Χρειάζεται κάτι παραπάνω από χειριστική δεινότητα για να τιθασεύσεις ένα τρικινητήριο Tu-154 εκτός ελέγχου: χρειάζεται πείρα –και νεύρα από ατσάλι. Η περίπτωση ενός Tu-154B-2 (RA-85563) της ρωσικής Αεροπορίας που εμφάνισε σοβαρότατο πρόβλημα ευστάθειας αμέσως μετά την απογείωσή του λόγω βλάβης έχει γίνει viral στο Διαδίκτυο. Είναι η απόδειξη πως υπάρχουν χειριστές που μπορούν να πετάξουν ένα αεροπλάνο, ακόμη κι αν αυτό δεν θέλει.
Το συγκεκριμένο Tu-154 (c/n 82A563) κατασκευάσθηκε το 1982 και το 2005 τέθηκε σε μακρά αποθήκευση. Στις 29 Απριλίου 2011 ετοιμάσθηκε για πτήση μεταφοράς (ferry flight) από το στρατιωτικό αεροδρόμιο Σκάλοφσκυ, 31 χλμ βορειοανατολικά της Μόσχας, με προορισμό την Σάμαρα προκειμένου να περάσει εκεί εργοστασιακή «βαριά» συντήρηση.
Το πρόβλημα εκδηλώθηκε με την απογείωση, όταν σύμφωνα με ρωσικές πηγές αστόχησε το αυτόματο σύστημα ελέγχου (АБСУ) πιθανότατα λόγω βλάβης κάποιου υδραυλικού κύλινδρου ενέργειας. Ο κυβερνήτης, Αντισμήναρχος Γιούρι Βλαντίμιροβιτς Ραντιόνοφ, πάλεψε για ώρα με τα χειριστήρια προσπαθώντας να κρατήσει το αεροσκάφος στον αέρα, κατευθύνοντάς το μόνο με την (διαφορετική) ώση των κινητήρων και το πηδάλιο.
Κλυδωνιζόμενο από συνεχή Dutch rolls λες και έκαιγε… βότκα αντί για καύσιμο, το Tu-154 πραγματοποίησε μετά από ώρα μια ιδιαίτερα «σπορτίφ» προσγείωση, αποφεύγοντας την βέβαιη συντριβή χάρις στην τεράστια εμπειρία του κυβερνήτη του. Αξίζει να σημειωθεί ότι το αεροσκάφος μέχρι την αναγκαστική του προσγείωση πετούσε με flaps/slats σε διαμόρφωση απογείωσης –πλήρως εκτεταμένα– ενώ έπιασε διάδρομο με τα πηδάλια ύψους-βάθους εντελώς πάνω, σε μια ύστατη προσπάθεια να αντισταθμίσει μια επικίνδυνη απότομη εκτροπή και πρόνευση, δευτερόλεπτα πριν το touch.
Πιάνοντας βαριά διάδρομο μόνο με δεξί κυρίως σκέλος π/γ και ριναίο τροχό, ενδεχομένως η πτέρυγα ήλθε προς στιγμήν σε επαφή με την άκρη του διαδρόμου (wing strike) καθώς το αεροπλάνο συνέχιζε να ολισθαίνει πλαγίως με το ρύγχος ελαφρώς κάτω. Κατά την τροχοδρόμησή του το τζετ ξεπέρασε το μήκος του διαδρόμου της βάσης, αλλά τελικά το αεροσκάφος σώθηκε.
Ο τότε Αρχηγός της ρωσικής Αεροπορίας, Αλεξάντερ Ζηλίν, παρασημοφόρησε προσωπικά το πενταμελές πλήρωμα της ανατριχιαστικής εκείνης πτήσης συγχαίροντάς τους για τις πράξεις τους. Δείτε τα δραματικά πλάνα στο βίντεο και θα καταλάβετε. Κανονικά μετά από αυτό, κανείς δεν θα ήθελε να δει ξανά στα μάτια του το παρ’ ολίγον «ιπτάμενο φέρετρο». Όμως τα ρωσικά αεροπλάνα «πεθαίνουν» δύσκολα: το RA-85563 επισκευάσθηκε και εξακολούθησε να πετά σαν να μην συνέβη τίποτα, βάζοντας μάλιστα ώρες και το 2017!
Αλέξανδρος Θεολόγου
