Η αναβάθμιση του τουρκικού ναυστάθμου στο Ακσάζ, στη νοτιοδυτική πλευρά της Τουρκίας, που ανακοινώθηκε πρόσφατα, όταν ολοκληρωθεί, θα προσφέρει σημαντικά στην στρατιωτική ενδυνάμωση της Άγκυρας.
Όπως έχουμε ήδη γράψει, η αναβάθμιση προβλέπει νέες μεγάλες εγκαταστάσεις για να έχει εκεί μόνιμη βάση το ελικοπτερόφορο TCG Anadolu – με τα συνοδευτικά του σκάφη- και στο μέλλον το μεγάλο τουρκικό αεροπλανοφόρο που βρίσκεται υπό κατασκευή, με εκτόπισμα 60.000 τόνων. Συν βέβαια ναυπηγικές υποδομές, που θα συγκροτήσουν το τρίτο κρατικό αμυντικό ναυπηγείο της γειτονικής χώρας.
Η Τουρκία αναβαθμίζει δραματικά το 2ο Ναύσταθμο της στο Ακσάζ, εμείς;
Σε αντίθεση, η Ελλάδα αποφάσισε να σταματήσει την αναβάθμιση του Ναυστάθμου της Σούδας στην Κρήτη, κομβικό σημείο υψηλής στρατηγικής αξίας στην Ανατολική Μεσόγειο, τόσο εθνικά όσο και για “φίλες και σύμμαχες χώρες”.
Να σημειώσουμε ότι η εν λόγω αναβαθμιση είχε την έγκριση του ΚΥΣΕΑ, χωρίς παρατηρήσεις ή διαφωνίες, και αποτελούσε μέρος του προγραμματισμού περί Δομής Δυνάμεων 2021-2034. Ο σχεδιασμός αυτός ελάμβανε υπόψη του τις εξελίξεις και την παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη και σε κάποιο βαθμό είχε “δει” τα γεγονότα που καταγράφηκαν το 2024 στη Μέση Ανατολή, όταν δηλαδή χρειάστηκε η Σούδα για προβολή σημαίας αλλά και για επιχειρήσεις προστασίας των θαλασσίων οδών σε Ερυθρά Θάλασσα και Σουέζ.
Ενώ στο διάστημα 2021-2023, όπου σχεδιαζόταν αυτή η δική μας αναβάθμιση στη Σούδα, είχε τεθεί ο στόχος να μπορεί η Ελλάδα να “ανοιχτεί” περισσότερο στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά να είναι και υποστηρίξιμη, όταν και όποτε γινόταν, η επέκταση των χωρικών υδάτων μας, και νοτίως της Κρήτης.
Τι είναι αυτό που άλλαξε από το 2023 μέχρι το 2025 και ο σχεδιασμός ανετράπη; Πάντως όχι η απειλή, καθώς αυτή μεγεθύνεται και ποιοτικά και ποσοτικά. Μάλιστα, όταν εμείς “παγώνουμε” τη Σούδα και η Τουρκία αναπτύσσει το Ακσάζ, στην πράξη δημιουργούμε χώρο για μόνιμη στάθμευση στη γειτονική χώρα αεροπλανοφόρων και ομάδων μάχης του Αμερικανικού Ναυτικού και άλλων χωρών, που έως τώρα προτιμούν τις ελληνικές εγκαταστάσεις. Υποθέτουμε πως αυτό δεν το έχουν σκεφτεί όσοι συμβούλευσαν σχετικά, ότι δηλαδή έτσι έμμεσα βοηθάμε την τουρκική σημαντικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τα λάθη όμως δεν σταματούν εκεί. Υπάρχει και άλλη απόφαση, αυτή να ακυρωθεί η κατασκευή της προβλήτας του Πολεμικού Ναυτικού στον Παγασητικό, κοντά στον Αλμυρό, για τα αποβατικά πλοία του. Η πρόταση αυτή είχε περιεχόμενο καθώς θα πετύχαινε την αποκέντρωση των πλοίων του Στόλου, με τα αποβατικά να μετακινούνται δίπλα στις εγκαταστάσεις της Ταξιαρχίας Πεζοναυτών στο Βόλο, ώστε να είναι δυνατή η άμεση μετακίνηση προς τα νησιά, μιας από τις πιο αξιόμαχες μονάδες μας. Με το συγκεκριμένο σημείο να μπορεί να καλύψει τόσο το Βόρειο όσο και το Νότιο Αιγαίο, χωρίς τις καθυστερήσεις αλλά και τον κίνδυνο να βρίσκονται όλες οι ναυτικές υποδομές και τα πλοία στην Σαλαμίνα.
Έτσι “χάνουμε” μια κρίσιμη ναυτική βάση στο μέσο της ηπειρωτικής χώρας, ενώ η παραμονή της Ταξιαρχίας Πεζοναυτών στην περιοχή έχει στρατηγική αξία, καθώς, αν χρειαστεί, μπορεί να μετακινηθεί και οδικώς προς Θράκη γρήγορα (λόγω οδικών/σιδηροδρομικών αρτηριών), αλλά και να είναι κοντά στις βάσεις ελικοπτέρων της Αεροπορίας Στρατού. Και πάλι δηλαδή εδώ επιδιωκόνταν η καλύτερη επιχειρησιακή αξιοποίηση μιας μεγάλης μονάδας, με πρόσβαση σε όλα τα μέσα μεταφοράς της. Εκτός εάν η υψηλή κινητικότητα και ευελιξία, όπως και η διασπορά, δεν είναι ιδιαίτερα σημαντικά.
Και δυστυχώς είναι αρνητική η διεθνής ερμηνεία που προκύπτει με αυτές τις αποφάσεις. Γιατί ενισχύεται η εικόνα μιας Ελλάδας που αποσύρεται από την ενίσχυση των αμυντικών της δυνατοτήτων, σε εποχή κιόλας όπου οι γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή αυξάνονται. Και ακόμη περισσότερο ερμηνεύεται αυτή η αλλαγή, ως έλλειψη μακροπρόθεσμης σκέψης και προγραμματισμού, και χωρίς φροντίδα των στρατηγικών μας συμφερόντων.
Ενώ είναι ξεκάθαρο πως η απόφαση για τη Σούδα και τον Παγασητικό, στέλνει ένα λάθος μήνυμα αυτοπεριορισμού στην αντίπαλη πλευρά, η οποία διευρύνει και τη φιλοδοξία της και την παρέμβαση της και τις δικές υποδομές και τα μέσα, μαζί με έντονους λεονταρισμούς. Αλλά λάθος μήνυμα στέλνουμε και στους συμμάχους μας σε ΝΑΤΟ και ΕΕ: ότι…
H συνέχεια στο Naval Defence
