Στις 27 Αυγούστου 2025, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε μια σημαντική ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Τουρκίας, με επίκεντρο την παράδοση συστατικών του προηγμένου συστήματος αεράμυνας Χαλύβδινος Θόλος (Çelik Kubbe). Σε τελετή στην έδρα της ASELSAN στο Γκιολμπασί, ο Ερντογάν τόνισε ότι το συμβόλαιο αυτό, αξίας 460 εκατομμυρίων δολαρίων, αφορά την εισαγωγή 47 οχημάτων και συστημάτων σε υπηρεσία με το σύνολο απόθεμα Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας, ενισχύοντας την πολυεπίπεδη αεράμυνα της χώρας. Αυτή η κίνηση αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την επίτευξη αμυντικής αυτονομίας, με εγχώρια ανάπτυξη και παραγωγή τεχνολογιών.
Çelik Kubbe Teslimatları, Tesis Açılışları ve Oğulbey Temel Atma Töreni https://t.co/ylmhFKwlUL
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) August 27, 2025
Το συμβόλαιο των 460 εκατομμυρίων δολαρίων καλύπτει την παράδοση 47 οχημάτων και συστημάτων που αποτελούν κρίσιμα συστατικά του Χαλύβδινου Θόλου (Çelik Kubbe), ενός δικτυοκεντρικού συστήματος αεράμυνας βασισμένου σε τεχνητή νοημοσύνη. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει:
- Σύστημα SİPER: 1 σύστημα με 10 οχήματα, συμπεριλαμβανομένων κέντρου ελέγχου, ραντάρ αναζήτησης ALP-310G, κέντρου ελέγχου πυρών, ραντάρ AKREP-1000G, 3 εκτοξευτών, οχήματος φόρτωσης και οχημάτων επικοινωνίας. Το SİPER Block-1 προσφέρει εμβέλεια άνω των 100 χλμ., με δυνατότητα ταυτόχρονης καθοδήγησης έως 20 πυραύλων.
- Συστήματα HİSAR-O: 3 συστήματα με 21 οχήματα, προσφέροντας μεσαίας εμβέλειας εμβέλεια έως 40 χλμ., με εγχώριας παραγωγής chip και ηλεκτρονικά.
- Συστήματα KORKUT: Αυτοκινούμενα αντιαεροπορικά πυροβόλα για χαμηλά ιπτάμενες απειλές, με εμβέλεια 4 χλμ.
- Συστήματα Ηλεκτρονικού Πολέμου: 7 PUHU και 2 REDET, για ανίχνευση και εξαπάτηση εχθρικών επικοινωνιών και ραντάρ.
Αυτά τα συστήματα, αναπτυγμένα από τουρκικές εταιρείες όπως η ASELSAN, η Roketsan και η TÜBİTAK SAGE, ενσωματώνονται σε ένα “σύστημα συστημάτων” που καλύπτει απειλές από πυραύλους, drone, αεροσκάφη και βαλλιστικούς πυραύλους σε όλα τα υψόμετρα και αποστάσεις. Η αξία των 460 εκατομμυρίων δολαρίων αντικατοπτρίζει όχι μόνο την τεχνολογική εξέλιξη, αλλά και την επένδυση σε εγχώρια παραγωγή, η οποία μειώνει την εξάρτηση από ξένα συστήματα όπως το ρωσικό S-400, που αναφέρεται πως τελικά αποκλείεται από τον Χαλύβδινο Θόλο. Αυτή η προσέγγιση εξασφαλίζει στρατηγική αυτονομία, επιτρέποντας στην Τουρκία να ελέγχει πλήρως την ανάπτυξη, συντήρηση και εξαγωγή των τεχνολογιών της.
Παράλληλα με την παράδοση, το συμβόλαιο συνδέεται με το άνοιγμα 14 νέων εγκαταστάσεων της ASELSAN και την τοποθέτηση θεμελίου λίθου για το Τεχνολογικό Κέντρο Oğulbey, συνολικής επένδυσης 616 εκατομμυρίων δολαρίων για μαζική παραγωγή συστατικών. Αυτές οι εξελίξεις ενισχύουν την τουρκική αμυντική βιομηχανία, η οποία στοχεύει σε νέο ρόλο παγκοσμίως, με πιθανές εξαγωγές και συμβατότητα με συστήματα του ΝΑΤΟ.
Ελλάδα: Η Ασπίδα του Αχιλλέα και η διαφορά στην Προσέγγιση
Ενώ η Τουρκία προχωρά με εγχώρια ανάπτυξη και παραγωγή για τον Χαλύβδινο Θόλο (Çelik Kubbe), η Ελλάδα σχεδιάζει ένα παρόμοιο πολυεπίπεδο σύστημα αεράμυνας, γνωστό ως Ασπίδα του Αχιλλέα (Achilles Shield), ως μέρος ενός μεγαλύτερου προγράμματος εκσυγχρονισμού ύψους 25-28 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2036. Το πρόγραμμα αυτό, που ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη τον Απρίλιο 2025, εστιάζει σε πέντε επίπεδα προστασίας κατά βαλλιστικών πυραύλων, drone, αεροσκαφών, πλοίων και υποβρυχίων, με προϋπολογισμό 2,8 δισεκατομμυρίων ευρώ (περίπου 3 δισεκατομμύρια δολάρια) για την Ασπίδα του Αχιλλέα.
Ωστόσο, η ελληνική προσέγγιση διαφέρει ριζικά. Βασίζεται κυρίως σε αγορές ξένων συστημάτων, ίσως τα ισραηλινά SPYDER ή Barak, ή τα γερμανικά IRIS-T, τα αμερικανικά Patriot, και άλλα, με έμφαση σε τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και δικτύωσης. Σε αντίθεση, οι Τούρκοι έχουν αναπτύξει μόνοι τους τα συστήματα όπως τα SİPER, HİSAR και KORKUT, τα κατασκευάζουν εγχώρια μέσω κρατικών και ιδιωτικών εταιρειών, και επιτυγχάνουν πλήρη αμυντική αυτονομία, μειώνοντας την εξάρτηση από ξένους προμηθευτές. Αυτή η αυτονομία επιτρέπει στην Τουρκία μεγαλύτερη ευελιξία, χαμηλότερο κόστος μακροπρόθεσμα και δυνατότητα εξαγωγών, ενώ η Ελλάδα, παρόλο που ενισχύει την άμυνά της έναντι απειλών όπως η Τουρκία, παραμένει εξαρτημένη από διεθνείς συνεργασίες.
