Στις αρχές Ιουλίου η Τουρκική Αεροπορία έκανε την πρώτη εναέρια δοκιμαστική βολή του πυραύλου αέρος-αέρος μέσου βεληνεκούς Gokdogan. Συγκεκριμένα ένα F-16C στις 5 Ιουλίου εξαπέλυσε ένα Gokdogan κατά εναέριου στόχου Simsek τον οποίο και κατέρριψε.
Η δοκιμή αυτή που σύμφωνα με τουρκικές ανακοινώσεις ανοίγει το δρόμο για αρχικές παραδόσεις του πυραύλου εντός του 2023 δημιουργεί και ένα ορόσημο: όπου πολύ σύντομα -εντός 2-3 ετών- η Τουρκία θα μπορεί να «φορτώνει» τον αεροπορικό της στόλο αποκλειστικά με εγχώριας κατασκευής όπλα.
Έτσι έχουμε μέχρι τώρα τα εξής συστήματα να είναι είτε έτοιμα είτε σε τελικό στάδιο ανάπτυξης:
- Τον αέρος-αέρος πύραυλο Gokdogan, μέσου βεληνεκούς στα 65+ χιλιόμετρα, με κεφαλή υπέρυθρη ή ραντάρ, ικανότητα fire and forget, να αντικαθιστά τον AIM-120 AMRAAM
- Τον αέρος-αέρος Bozdogan, μικρού βεληνεκούς, με υπέρυθρη κεφαλή να αντικαθιστά τους Sidewinder AIM-9. Και οι δύο πύραυλοι έχουν εξελιχθεί παράλληλα, ως μέρη του προγράμματος Goktug του ερευνητικού κέντρου TUBITAK-SAGE, για πλήρη γκάμα πυραύλων αέρος-αέρος
Ο Ερντογάν γιορτάζει για την επιτυχημένη δοκιμή του τουρκικού πυραύλου αέρος-αέρος Bozdogan
- Τον υποηχητικό πύραυλο cruise SOM/SOM-J της Roketsan με 230 κιλά πολεμική κεφαλή και εμβέλεια στα 280 χιλιόμετρα
- Τα κιτ κατευθυνόμενων αεροπορικών βομβών HGK για μέγιστο βεληνεκές 25+ χιλιόμετρα, σε παραλλαγές 500, 1.000 και 2.000 λιβρών
- Τα κιτ κατευθυνόμενων αεροπορικών βομβών KGK, τα οποία φέρουν αναπτυσσόμενα πτερύγια, για μέγιστο βεληνεκές 100 χιλιόμετρα, σε παραλλαγές 500 και 1.000 λιβρών
- Tα κιτ κατευθυνόμενων βομβών Teber της Roketsan για βόμβες MK-81/MK-82 με μέγιστο βεληνεκές 28 χιλιόμετρα
Παράδοση συλλογών ακριβείας Teber-82 και HGK στην Τουρκική Αεροπορία
- Το κιτ κατευθυνόμενων βομβών ΜΚ-82, Lacin της Roketsan, με πτερύγια
- Τις βόμβες ελεύθερης πτώσης ΜΚ της ΜΚΕ στα τυπικά μεγέθη, 250 λιβρών (ΜΚ-81), 500 (ΜΚ-82), 1.000 (ΜΚ-83) και 2.000 (ΜΚ-84)
- Τις βόμβες διάρρηξης θωρακισμένων στόχων (bunker busters) ΝΕΒ (2.000 λιβρών), SARB-83 (1.000 λιβρών) και SERT-82 (500 λιβρών), που αποτελούν μετεξέλιξη των κατευθυνόμενων βομβών σχεδίασης του TUBITAK-SAGE με εξειδικευμένη πολεμική κεφαλή
- Τα μίνι κατευθυνόμενα πυρομαχικά οικογένειας ΜΑΜ, της Roketsan, κυρίως για τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη
- Tην κατευθυνόμενη βόμβα με laser, Bozok, 16 κιλών, πάλι για μη επανδρωμένα
- Την κατευθυνόμενη βόμβα μικρής διαμέτρου (miniature bomb) της Aselsan, βάρους 135+ κιλών, εμβέλειας έως 80 χιλιομέτρων
- Tην κατευθυνόμενη ρουκέτα Cirit, 70 χιλιοστών της Roketsan
- Τον αντιαρματικό πύραυλο UMTAS της Roketsan, με μέγιστο βεληνεκές 8 χιλιόμετρα
- Τον ελαφρύ πύραυλο Sungur της Roketsan σε ρόλο αέρος-αέρος
Ακόμη αναμένονται στα επόμενα χρόνια:
- Ο πύραυλος cruise κατά πλοίων Cakir, με εμβέλεια πάνω από 150 χιλιόμετρα
- Η οικογένεια κατευθυνόμενων όπλων Kuzgun μικρού μεγέθους (τάξης 100 κιλών)
- Ο μίνι πύραυλος αέρος-αέρος Akdogan (μέλος κι αυτός του προγράμματος Goktug) για άμυνα κατά αεροσκαφών, των τουρκικών μη επανδρωμένων
Akdogan: Ο μίνι αντιαεροπορικός πύραυλος της Τουρκίας, ειδικά για UAVs
- Ο ramjet πύραυλος αέρος-αέρος Gokhan, μεγάλου βεληνεκούς (πάλι στο ίδιο πρόγραμμα Goktug)
- Πιθανά μια αεροεκτοξευόμενη έκδοση του αντιπλοϊκού πυραύλου Atmaca
- Ένα υπερηχητικό βλήμα ηλεκτρονικού πολέμου
Υπερηχητικό «δόλωμα» ανέπτυξε η Τουρκία, σχεδιάζει πολυχητικούς πυραύλους
- Τον πύραυλο άντι-ραντάρ Akbaba, ως αντικαταστάτη του HARM
Η τουρκική ανάπτυξη όλων των παραπάνω συστημάτων προβλέπει κάλυψη όλων των πλατφορμών, δηλαδή από τα τρέχοντα μαχητικά F-16 και F-4, των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας CASA CN-235 και ATR 72, έως το μελλοντικό μαχητικό 5ης γενιάς, των μη επανδρωμένων Bayraktar TB2/TB3, Akinci, Anka, Aksungur κ.λπ., του μη επανδρωμένου τζετ Kizilelma, των εκπαιδευτικών/ελαφριών επιθετικών Hurkus και Hurjet, αλλά και των ελικοπτέρων T-129 ATAK, ΑΗ-1 SuperCobra, Black Hawk, του μελλοντικού Τ629 και του ΑΤΑΚ 2.
Τι κερδίζει -και τι χάνει- η Τουρκία
Αν και εντυπωσιάζει η πληθώρα των όπλων που η Άγκυρα έχει έτοιμα ή ετοιμάζει για το αεροπορικό της όπλο, το βασικό ερώτημα είναι πόσο αποτελεσματικά είναι αυτά. Η απάντηση που θα δώσουμε είναι πως η απόδοση τους μάλλον κλιμακώνεται αντίστροφα όσο ανεβαίνει το επίπεδο της τεχνολογίας τους. Δηλαδή οι τυπικές βόμβες ελεύθερης πτώσης, οι ρουκέτες ή τα μικροπυρομαχικά δεν έχουμε λόγο να υποθέσουμε ότι δεν θα είναι περίπου ισάξια με τα δυτικής κατασκευής. Στα πιο εξελιγμένα όπλα όμως, όπως τους πυραύλους αέρος-αέρος, τους cruise, τα βλήματα ηλεκτρονικού πολέμου, μάλλον θα υπάρχει έκπτωση ικανοτήτων συγκριτικά με τα παρεμφερή όπλα. Άρα η Τουρκία προς το παρόν διεκδικεί κυρίως την αυτονομία εξοπλισμών της και όχι τόσο την τεχνολογική υπεροχή.
Άφεση SOM-J από τουρκικό F-16 με φερόμενη εμβέλεια άνω των 278 χλμ (Βίντεο)
Το ζήτημα είναι πως εφόσον τα παραπάνω όπλα κατασκευάζονται τοπικά και έχει βρει η Τουρκία εναλλακτικές πηγές για κάποια κρίσιμα υποσυστήματα τους (που δεν παράγονται ακόμη εγχώρια), μπορεί να δημιουργήσει μεγάλο απόθεμα τους, σε βάθος χρόνου βέβαια. Ώστε να έχει σε πιθανή σύγκρουση μεγάλο όγκο εξαπόλυσης πυρός χωρίς να φοβάται τη γρήγορη εξάντληση οπλοστασίου. Άρα να μπορεί να παράγει και εδώ ένα «κορεσμό» επιθέσεων όλων των τύπων, που κι αυτός έχει σημαντική τακτική αξία. Και να κάνει τη δημιουργία αποθέματων εκτός διεθνών ελέγχων και καταγραφών, εκτός εμπάργκο και διατηρώντας ανοιχτή τη διαδικασία εξέλιξης τους.
Ποια μπορεί να είναι η ελληνική απάντηση; Για εμάς αν ο «απέναντι» επενδύει στο «πολύ» και στο «εγχώριο» (κάτι που εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή λόγω στενότητας οικονομικών, βιομηχανικής υστέρησης και κυρίως μη επένδυσης σε έρευνα και τεχνολογία), η λύση είναι να αναζητήσουμε την κορυφαία τεχνολογία που να επιτρέπει την “αποσυναρμολόγηση” των φορέων όπλων του. Έτσι ένα τουρκικό F-16 μπορεί να εμφανιστεί με 100% τουρκικό οπλικό φόρτο, αλλά εάν καταρριφθεί από έναν πύραυλο Meteor, αυτό είναι οριστικό.
Οπότε η ελληνική διαδρομή πρέπει να αναζητηθεί κυρίως σε μεγάλης απόδοσης αντιαεροπορικά όπλα, αλλά -και αυτό θεωρούμε ως πολύ σημαντικό- σε συστήματα εντοπισμού των τουρκικών αεροσκαφών, κάθε τύπου. Ιπτάμενα ραντάρ, ραντάρ εδάφους, ηλεκτροοπτικούς αισθητήρες, παθητικές συστοιχίες ανίχνευσης, κυρίως με δικτύωση όλων των παραπάνω, με χρήση ευφυών και αυτοματοποιημένων συστημάτων διαμοιρασμού στόχων (όχι πια φωνητικές εντολές και αργοκίνητες «ανθρώπινες» διαδικασίες απόφασης), με ανάπτυξη εργαλείων αξιολόγησης κινδύνου, μοντέλων πρόγνωσης κ.ο.κ. Ώστε η δική μας αεροπορική ισχύς να αυξήσει όσο γίνεται την δική της αποτελεσματικότητα ανά εντοπισμό/βολή, πετυχαίνοντας την απομείωση της τουρκικής απειλής πριν εξαπολύσει όπλα ή έστω με ελάχιστο περιθώριο επανάληψης της κρούσης.
Τα παραπάνω τα γράφουμε για δύο λόγους. Αρχικά γιατί μας προβληματίζει η γκάμα αεροπορικών όπλων που παρουσιάζει η Τουρκία. Κάποια μπορεί να είναι υπερβολικά τονισμένα ως προς τα χαρακτηριστικά τους (πάντα γίνεται και προπαγάνδα), κάποια μπορεί να είναι ακριβά ή ακριβότερα από το να προμηθευθούν παρόμοια και καλύτερα από το εξωτερικό, σίγουρα οι Τούρκοι δεν μας ανακοινώνουν τις αποτυχίες τους, αν και τις πολλές καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση τις βλέπουμε. Σε κάθε περίπτωση όμως η Τουρκία ειδικά στην πολεμική της αεροπορία, ενώ έχει προς το παρόν “μπλοκαριστεί” σε προμήθεια νέων F-16, στην αναβάθμιση των υπαρχόντων και έχει εξοριστεί από το πρόγραμμα παραγωγής F-35, είναι φανερό πως στα αεροπορικά όπλα κάνει μεγάλη, σοβαρή και μακροχρόνια επένδυση. Επιχειρώντας έτσι να καλύψει την τρέχουσα υστέρηση σε σύγχρονους φορείς τους.
Ο δεύτερος λόγος είναι πως η Ελληνική Αεροπορία κάνει τη δική της διαδρομή αναζήτησης και προμήθειας νέων αεροσκαφών και έχει πετύχει σημαντική εισαγωγή νέου τύπου -του Rafale- ενώ ακόμη μεγαλύτερο τεχνολογικό βήμα θα είναι η προμήθεια F-35. Όμως στο σύγχρονο δικτυοκεντρικό πόλεμο το μαχητικό είναι μεν κεντρικό στοιχείο, αλλά παραμένει η “αιχμή” ενός μεγάλου “δόρατος”. Που αυτό συγκροτείται -πριν το μαχητικό- σε σύγχρονα ραντάρ και άλλες τεχνολογίες εντοπισμού, πάρα πολύ εξελιγμένες τηλεπικοινωνίες (τα Link 16 ήδη θεωρούνται αδύναμα να “σηκώσουν” τον επερχόμενο όγκο μετάδοσης δεδομένων των νέων όπλων-τακτικών), αυτοματοποιημένα κέντρα μάχης, ολοκληρωμένη σύνθεση δεδομένων (data fusion) από κάθε είδους αισθητήρα και πηγή, νέα δόγματα μάχης, μαζική χρήση μη επανδρωμένων, και μεγάλη ευελιξία στην σχεδίαση αποστολών και πολλά ακόμη. Ενώ θεωρείται δεδομένο πως θα υπάρχει μεγάλη ασάφεια στο πεδίο με ανάγκη χρήσης προγνωστικών μοντέλων, και με ισχυρές ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές. Εξελίξεις δηλαδή που θα απαιτήσουν για να εμφανιστούν στον ελληνικό χώρο και πολύ μεγάλες επενδύσεις αλλά και ισχυρές αλλαγές κουλτούρας και με απρόσμενες απαιτήσεις τεχνογνωσίας. Εκεί λοιπόν ελπίζουμε ένα νέο κύκλο στόχευσης, πέρα από την αγορά του “τοτέμ” νέου μαχητικού.
