Πριν από τέσσερα χρόνια ο ηγέτης της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, αγωνιζόταν για να επικοινωνήσει με τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο οποίος είχε δεσμευτεί να καταστήσει παρία την χώρα αυτή του Κόλπου αφότου ο ηγέτης της φέρεται να διέταξε τον φόνο ενός δημοσιογράφου με έδρα την Ουάσινγκτον.
Χθες Τρίτη, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εγκωμίασε τον ντε φάκτο ηγέτη της Σαουδικής Αραβίας χαρακτηρίζοντάς τον “απίθανο άνθρωπο” και “φοβερό τύπο” χωρίς να αναφερθεί καθόλου στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.
“Πολύ μου αρέσει. Μου αρέσει πάρα πολύ”, είπε ο Τραμπ καθώς άστραφταν τα φλας των φωτογράφων και το συγκεντρωμένο πλήθος χειροκροτούσε στη διάρκεια επενδυτικής συνόδου κορυφής στο Ριάντ, απ΄όπου ο Αμερικανός πρόεδρος ξεκίνησε την πρώτη του σημαντική επίσκεψη στο εξωτερικό μετά την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ για δεύτερη φορά.
Η έκφραση συμπάθειας προς έναν ηγέτη με αμφιλεγόμενο ιστορικό αντανακλά την πρώτη θητεία του Τραμπ όταν συνήψε συμμαχία με τον μπιν Σαλμάν, η οποία ενισχύθηκε στη διάρκεια των ετών μέσα από αμοιβαία κολακεία και σύναψη συμφωνιών.
Η σχέση τους εδράζεται σε κοινά συμφέροντα: ο Τραμπ επιδιώκει σημαντικά οικονομικά οφέλη και έναν ενισχυμένο ρόλο των ΗΠΑ στην περιοχή, ενώ ο μπιν Σαλμάν επιδιώκει πρόσβαση στην προηγμένη τεχνολογία, τη στρατιωτική στήριξη και έναν ισχυρό σύμμαχο στην προσπάθειά του να εκσυγχρονίσει τη Σαουδική Αραβία και να ασκήσει περιφερειακή εξουσία.
“Μποναμά” παραγγελιών όπλων ύψους $142 δις πήρε ο Τραμπ από τη Σαουδική Αραβία
Στη σύνοδο κορυφής ο Τραμπ εξασφάλισε μια αμυντική συμφωνία ύψους 142 δισεκατομμυρίων δολαρίων και επενδύσεις 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ που θα αφορούν από την τεχνητή νοημοσύνη, ως τις υποδομές και την ενέργεια.
Η σχέση του Τραμπ με τον μπιν Σαλμάν έχει προκαλέσει κριτική από Αμερικανούς βουλευτές, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αναλυτές εξωτερικής πολιτικής γι’ αυτό που θεωρούν προτεραιοποίηση των οικονομικών συμφερόντων έναντι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ενώ ο μπιν Σαλμάν έχει αρνηθεί ότι εμπλέκεται στη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι και αναφέρεται σε μεταρρυθμίσεις όπως η επέκταση των δικαιωμάτων των γυναικών ως ένδειξη προόδου, αναλυτές αντιτείνουν ότι οι αλλαγές αυτές υπονομεύτηκαν από τις συνεχιζόμενες επιχειρήσεις καταστολής των αντιφρονούντων και των πολιτικών ελευθεριών.
Η σχέση του Τραμπ με τον μπιν Σαλμάν είναι πολύ θερμότερη σε σχέση με εκείνη του προκατόχου του στον Λευκό Οίκο.
Το 2019 ο Δημοκρατικός πρόεδρος δεσμεύτηκε να κάνει τη Σαουδική Αραβία “παρία” στη διεθνή σκηνή λόγω της δολοφονίας του Κασόγκι και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αλλά γεωπολιτικά ζητήματα, όπως οι τιμές του πετρελαίου που εκτοξεύτηκαν, εν μέρει εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022, υπογραμίζουν την ανάγκη συνεργασίας ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και το Ριάντ.
Αυτό οδήγησε τον Μπάιντεν να αποφασίσει ότι είχε έρθει η ώρα για να επανεκκινήσει τη στρατηγική τους σχέση και τελικά επισκέφθηκε τον μπιν Σαλμάν τον Ιούλιο του 2022.
Οι δύο άνδρες δεν αντάλλαξαν χειραψία, αλλά χαιρετήθηκαν ενώνοντας τις γροθιές τους, κάτι το οποίο συγκέντρωσε αρνητικά σχόλια καθώς θεωρήθηκε υπερβολικά φιλική χειρονομία δεδομένης της κατάστασης στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σαουδική Αραβία.
Οι σύμβουλοι του Λευκού Οίκου έσπευσαν να απαντήσουν ότι αυτός ήταν ένας τρόπος να περιορίσει ο Μπάιντεν τον κίνδυνο να κολλήσει COVID-19.
Οι σχέσεις βελτιώθηκαν γρήγορα καθώς η κυβέρνηση εργάστηκε για τη σύναψη συμφωνίας για την εξομάλυνση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας-Ισραήλ με αντάλλαγμα μια ευρύτερη αμερικανική αμυντική συμφωνία.
Η προσπάθεια ”πάγωσε” μετά την επίθεση της Χαμάς σε ισραηλινό έδαφος στις 7 Οκτωβρίου 2023 και τη στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ στη Γάζα.
Στη διάρκεια της χθεσινής επίσκεψης του Τραμπ, ο μπιν Σαλμάν χαιρέτισε ο ίδιος τον πρόεδρο των ΗΠΑ συνοδεύοντάς τον στις σκάλες και έπειτα οδηγώντας αμαξάκι του γκολφ με τον Τραμπ συνοδηγό πριν από το επίσημο δείπνο.
Σε μια στιγμή που υπογραμμίζει το βάθος της προσωπικής τους σχέσης ο Τραμπ δεσμεύτηκε να άρει τις αμερικανικές κυρώσεις στη Συρία, μια κίνηση που όπως είπε ο ίδιος έγινε κατόπιν αιτήματος του μπιν Σαλμάν.
“Αχ τι κάνω για τον πρίγκιπα διάδοχο”, σχολίασε ο Τραμπ καθώς ο μπιν Σαλμάν έβαζε, χειροκροτούμενος, το χέρι στην καρδιά του.
