Ατελειώτος είναι ο σχολιασμός για τα όσα είπε χθες ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ σε συνέντευξη Τύπου στην Φλόριντα. Μετά τις έμμεσες απειλές για χρήση βίας για κατάληψη της Διώρυγας του Παναμά και της Γροιλανδίας (με πλήρη δηλαδή κατάλυση κάθε έννοιας διεθνούς νομιμότητας, ή έστω αποδεκτής συμπεριφοράς προς συμμάχους), μετά την ανακοίνωση ότι θα “καταπιεί οικονομικά” τον Καναδά (προφανώς οι Καναδοί πολίτες δεν έχουν λόγο…), μετά τις απειλές ότι θα επιβάλλει δασμούς σε όποια χώρα θέλει και για οποιοδήποτε λόγο, φθάσαμε και στη Συρία.
Όπου εκεί σε σχετική ερώτηση, είπε τα εξής πρωτοφανή:
- Πως η Τουρκία με τον ένα ή άλλο τρόπο διεκδικεί την Συρία εδώ και… 2.000 χρόνια (ξεπερνάμε εδώ το ιστορικά εξωφρενικό, καθώς τα τουρκικά φύλα έφθασαν στην περιοχή κάπου το 700 μ.χ.).
- Πως ο Ερντογάν είναι φίλος του και τον σέβεται, και πιστεύει πως τον σέβεται και αυτός, σε μια ακόμη προσωποπαγή ανάλυση των διεθνών σχέσεων.
- Πως ζήτησε από τον Ερντογάν να μην καταδιώξει “κάποιους ανθρώπους”, τους Κούρδους, και δεν το έκανε… “ακόμα”. Και δεν το είχε κάνει και παλαιότερα, πάλι μετά από αίτημα Τραμπ. Αλλά δεν ξέρει ο Τραμπ, αν αυτό θα κρατήσει γιατί “Τούρκοι και Κούρδοι είναι ιστορικά εχθροί”.
- Πως στην Συρία, μετά την πτώση του Άσαντ, “η Ρωσία αποδυναμώθηκε, το Ιράν αποδυναμώθηκε” και πως ο “Έρντογάν, ο πολύ έξυπνος αυτός άνθρωπος, έστειλε εκεί τους ανθρώπους του, με διαφορετικά ονόματα και αυτοί ανέλαβαν την εξουσία, οπότε έτσι είναι τα πράγματα”.
Οπότε εδώ ο Τραμπ όχι μόνο δηλώνει πως η Τουρκία έχει “καταλάβει” την εξουσία στη Συρία δια αντιπροσώπων της, δηλαδή την οργάνωση HTS, αλλά και πως αυτή η κατάσταση βολεύει και τις ΗΠΑ (στην δική του κοσμαντίληψη) και πιθανά να παραμείνει έτσι. Να το θέσουμε ακόμη πιο απλά, αυτή η διατύπωση παραχωρεί με αμερικανική ευλογία την Συρία στην Άγκυρα!
ΑΝΑΛΥΣΗ: ΝΑΤΟ, Ελλάδα και Τουρκία σε εποχή Τραμπ, τι μπορεί να συμβεί
Να θυμίσουμε τι γράφαμε σε άρθρο μας (το παραπάνω), την 1η Νοεμβρίου 2024, δηλαδή πριν καν εκλεγεί ο Τραμπ. ‘Oπου είχαμε εκτιμήσει πως η Τουρκία μπορεί να ωφεληθεί σημαντικά από την επάνοδο στην εξουσία του “μεγαλόστομου” Προέδρου:
“Βασική μας λοιπόν υπόθεση εργασίας (υιοθετούμε εδώ ένα αρνητικό για την Ελλάδα σενάριο καθώς αυτό μας απασχολεί), είναι – με βάση τα όσα περιγράψαμε για το ΝΑΤΟ- πως η ερντογανική φιλοδοξία μπορεί να ταιριάξει με αυτές τις θεωρήσεις του επικεφαλής του ψηφοδελτίου των Ρεπουμπλικανών. Καθώς αν ο Τραμπ ζητά από τα κράτη-μέλη της συμμαχίας στην Ευρώπη να “αναλάβουν το βάρος της άμυνας τους”, η Τουρκία με τον “2ο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ” όπως αυτοδιαφημίζεται, μπορεί να προβάλλει ως ο εκπληρωτής αυτής της απαίτησης!
Και μάλιστα μπορεί πρόθυμα να προσφέρει και “τακτοποίηση/έλεγχο” και άλλων περιοχών του πλανήτη όπου έχει παρουσία και επιρροή, όπως η Συρία και η Λιβύη και η Σομαλία, αλλά και ο Περσικός Κόλπος, και εκεί δηλαδή εξυπηρετώντας την αμερικανική απόσυρση.”
Και συνεχίζαμε ως εξής:
“Είναι λοιπόν πιθανό η Τουρκία του Ερντογάν να μετατραπεί σε “ιδεατό” συνομιλητή του Τραμπ, γιατί μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του; Κατά την άποψη μας, ναι, προσφέροντας στην Άγκυρα αυτό που τόσο επιθυμεί: Δηλαδή την αναγνώριση της από την Ουάσιγκτον ως “φιλική χώρα ειδικής ισχύος άρα και ειδικού ρόλου” που μπορεί να αναλάβει και “περιφερειακός τοποτηρητής”, ώστε να απαλλαγούν οι ΗΠΑ από τον διαρκή παρεμβατικό τους ρόλο στην περιοχή.”
Θα είναι αυτή η τελική πολιτική Τραμπ στο Συριακό; Να απεκδυθούμε εδώ το βάρος της “πρόβλεψης”, καθώς ο ριζοσπαστικά αναθεωρητικός νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, είναι ευμετάβλητος σε βαθμό επικινδυνότητας για κάθε συνομιλητή του, που αναζητά μια μακροχρόνια δέσμευση. Με σαφή όμως την υποψία μας, πως η Τουρκία σε ένα τέτοιο περιβάλλον ραγδαίας αλλαγής αμερικανικής πολιτικής, η οποία θα εγκαταλείπει όχι μόνο συντεταγμένες δεκαετιών αλλά και τα όποια προσχήματα αλληλεγγύης και δημοκρατικότητας, μπορεί πράγματι να ενισχυθεί, και προφανώς εις βάρος της Ελλάδας.
Γενικότερα, οι θέσεις που εκφράζει ο Τραμπ και εδώ και χρόνια και όχι μόνο σε μια συνέντευξη Τύπου, έχουν έναν αρκετά σταθερό πυρήνα: Την πολιτική χωρίς κάποιο δεδομένο όριο ή σεβασμό σε θεσμούς και συμφωνίες (ήδη ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ, και πολλοί διεθνείς οργανισμοί καταγγέλονται ως “άχρηστοι” ή και “εμπόδια”), χωρίς σταθερούς συμμάχους, χωρίς ιστορικές παρακαταθήκες, αλλά με προμετωπίδα το “αμερικανικό συμφέρον”. Το οποίο όμως ερμηνεύεται με δεδομένα αποικιοκρατικής εξάπλωσης, δηλαδή ως παγκόσμιος διαγκωνισμός κατάληψης “κρίσιμων εδαφών” και δημιουργιών σφαιρών επιρροής. Με αναζήτηση εκ νέου εμπορικών δρόμων, πηγών πρώτων υλών (όχι πιά χρυσό και ασήμι αλλά σπάνιες γαίες, φυσικό αέριο, πετρέλαιο, ουράνιο κ.λπ.), ζωνών οικονομικής κυριαρχίας και βέβαια με μια φουτουριστική μετανθρωπιστική ιδεολογία. Η οποία εκφράζεται τώρα με κουλτούρα ελευθεριότητας και ελέγχου των κάθε είδους νέων μέσων επικοινωνίας (με ψευδεπίγραφο προκάλυμμα την “ελευθερία του λόγου”), από ένα στενό κύκλο συνοδοιπόρων, τύπου Ιλον Μάσκ.
Οπότε οι ΗΠΑ μέσω Τραμπ δηλώνουν και επιστροφή σε “πολιτική κανονιοφόρων” και σε συμπαγή ιμπεριαλισμό και σε τραχύ μετακαπιταλισμό, και σε σάρωμα κάθε μικρότερου ανίσχυρου. Ο οποίος στην καλύτερη περίπτωση θα βρεθεί αντιμέτωπος με πολιτισμικό-οικονομικό πόλεμο και με κουλτούρα ακύρωσης της αυτονομίας του, και στην χειρότερη με εισβολή.
Όσο για την σχέση ΗΠΑ – Τουρκίας και άλλων “περιφερειακών δυνάμεων”; Αυτή κατά Τραμπ ερμηνεύεται ως ένα μεγάλο “deal” που γίνεται σε προσωπικό επίπεδο ηγετών. Ως ένα ιδιότυπο δηλαδή παζάρι κτηματαγοράς (εκεί που ο Τραμπ έκανε την περιουσία του), μόνο που το real estate υπό διαπραγμάτευση είναι ολόκληρες χώρες και λαοί…
