Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα το «χάρτη πορείας» για την «Αμυντική Ετοιμότητα ως το 2030» – ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών ικανοτήτων για τη διατήρηση της ειρήνης.
Οι προτάσεις της Επιτροπής αντικατοπτρίζουν τους φόβους που τροφοδοτούνται από τον πόλεμο στην Ουκρανία ότι «μια στρατιωτικοποιημένη Ρωσία συνιστά διαρκή απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια στο ορατό μέλλον», όπως αναφέρει το σχετικό έγγραφο της Επιτροπής που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
«Η Ρωσία σήμερα δεν έχει τη δυνατότητα να επιτεθεί στην ΕΕ, αλλά τα επόμενα χρόνια μπορεί να προετοιμαστεί γι’ αυτό. Ο κίνδυνος δεν εξαφανίζεται ακόμα και μετά το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία», δήλωσε η Ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ, Κάγια Κάλας, παρουσιάζοντας το σχέδιο της Επιτροπής «Αμυντική Ετοιμότητα ως το 2030».
Με βάση το στρατιωτικό σχέδιο της Επιτροπής, θα ενισχυθούν οι αμυντικές δυνατότητες της ΕΕ σε εννέα τομείς, σύμφωνα και με τους στόχους του ΝΑΤΟ. Όπως είπε η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, στόχος είναι να καλυφθούν τα κενά με σαφείς κανόνες, στόχους και χρονοδιαγράμματα. Σημαντικό ρόλο θα παίξει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Άμυνας, η οποία διασυνδέει τη ζήτηση των κρατών-μελών με τις αμυντικές εταιρείες. «Στόχος είναι να καλυφθούν όλα τα αμυντικά κενά ως το 2030», τόνισε η Κ. Κάλας, αλλά «μόνο με συνεργασία μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις βασικές ελλείψεις», είπε. Η ίδια σημείωσε, ωστόσο, ότι τα κράτη-μέλη θα έχουν τον κύριο λόγο και θα αποφασίζουν τι θα προμηθευτούν, πότε και από ποιον. Γι’ αυτό η Επιτροπή προτείνει τα κράτη-μέλη να συνεργαστούν σε συνασπισμούς σε τομείς που επιθυμούν.
ΕΝΝΕΑ ΑΜΥΝΤΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ
Το σχέδιο της Επιτροπής καλεί τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τη δημιουργία συνασπισμών δυνατοτήτων στους εννέα βασικούς αμυντικούς τομείς και να καλύψουν τα κρίσιμα κενά μέσω κοινών προμηθειών. Οι εννέα αυτοί τομείς είναι οι εξής: αντιαεροπορική άμυνα και αντιπυραυλική άμυνα, στρατιωτική κινητικότητα, συστήματα πυροβολικού, κυβερνοάμυνα και τεχνητή νοημοσύνη, πύραυλοι και πυρομαχικά, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα κατά των drones, υποστήριξη υποδομών, χερσαίες επιχειρήσεις και ναυτικές επιχειρήσεις.
Η Επιτροπή προτείνει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να αγοράζουν από κοινού οπλικά συστήματα, με στόχο ως το τέλος του 2027, το 40% των αμυντικών προμηθειών να προέρχεται από κοινές συμβάσεις. Μέχρι σήμερα, όμως, το ποσοστό τέτοιων πρωτοβουλιών αντιστοιχεί μετά βίας στο 20%.
ΤΕΣΣΕΡΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΑ ΑΜΥΝΤΙΚΑ ΕΡΓΑ
Επιπλέον, στο σχέδιό της η Επιτροπή προτείνει τέσσερα ευρωπαϊκά εμβληματικά αμυντικά έργα: Την Άμυνα κατά των drones, την Ανατολική Πτέρυγα, την Ευρωπαϊκή Ασπίδα Αντιαεροπορικής άμυνας και τη Διαστημική Ασπίδα. Σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτά τα αμυντικά έργα θα ενισχύσουν την ικανότητα της Ευρώπης στην αποτροπή και την άμυνά της σε στεριά, αέρα και θάλασσα, αλλά και στον κυβερνοχώρο και στο διάστημα, συμβάλλοντας παράλληλα άμεσα στους στόχους δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ.
Αναφερόμενη, ειδικότερα, στο τείχος κατά των drones, η Κ. Κάλας είπε ότι θα χρειαστούμε ένα πλήρως επιχειρησιακό σύστημα μέχρι το τέλος του 2027, σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ. Πρόσθεσε ότι κάθε χώρα κινδυνεύει και πως όλες οι χώρες θα πρέπει να επενδύσουν σε συστήματα κατά των drones.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ
«Η Ουκρανία παραμένει πρώτη γραμμή άμυνας της Ευρώπης», τόνισε η Κ. Κάλας, γι’ αυτό και οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία είναι μέρος του χάρτη πορείας για την άμυνα, είπε. «Η καλύτερη εγγύηση ασφαλείας είναι μια ισχυρή αμυντική βιομηχανία στην Ουκρανία και ένας ισχυρός ουκρανικός στρατός». Γι’ αυτό η Επιτροπή προτείνει μία συμμαχία για τα drones με την Ουκρανία που θα ξεκινήσει στις αρχές του 2026. Η Επιτροπή θεωρεί ότι στο θέμα των drones και όχι μόνο, θα πρέπει να βασιστεί στην εμπειρία της Ουκρανίας στο πεδίο των μαχών.
Υπενθυμίζεται ότι το Μάρτιο του 2025, η Επιτροπή παρουσίασε τη Λευκή Βίβλο για την ευρωπαϊκή άμυνα – ετοιμότητα για το 2030, η οποία συμπληρώθηκε από το σχέδιο ReArm Europe/Readiness 2030 — μια φιλόδοξη δέσμη μέτρων για την άμυνα που παρέχει χρηματοδοτικούς μοχλούς στα κράτη μέλη της ΕΕ για την προώθηση της αύξησης των επενδύσεων στις αμυντικές ικανότητες.
Η ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για αμυντικούς σκοπούς μαζί με τα δάνεια που παρέχει το μέσο της Δράσης για την Ασφάλεια της Ευρώπης (SAFE) αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του σχεδίου ReArm Europe / ετοιμότητα 2030, επιτρέποντας στα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά και γρήγορα τις επενδύσεις τους στην ευρωπαϊκή άμυνα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου ζήτησε ο χάρτης πορείας για την άμυνα να περιγράφει σαφείς στόχους και ορόσημα για την κάλυψη των ελλείψεων ικανοτήτων, την επιτάχυνση των αμυντικών επενδύσεων σε όλα τα κράτη μέλη και την καθοδήγηση της προόδου της ΕΕ προς την πλήρη αμυντική ετοιμότητα έως το 2030.
