφών, ενώ ήδη έχουν κλείσει και εξαγωγές σε Πακιστάν και Ουκρανία, αλλά και αναζητούνται άλλες, όπως π.χ. στις Φιλιππίνες. Το δεύτερο στάδιο, αυτό της κατασκευής φρεγατών (το επόμενο βήμα δηλαδή σε τονάζ και ικανότητες) καθυστέρησε κάποια χρόνια, με μόλις φέτος την πρώτη φρεγάτα κλάσης Istanbul (από 4) να ολοκληρώνεται στη βασική της μορφή, αλλά ακόμη να είναι σε στάδιο εξοπλισμού. Εδώ ήδη έχουμε σοβαρά προβλήματα καθώς τα διάφορα δυτικά εμπάργκο έχουν μπλοκάρει την εγκατάσταση εκτοξευτών αντιαεροπορικών πυραύλων MK41, την εγκατάσταση κύριου πυροβόλου, την εγκατάσταση ραντάρ AESA κ.ο.κ.
Παρόλα αυτά, στο κλείσιμο της αμυντικής έκθεσης IDEF 21, στην Κωνσταντινούπολη, ο Ismail Demir, επικεφαλής της Διεύθυνσης Αμυντικών Βιομηχανιών της Τουρκικής Προεδρίας, εξήγγειλε την πρόθεση της χώρας να εκκινήσει σύντομα τον διαγωνισμό για το τρίτο και τελικό στάδιο του MILGEM, αυτό της παραγωγής αντιτορπιλικού αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής, κλάσης TF-2000.
Το μεγάλο ερώτημα λοιπόν που ήταν «πότε θα ξεκινήσει το πρόγραμμα αυτό» μάλλον βλέπει απάντηση, χωρίς βέβαια να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη χρονική δέσμευση. Γιατί ο Demir μίλησε για διαγωνισμό, στον οποίο μπορούν να μετέχουν όλα τα τουρκικά ναυπηγεία (στρατιωτικά και πολιτικά), κάτι που σίγουρα θα πάρει χρόνο. Το μεγαλύτερο ερώτημα όμως είναι πλέον αυτό: «Τι θα είναι αυτό το πλοίο;».
Σύμφωνα με ένα infographic που κυκλοφόρησαν οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις -δείτε σχετικό ρεπορτάζ του Navalnews.com– στόχος πλέον είναι ένα σχεδόν 100% «τουρκικό» σκάφος, με συστήματα κατασκευασμένα στην συντριπτική τους πλειοψηφία εγχώρια. Από πλευράς οπλισμού προτείνονται-περιγράφονται τα εξής:
- Κύριο πυροβόλο 127 χιλιοστών (μάλλον διεθνές)
- Δύο συστήματα εγγύς προστασίας GOKDEΝIZ, τουρκικά της Aselsan, έτοιμα
- Αντιαεροπορικό σύστημα με 64 κελιά κάθετης εκτόξευσης MDAS, τουρκικό, υπό ανάπτυξη
- Αντιαεροπορικούς πυραύλους για αυτά τα κελιά, SIPER, τουρκικούς, σε πολύ πρώιμο στάδιο ανάπτυξης για το επίγειο σύστημα αντιαεροπορικής προστασίας HISAR. Στα ίδια κελιά πάντως θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως φαίνεται και άλλοι πύραυλοι του HISAR που είναι σε διάφορα, πιο ώριμα, στάδια εξέλιξης
- Πύραυλοι cruise, κάθετης εκτόξευσης GEZKIN, τουρκικούς, σε πολύ πρώιμο στάδιο ανάπτυξης
- Αντιπλοϊκούς πυραύλους ATMACA, 16 συνολικά, τουρκικούς, σε τελικό στάδιο δοκιμών
- Τορπιλοσωλήνες, πιθανά με ελαφριές τουρκικές τορπίλες ORKA, σε τελικό στάδιο
- Πυργίσκους με πυροβόλα και πολυβόλα, τουρκικούς, μάλλον τους έτοιμους STAMP, STOP, κλπ.
- Σύστημα αντιμέτρων, KALKAN, τουρκικό, έτοιμο
- Σύστημα laser αυτοάμυνας NAZAR, τουρκικό, σε στάδιο δοκιμών
- Από πλευράς ηλεκτρονικών:
- Κύριο ραντάρ το τεχνολογίας ΑESA, CAFRAD, τουρκικό σε αρκετά ώριμο στάδιο, με στοιχεία GaN, εμβελείας 450 χιλιομέτρων
- Ραντάρ στοχοποίησης, της οικογενείας CAFRAD, τουρκικό, ή των εκδόχων του STIR (ΑΚR-D) που παρουσίασε πρόσφατα η Aselsan σε αρκετά εξελιγμένο στάδιο
- IFF, αντίμετρα όπως το HIZIR, τηλεπικοινωνίες επίγειες και δορυφορικές, συστήματα οπτικού εντοπισμού, αισθητήρες laser, GPS, κ.λπ., τουρκικά, σε διάφορες φάσεις, κάποια έτοιμα, κάποια σε δοκιμές
- Ραντάρ ναυτιλίας κ.α., τουρκικά, εφόσον χρησιμοποιηθούν οι σχετικές λύσεις, π.χ. το ALPER της Aselsan
- Σόναρ κύτους, τουρκικό, θα είναι μια εξέλιξη του FERSAH της Aselsan. Στην έκθεση IDEF υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας με την Armelsan για την από κοινού εξέλιξη του
- Σόναρ συρόμενο, LFAS, τουρκικό, σε τελικό στάδιο ανάπτυξης
- Σύστημα μάχης, το νεότερο ADVENT, τουρκικό, έτοιμο (αν και μάλλον θα απαιτηθεί εξέλιξη του)
‘Όσο για το ίδιο το σκάφος, αυτό προβλέπεται να είναι της τάξης των 8.500 τόνων, δηλαδή μεγαλύτερο από παλαιότερες περιγραφές που μιλούσαν για γύρω στους 7.000 τόνους, με μήκος 166 μέτρα, πλάτος 21,5 και βύθισμα 5,4 και πρόωση CODOG με δύο αεριοστρόβιλους και κινητήρες ντίζελ. Το πλήρωμα θα είναι γύρω στα 150 άτομα με δυνατότητα φιλοξενίας περισσότερων, ενώ θα υπάρχει αρκετός χώρος για προσθήκη πακέτων αποστολών (φουσκωτών σκαφών ειδικών δυνάμεων, μη επανδρωμένων πλοιαρίων και αεροσκαφών, κοντέινερ ηλεκτρονικών, κ.λπ.). Επίσης θα υπάρχει υπόστεγο και ελικοδρόμιο για την φιλοξενία τουλάχιστον ενός μεσαίου ελικοπτέρου της τάξης των 10-15 τόνων.
Συμπερασματικά το τουρκικό αντιτορπιλικό, όπως τουλάχιστον διαφαίνεται θα είναι ένα σημαντικού ρίσκου βήμα, καθώς θα επιχειρηθεί να ξεκινήσει ο τελικός σχεδιασμός του (ο αρχικός είναι σε εξέλιξη εδώ και χρόνια) με ενσωμάτωση πολλών συστημάτων που όμως είναι ακόμη σε εξέλιξη! Το αν θα τα καταφέρει η Τουρκία, και πότε, παραμένει άγνωστο, άγνωστο είναι και το κόστος εξέλιξης όλων αυτών ταυτόχρονα, αν και όπως σε κάθε ανάλογη προσπάθεια και εδώ θα συσσωρευθεί σημαντική τεχνογνωσία.
