Γράφει ο Ηρακλής Μαρδύρης
To ναυτικό των ΗΠΑ προχώρησε στα τέλη Οκτωβρίου σε τμηματική παραγγελία ηχοσημαντήρων αξίας $71,8 εκ.
Το καλοκαίρι του 2019 το ναυτικό ανακοίνωσε την αγορά μέχρι 932.500 ηχοσημαντήρων αξίας ενός δισεκατομμυρίου δολλαρίων, μέσω τμηματικών παραγγελιών, ξεκινώντας με μια παραγγελία 166.500 ηχοσημαντήρων αξίας $220 εκ δολλαρίων και άλλη μία αξίας $9,6εκ τον Ιανουάριο για υπηρεσίες υποστήριξης των υπαρχόντων.
Η παραγγελία αυτή είναι αποτέλεσμα κυρίως της αυξημένης παρουσίας ρωσικών υποβρυχίων στον Ατλαντικό και στη Μεσόγειο. Τα αποθέματα ηχοσημαντήρων του NATO μειώθηκαν επικίνδυνα λόγω της αυξημένης χρήσης τους σε ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις, ειδικά το 2017. Το USN τις χρησιμοποίησε εντατικά κατά την παρακολούθηση ρωσικών υποβρυχίων στην ανατολική Μεσόγειο, σε συνεργασία με βρετανικά υποβρύχια. Τα ρωσικά υποβρύχια χρησιμοποίησαν τον Συριακό εμφύλιο ως δοκιμαστήριο νέων όπλων και τακτικών.
Στο δεύτερο μισό του 2017 η Ρωσία και η Κίνα οργάνωσαν μεγάλες ασκήσεις με πολύπλοκα σενάρια ανθυποβρυχιακού πολέμου στη Βαλτική θάλασσα και στον Ειρηνικό Ωκεανό.
Το ΝΑΤΟ απάντησε με παρόμοιες ασκήσεις, όπως η Sea Breeze 2018 στη Μαύρη Θάλασσα, όπου Τουρκικό υποβρύχιο έκανε τον εχθρό, και η Dynamic Mongoose 2018 όπου μέσα από οκτώ χώρες ασκήθηκαν στον βόρειο Ατλαντικό, στα ανοιχτά της Νορβηγίας.
Το ενδιαφέρον για υποβρυχιακές και ανθυποβρυχιακές αποστολές αυξάνεται διεθνώς και μια μελέτη του 2015 των αναλυτών αγοράς της MarketsandMarkets με έδρα το Βανκούβερ ανέφερε ότι η ζήτηση για ηχοσημαντήρες θα αυξάνεται κατά 40% στη δεκαετία του 2020, με περισσότερο ενδιαφέρον στους παθητικούς.
Από την εποχή του ψυχρού πολέμου “ταπεινά” φτηνά συστήματα όπως οι ηχοσημαντήρες παραμελήθηκαν, προς όφελος των πανάκριβων υποβρυχίων και σκαφών επιφανείας, παρά το ότι ήταν εργαλεία που έβγαζαν την καθημερνή δουλειά στην παρακολούθηση ρωσικών υποβρυχίων. Παρά τη χρησιμότητα τους, παραμελήθηκαν, τόσο ώστε το 2017 η μοναδική εταιρία κατασκευαστής που είχε απομείνει στις ΗΠΑ χρειάστηκε κρατική ενίσχυση για να μη κλείσει. Από το 2019 υπάρχει μια αναγέννηση στον ανθυποβρυχιακό τομέα και η διοίκηση Trump δήλωσε ότι οι ηχοσημαντήρες είναι απαραίτητοι για την εθνική ασφάλεια, και για αυτό η παραγωγή τους θα αυξηθεί και θα προστατευτεί από τον Defense Production Act. Αν το σχέδιο επιτύχει, τότε μέχρι το 2024 θα υπάρχουν δύο κερδοφόροι κατασκευαστές, η Sparton με έδρα τις ΗΠΑ και η Ultra με έδρα το ΗΒ.
Αυτή όμως είναι μια κίνηση που αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό από πολλούς κύκλους, καθώς βασίζεται σε ένα δόγμα επιχειρήσεων του 1980. Πολλές μελέτες για το μελλοντικό ανθυποβρυχιακό πόλεμο, που περιγράφουν τη χρήση μη επανδρωμένων συστημάτων, δεν έχουν τον ηχοσημαντήρα στο περιβάλλον τους, συνεπώς τίθεται το ερώτημα κατά πόσο είναι ωφέλιμο να γίνεται μεγάλη επένδυση σε μια ξεπερασμένη τεχνολογία, χρήματα που θα λείψουν από την ανάπτυξη των μελλοντικών συστημάτων, κατηγορώντας παράλληλα το αμερικανικό ναυτικό για έλλειψη στρατηγικής. Κάποιοι αναλυτές αναφέρουν ότι μελλοντικά με τα μη επανδρωμένα μόλις 1.100 ηχοσημαντήρες θα είναι αρκετοί για να παρακολουθούνται στον Ειρηνικό πάνω από δύο ντουζίνες κινεζικά υποβρύχια αποτρέποντας τα από το να γίνουν απειλητικά, για την περίοδο ενός μήνα.
Με τα σημερινά δεδομένα, μια τέτοια αποστολή θα απαιτούσε εκατομμύρια ηχοσημαντήρες και δεν είναι μόνο οι ηχοσημαντήρες. Χρειάζονται οχήματα που θα τις διανέμουν στο σωστό μέρος, και που θα λαμβάνουν και θα επεξεργάζονται τα σήματα τους. Το αμερικανικό ναυτικό θα έχει 117 P-8 Poseidon το οποίο μπορεί να ρίχνει και να παρακολουθεί 120 ηχοσημαντήρες (τα παλαιότερα P-3 μπορούσαν περίπου τους μισούς) και ελικόπτερα ΜΗ-60 που μεταφέρουν από 25 το καθένα. Καθώς όμως η παρουσία κινεζικών και ρωσικών υποβρυχίων είναι πιο συχνή, η χρήση αυτών των μέσων είναι ήδη αρκετά μεγαλύτερη από ότι είχε αρχικά υπολογιστεί, συνεπώς η καταπόνηση και οι ανάγκες ενίσχυσης και αντικατάστασης τους. Σε διεθνές επίπεδο οι συμμαχικές χώρες έχουν δεσμευτεί στην ενίσχυση των ανθυποβρυχιακών τους δυνατοτήτων με την προμήθεια ή εκσυγχρονισμό των εναέριων συστημάτων τους, με τις περισσότερες να προμηθεύονται επίσεις Ρ-8 και ΜΗ-60 σε συνδυασμό με τον εκτοξευτήρα ηχοσημαντήρων της L3Harris o οποίος έχει γίνει ουσιαστικά το διεθνές στάνταρντ και τοποθετήται εύκολα και σε άλλες πλατφόρμες όπως C-130, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και βασικά σχεδόν σε ότι πετάει.
Τον τελευταίο καιρό κάνουν κυριολεκτικά παρέλαση καινούργιες ιδέες για το μέλλον του ανθυποβρυχιακού πολέμου, οι οποίες κονταροκτυπιούνται μεταξύ τους για το ποιές θα εξασφαλίσουν τα πλουσιοπάροχα εξοπλιστικά συμβόλαια. Το ναυτικό των ΗΠΑ θα κληθεί πολύ σύντομα να λάβει κάποιες αποφάσεις και μία από αυτή θα είναι αν οι ηχοσημαντήρες θα εξακολουθήσουν να είναι ένα αναπόσπαστο τμήμα των μελλοντικών επιχειρήσεων του ή αν είναι μια αδιέξοδη, ξεπερασμένη τεχνολογία που πρέπει να αντικατασταθεί.
