Πολλά έχουν γραφεί σχετικά με τα τουρκικά F-35. Όταν η Π&Δ έθιγε το θέμα της μη παράδοσης των τουρκικών F-35A στην Τουρκία πριν από 15 μήνες, όταν γινόταν η επιλογή των S-400, οι περισσότεροι το σκεφτόντουσαν και γελούσαν. Στον χρόνο που μας πέρασε, πολλοί είναι αυτοί που μας κούνησαν το δάχτυλο γιατί “τελικά η Τουρκία παίρνει τα αεροσκάφη”. Δυστυχώς όμως για τους “φίλους” μας, η Π&Δ καταγράφει τα γεγονότα, στην καλύτερη ίσως να τα προβλέπει, δεν τα δημιουργεί. Τα γεγονότα είναι δυναμικά και κανείς δεν μπορεί να τα φέρει στα μέτρα του.
Χιλιάδες λέξεις έχουν γραφτεί στον ελληνικό τύπο, αλλά κυρίως στον Διεθνή, για το αν τελικά η Τουρκία θα πάρει τα μαχητικά 5ης γενιάς. Έχουμε γράψει, και έχουμε ξαναγράψει, πως τα F-35 στο Αιγαίο τυγχάνουν ειδικής αντιμετώπισης, λόγω του κλειστού θεάτρου επιχειρήσεων. Δεν θα αναλωθούμε -κι εδώ- για το πως θα αντιμετωπιστούν τα τουρκικά F-35A, νομίζουμε πως το έχουμε εξαντλήσει το θέμα με όσο το δυνατόν πιο πλήρη και άρθρα, είτε εδώ στην ιστοσελίδα μας είτε στο περιοδικό.
Τον τελευταίο καιρό συζητείται από πολλούς, εντός αλλά και εκτός συνόρων, η πιθανότητα της μη παράδοσης των τουρκικών αυξάνεται γεωμετρικά. Μιας και πολλές φορές μας έχουν κουνήσει το δάκτυλο, θα πούμε για μια ακόμη φορά την άποψή μας, απόλυτα ξεκάθαρη.
- Οι πιθανότητες να μην γίνει παράδοση των τουρκικών F-35A, λίγο πριν τις τουρκικές εκλογές (24 Ιουνίου), στις 21 Ιουνίου δηλαδή, είναι πολύ μικρές, σχεδόν μηδαμινές (ας πούμε λιγότερες του 10%). Η τελετή θα γίνει, η LM τρισευτυχισμένη θα αποκτήσει έναν ακόμη πελάτη, ο Ερντογάν θα πει σε όλους πως η πολιτική του κάνει τις ΗΠΑ να τρέμουν, και πως όλοι, ακόμη και ο Τραμπ φοβούνται την παντοδύναμη Τουρκία. Συνεπώς τα F-35A στις 21 θα πετάξουν από το Τέξας στην Luke AFB με τουρκικά εθνόσημα. Εκτός κι αν γίνει κάτι συνταρακτικό στις ΗΠΑ…
- Οι πιθανότητες να μην ξεκινήσουν τα τουρκικά F-35A εκπαίδευση των Τούρκων πιλότων στον τύπο είναι επίσης μικρές, αλλά όχι αμελητέες. Εκεί οι ΗΠΑ μπορούν να δείξουν μια “σκληρότητα” πιο εύκολα, και να μην βάλουν τα F-35A στο πρόγραμμα εκπαίδευσης, ούτε να προσκαλέσουν τους Τούρκους πιλότους στις ΗΠΑ. Τα τουρκικά αεροσκάφη θα παρκάρουν κάπου σε ένα υπόστεγο, και θα περιμένουν νεώτερες εντολές. Οι πιθανότητες να γίνει αυτό είναι ας πούμε 20-30%.
- Τα F-35A με τουρκικά εθνόσημα δεν θα επιτραπεί να πετάξουν από τις ΗΠΑ στην Τουρκία. Και όλο το πρόγραμμα να μπει σε κατάσταση στασιμότητας ή και διάλυσης της συμφωνίας. Αυτό φυσικά θα πρέπει να γίνει όχι μέχρι το 2019, που αναμένονται τα αεροσκάφη στην Τουρκία, αλλά πολύ νωρίτερα, καθώς η γραμμή παραγωγής συνεχίζει να κατασκευάζει νέα αεροσκάφη. Εδώ μπορούμε να πούμε πως το σενάριο αυτό είναι το πιθανότερο, με τις πιθανότητες να είναι πλέον άνω του 50%. Κοινώς, κάτι που το έχουμε πει πολλές φορές, S-400 και F-35A μαζί στην Τουρκία δεν θα δούμε ΠΟΤΕ.
Αν συμβεί το τελευταίο, θα έχει γίνει αφού το Κονγκρέσο έχει ψηφίσει το σχέδιο του Αμυντικού Προϋπολογισμού του 2019, όπου προβλέπεται η βίαιη αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα του F-35A. Φυσικά υπάρχουν γερουσιαστές, κυρίως από το Τέξας, που θέλουν να προχωρήσει η συμφωνία, καθώς φυσικά η κατασκευάστρια εταιρείας “λομπάρει” υπέρ της Τουρκίας. Κανείς δεν θέλει να χάσει έναν πελάτη τόσο καλό όσο η Τουρκία. Και μην ξεχνάμε πως η Τουρκία έχει αγοράσει από την LM μερικές εκατοντάδες F-16, S-70, αλλά και ενδιαφέρεται για 116 F-35A/B. Τέτοιον πελάτη δεν τον χάνεις!
Δυστυχώς όμως για την LM, και τους γερουσιαστές του Τέξας, όπως και για τα διάφορα διεθνή περιοδικά που μεταδίδουν πως η παράδοση είναι “τελειωμένη” υπόθεση, παίζοντας το παιχνίδι της κατασκευάστριας, η παράδοση των F-35A στην Τουρκία είναι παράνομη! Το Κονγκρέσο έχει ψηφίσει έναν νόμο γνωστό ως CAATSA ή Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act. Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Συντομεύοντας την ιστορία, η Τουρκία παραβιάζει κατάφορα τον CAATSA, κι όχι μόνο με το θέμα των S-400. Χώρια που παραβιάζει και καμιά δεκαριά κανονισμούς του ΝΑΤΟ. Συνεπώς, η παράδοση δεν είναι μια “απλή υπόθεση”, ούτε μπορεί να το “πάρει πάνω του” ο Τραμπ και να προχωρήσει στις παραδόσεις. Οι ΗΠΑ έχουν ανεξάρτητη Δικαιοσύνη, και θα βρεθούν όλοι υπόλογοι στους Νόμους.
Θεωρεί κανείς λογικός άνθρωπος πως ο Ερντογάν δεν ξέρει πως παραβιάζει τον CAATSA; Θεωρεί πως δεν τα έχουν “πάρει” στις ΗΠΑ με την σύλληψη και την παράνομη κράτηση του Πάστορα Μπράνσον; ή δεν βλέπουν την σύλληψη των Ελλήνων Στρατιωτικών; Δεν διαβάζουν οι Αμερικανοί το τι λέει για την “διαβολική” Δύση, ή δεν καταλαβαίνουν τα αντιδυτικά αισθήματα των Τούρκων. “Αμερικανάκια” τους θεωρούμε εδώ στην Ελλάδα, στην Τουρκία ξέρουν να ζυγίζουν τον αντίπαλο. Και ρωτάμε. Γιατί ο Ερντογάν θέλει να “φάει” μια τόσο “χοντρή” ήττα με την μη παράδοση των τουρκικών F-35A;
Στην Ελλάδα μας αρέσει να κοιτάμε το δέντρο κι όχι το δάσος. Τώρα τελευταία κοιτάμε και το δάχτυλο που μας δείχνει το δάσος. Καθώς η μη παράδοση των F-35A είναι προ των πυλών (θα γίνει βέβαια μετά τις τουρκικές εκλογές, όπου ο παντοδύναμος Σουλτάνος θα τις έχει κερδίσει και θα είναι αδιαμφισβήτητος ηγέτης μιας χώρας 80 εκ. ανθρώπων), αναρωτιέται κανείς γιατί δεν κάνει τίποτα ο Ερντογάν για να το αποτρέψει. Η ακύρωση της αγοράς των S-400 (και η παράδοσή τους στην τουρκική βάση στο Κατάρ), και η απελευθέρωση των ομήρων του καθεστώτος (Μπράνσον, Ελλήνων Στρατιωτικών, υπαλλήλων της αμερικανικής πρεσβείας) θα έφερνε πιο κοντά ΗΠΑ και Τουρκία. Γιατί δεν το κάνει; Αλαζονεία, άγνοια κινδύνου ή κάτι άλλο;
ΘΕΜΑ: Μήπως το επόμενο μαχητικό της Τουρκίας δεν είναι F-35A/B αλλά Su-35/34;
Κανείς δεν έχει σκεφτεί το ενδεχόμενο οι Τούρκοι να μην επιθυμούν πλέον την αγορά των F-35A. 100 ή 120 F-35A/B θα κόστιζε πανάκριβα στην Τουρκία, σε μια στιγμή που η οικονομία της παραπαίει. Η πτώση της τουρκικής λίρας σε σχέση με το δολάριο έχει ουσιαστικά πενταπλασιαστεί από το 2010. Την 1/7/2010 χρειαζόταν 1,16 τουρκικές λίρες για την αγορά ενός δολαρίου, σήμερα χρειάζεται 4,73. Συνεπώς αν οι Τούρκοι είχαν αποφασίσει να αγοράσουν σε δικό τους νόμισμα, σήμερα θα αγόραζαν το 1/4 των αεροσκαφών που θα αγόραζαν το 2010 (τα μισά ή και λιγότερα αν βάλουμε την μεγέθυνση της οικονομίας)!
Άρα, παρά τους λεονταρισμούς, η τουρκική οικονομία, ακόμη και να το ήθελαν οι ΗΠΑ, δεν μπορεί να αντέξει την αγορά του F-35A. Ειδικά στις ποσότητες που επιθυμούν οι Τούρκοι. Αυτό φυσικά το ξέρουν οι ΗΠΑ, και αντιλαμβάνονται πως οι Τούρκοι δεν είναι οι “φορτωμένοι με χρήμα” πελάτες. Φυσικά το βλέπει και η LM, αλλά προτιμά να δείχνει μια μεγάλη λίστα παραγγελιών. Κάπου εδώ να πούμε πως δεν είμαστε σίγουροι πως η Eurofighter μας είχε σβήσει, την Ελλάδα, από την λίστα των πελατών του Typhoon το 2010 όταν μπαίναμε στο πρώτο μνημόνιο (60+30 αεροσκάφη). Οι εταιρείες δρουν με διαφορετική λογική από την κοινή.
Συνεπώς η τουρκική οικονομία δεν μπορεί να “σηκώσει” την αγορά του απαραίτητου αριθμού F-35 που απαιτούνται για την αντικατάσταση των F-4E και των πρώτων Blocks F-16. Θεωρητικά τα F-16 θα αντικατασταθούν από τα TF-X, κάποια στιγμή στο -μακρινό- μέλλον. To TF-X όμως χρειάζεται πακτωλό χρημάτων για να αναπτυχθεί, και μια τουρκική “προσκόλληση” στο F-35A θα σήμαινε πως οι πόροι για το TF-X θα επαρκούσαν για την ανάπτυξη ίσως ανεμοπλάνου, όχι πάντως μαχητικού 5ης γενιάς.
Εδώ θέλουμε πούμε πως οι Τούρκοι είναι πολύ “περίεργοι” στις αμυντικές προμήθειες. Έχουν μια -απολύτως δικαιολογημένη- εμμονή στο να αποκτούν οπλικά συστήματα που θα έχουν τους πηγαίους κωδικούς. Η επιλογή του Α129 Mangusta σαν Τ129 ΑΤΑΚ κάποτε είναι η απόδειξη της λογικής τους. Έχουν ένα δικό τους μαχητικό ελικόπτερο, και μπορούν να τους βάλουν επάνω ότι αυτοί θέλουν, από UMTAS/CIRIT μέχρι βόμβες ΜΚ82 αν θέλουν. Απέκτησαν ένα επιθετικό ελικόπτερο κατώτερο του Apache/ Cobra, αλλά μπορούν να το κάνουν ότι θέλουν!
Το F-35A είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτή την λογική. Είναι ένα απόλυτα “κλειστό” σύστημα, με τα πάντα να ελέγχονται από τις ΗΠΑ. Σε περίπτωση που τα “χαλάσουν” στο μέλλον ΗΠΑ-Τουρκία, η καθήλωση του στόλου των F-35A θα ήταν θέμα ημερών. Το αεροσκάφος είναι ένα πολύ προηγμένο οπλοσύστημα, με έναν πολύ προηγμένο κώδικα. Οι ΗΠΑ δεν θα το έχουν παραδώσει ούτε καν στους Βρετανούς, πόσο μάλλον στη Τουρκία.
Επίσης, ο Ερντογάν πιθανολογείται πως έχει δημιουργήσει μια “φάμπρικα” αναθέσεων σε κολλητούς και φίλους μέσω των αμυντικών προμηθειών. Το TF-X είναι μια εξαιρετική φάμπρικα, που μάλλον θα κάνει πολλούς -πιο- πλούσιους στην Τουρκία, για την σχεδίαση, πιστοποίηση και κατασκευή των υποσυστημάτων του.
Μήπως το νέο τουρκικό μαχητικό TF-X θα είναι τελικά το … Su-57 «Erdoganski»;
Όλα τα παραπάνω. σε συνδυασμό με την διαφαινόμενη πρόθεση των ΗΠΑ να μην παραδώσουν το F-35A, μας δίνουν να καταλάβουμε πως η Τουρκία ίσως να μην επιθυμεί τελικά την παράδοση των αεροσκαφών. Ίσως να ψάχνει μάλιστα έναν εύσχημο τρόπο να απεμπλακεί από το πρόγραμμα, χωρίς να πληρώσει ρήτρες, και μάλιστα παίρνοντας πίσω την όποια επένδυσή της! Είναι κοντόφθαλμο να θεωρούμε τους Τούρκους ανόητους, γιατί απλά δεν είναι!
Πολλοί μπορούν να σκεφτούν για το πρόβλημα που θα έχουν οι Τούρκοι στην περίπτωση που η Ελλάδα αποκτήσει F-35A κι αυτοί όχι. Ε λοιπόν, ισχύει ότι ισχύει και για εμάς. Η ποσότητα που θα αποκτήσει η χώρα μας δεν θα είναι άνω των 20-40 μαχητικών, αμελητέα ποσότητα για μια χώρα της ισχύος της Τουρκίας. Για να αντιστρέψουμε όσα είχε πει κάποτε ο ΑΓΕΑ, ο Τούρκος ΑΓΕΑ θα έλεγε “δεν με ενδιαφέρουν τα 20 ελληνικά F-35A, όποτε τα παραλάβει η Ελλάδα, το πρόβλημά μου είναι τα ελληνικά F-16V και τα F-16 Block 50+Adv”!
Και ακόμη κι αν δεν πάρει η Τουρκία τα F-35A, σημαίνει πως δεν μπορεί να χτυπήσει πρώτη με τους βαλλιστικούς της πυραύλους και τους πυραύλους cruise τύπου SOM; χρειάζεται τόσο τα F-35A που θα της λείψουν; προφανώς και όχι, και το έχουμε γράψει ήδη!
Συνεπώς, πρέπει να ομολογήσουμως πως η σημερινή Άποψη μάλλον αξίζει να συζητηθεί, καθώς σε κάθε περίπτωση η Τουρκία δεν θα βγει χαμένη!
ΘΕΜΑ: Κι αν δεν πάρει τελικά η Τουρκία τα F-35A, λύθηκε το πρόβλημά μας;
