Αν στην Ελλάδα πριν λίγα χρόνια είχε ακουστεί πως θα ιδρυόταν κέντρο ερευνών και εκτοξεύσεων της NASA στην Καλαμάτα (το οποίο μάλιστα υποτίθεται θα έφερνε έργο 1 τρισεκατομμύριου (!) δολαρίων) η Τουρκία είναι μάλλον κάπως πιο σοβαρή στις δικές της διαστημικές φιλοδοξίες.
Χθες λοιπόν, μέσω Ερντογάν, η Τουρκική Διαστημική Υπηρεσία (TUA) εξήγγειλε το δικό της δεκαετές πρόγραμμα με 10 συγκεκριμένους στόχους. Ο πιο εντυπωσιακός είναι η αποστολή στο διάστημα ενός Τούρκου αστροναύτη αλλά οι ενδιάμεσοι είναι πιο ενδιαφέροντες καθώς αποκαλύπτουν μια στρατηγική πολλών βημάτων. Έτσι το 2023 -όπου θα γιορταστεί η εκατονταετία από την ίδρυση του τουρκικού κράτους- τίθεται ως όριο για την επίτευξη μιας «σκληρής» προσγείωσης οχήματος στην Σελήνη (δηλαδή να προσκρούσει στην επιφάνεια της), ενώ το 2028 στόχος είναι να γίνει κανονική προσελήνωση με το πυραυλικό όχημα να έχει κατασκευαστεί στην Τουρκία μαζί βέβαια με διεθνείς συνεργασίες.
Ακόμη προβλέπεται η δημιουργία μιας εταιρείας-ομπρέλας για τον συντονισμό των διαστημικών δραστηριοτήτων της χώρας με πρόθεση την κατασκευή ενός εξελιγμένου τουρκικού δορυφόρου. Άλλος στόχος είναι η δημιουργία ενός τουρκικού GPS, προφανώς με την εκτόξευση σχετικών δορυφόρων κάτι που έχει άμεση και έντονη στρατηγική σημασία. Καθώς, αν υλοποιηθεί έστω και οριακά ένα τέτοιο σχέδιο, η γειτονική χώρα θα μπορεί να χρησιμοποιεί το δικό της «εθνικό» σύστημα γεωγραφικού εντοπισμού για τα κάθε λογής οπλικά της συστήματα, από βαλλιστικούς πυραύλους (που ήδη εξελίσσει) έως τα μαχητικά αεροσκάφη και πλοία της.
Ιδιαίτερα φιλόδοξος είναι και ο στόχος για την κατασκευή ενός κέντρου εκτοξεύσεων, πιθανά σε συνεργασία με άλλη χώρα που θα βρίσκεται σε κατάλληλο γεωγραφικό σημείο (πιο κοντά δηλαδή στον ισημερινό).
Ένας πρακτικός στόχος είναι η δημιουργία διαστημικής μετεωρολογίας με την ανάλογη επισκόπηση, ώστε να προλαμβάνονται -κατά το δυνατόν- τα έντονα καιρικά φαινόμενα, αλλά και για καλύτερο σχεδιασμό επίγειων υποδομών.
Η στρατιωτική χρήση του διαστήματος επίσης προβλέπεται έμμεσα ως «μεταφορά της αμυντικής τεχνογνωσίας στη διαστημική προσπάθεια» χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες, ενώ ένας ακόμη στόχος είναι η ανάπτυξη μιας ζώνης διαστημικής τεχνολογίας για προσέλκυση επενδύσεων με την συνεργασία του Τεχνικού Πανεπιστημίου Μέσης Ανατολής. Αυτό βρίσκεται στην Άγκυρα, είναι δημόσιο και αποτελεί το βασικό ακαδημαϊκό κέντρο έρευνας υψηλής τεχνολογίας της Τουρκίας, με μεγάλη συμμετοχή και σε αμυντικά προγράμματα. Τέλος, προβλέπεται η επιδίωξη διεθνών συνεργασιών για την εκπαίδευση διαστημικών δεξιοτήτων και ειδικοτήτων.
Φαμφάρα ή ουσία;
Το να πούμε πως όλα τα παραπάνω και φαντάζουν και είναι εξωφρενικά φιλόδοξα είναι δεδομένο. Το ζήτημα είναι πως η Τουρκία έχει ήδη κάνει σημαντικά βήματα που μπορεί να την εξυπηρετήσουν στις διαστημικές της φιλοδοξίες. Το πρώτο είναι η εγχώρια ανάπτυξη πυραυλικών συστημάτων για βαλλιστικούς πυραύλους και με σημαντικό βεληνεκές (π.χ. οι πύραυλοι Bora φθάνουν τα 360 χιλιόμετρα ενώ οι υπό ανάπτυξη Yildirim IV προβλέπεται να ξεπερνούν τις 2.000). Το επόμενο βήμα είναι η συνεργασία με το Πακιστάν το οποίο ήδη εξελίσσει ισχυρά πυραυλικά συστήματα και έχει ως στόχο να παράξει μια νέα γενιά τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων, με κινεζικό όχημα εκτόξευσης. Το τρίτο βήμα είναι η σταθερή προσήλωση της στην ανάπτυξη εγχώριας τεχνογνωσίας ηλεκτρονικών κάθε τύπου, που ήδη έχει αποδώσει, τόσο σε στρατιωτικό και σε πολιτικό τομέα, αξιοπρεπή προϊόντα.
Να θυμίσουμε ακόμη πως πριν λίγο καιρό ο Ερντογάν (που εξήγγειλε το διαστημικό πρόγραμμα λέγοντας πως «με τη βοήθεια του Θεού θα φτάσουμε στη Σελήνη») είχε επαφές με τον Έλον Μασκ, τον ιδρυτή της SpaceX για σχετική συνεργασία. Ενώ μόλις τον προηγούμενο μήνα εκτοξεύτηκε στο διάστημα ο Turksat 5A, ένας τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος, με διαστημικό όχημα της SpaceX. Ο Τurksat 5A κατασκευάστηκε με τεχνογνωσία την Airbus, αλλά περίπου το 20% των συστημάτων του είναι τουρκικής παραγωγής, με συμμετοχή των Τουρκικών Αεροδιαστημικών Βιομηχανιών (ΤΑΙ).
Συνολικά δηλαδή η Τουρκία αν και δεδομένα δεν θα πετύχει όλα όσα περιγράφει στο «δεκαετές διαστημικό πλάνο» της, μπορεί, εφόσον εξασφαλίσει την σχετική χρηματοδότηση, να εξελιχθεί και εκεί, τόσο αυτόνομα όσο και με τις διεθνείς επαφές της. Την ελληνική πάλι εμπειρία, καλύτερο είναι να τη συζητήσουμε άλλη φορά.
