Του αναγνώστη μας Alcibiades
Στο κοντινό μέλλον όλα θα έχουν αλλάξει, όλα θα είναι διαφορετικά. Όλα; Ένα μικρό έθνος ίσως συνεχίσει να αντιστέκεται στις εξελίξεις με το να σχεδιάζει τις εξοπλιστικές προμήθειες του με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τον οποίο το πράττει εδώ και άφθονες δεκαετίες. Πέρασαν κιόλας 3,5 χρόνια από την επιστροφή της χώρας μας στους εξοπλισμούς. Γίναμε μάρτυρες μιας κοσμογονίας, πάντα σε σχέση με τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Rafale, Κίμων, Romeo, Spike, η λίστα είναι μεγάλη όπως και το κόστος, μιας και συμβασιοποιήθηκαν κοντά 10 δις, με προμήθειες που κάλυψαν κενά, αναβάθμισαν την αποτροπή μας αλλά δεν έφεραν το μέλλον πιο κοντά στο σήμερα. Αυτό θα το κάνουν τα F-35 αλλά με ιδιαίτερα υψηλό κόστος και αμφιλεγόμενη αποτελεσματικότητα.
Βλέπουμε ρηξικέλευθα επιχειρησιακά δόγματα να εφαρμόζονται στην Ουκρανία, χώρες όπως η Τουρκία να αγκαλιάζουν το μέλλον και να είναι σε θέση να αφουγκραστούν τις εξελίξεις, και εμείς έχουμε κολλήσει σε σχεδιασμούς που συμπεριλαμβάνουν την αναβάθμιση των P-3, την πρόσκτηση νέων Apache ενώ παράλληλα είμαστε γυμνοί σε ένα τσουβάλι μέτωπα. Αντιαεροπορική άμυνα, ηλεκτρονικός πόλεμος, μη επανδρωμένα, αυτονομία στην πληροφόρηση είναι μόλις ελάχιστα από αυτά.
Τι γίνεται όμως εκεί έξω; Ποιες θα είναι οι εξελίξεις στους εξοπλισμούς στο κοντινό μέλλον; Η αμυντική βιομηχανία πάντα ήταν στο επίκεντρο των τεχνολογικών εξελίξεων. Πλέον όμως αλλάζει ο τρόπος εξέλιξης των οπλικών συστημάτων καθώς από την πρώιμη εμφάνιση ως την ωρίμανση και υιοθέτηση μιας τεχνολογίας ο χρόνος είναι μακράν μικρότερος από ότι έχουμε συνηθίσει.
Η ραγδαία ζήτηση για μηχανική μάθηση, τα μη επανδρωμένα και οι ολοένα αυξανόμενη χρήση τους κατά πολυδιάστατο τρόπο, η δορυφορική τεχνολογία και η διαχείριση μεγάλων όγκων data είχαν ως αποτέλεσμα την κατάθεση περίπου 174.000 διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στους τομείς της αμυντικής και αεροδιαστημικής τεχνολογίας, μόνο τα τελευταία 3 χρόνια, σύμφωνα με την Global Data.
Θα προσπεράσω εύκολα τους υπερηχητικούς και τα μη επανδρωμένα μιας και αυτά ανήκουν ήδη στο παρόν και θα εστιάσω σε τεχνολογίες που οικονομικά και εύκολα θα μπορούσαν, εφόσον τις υιοθετήσουμε, να μας μεταμορφώσουν σε πρωτοπόρους. Δηλαδή σε AI, 3D printing και toroidal propellers.
3D Printing
Όχι δεν τρελάθηκα αν και σύμφωνα με τον Ακίρα Κουροσάβα σε έναν τρελό κόσμο μόνο οι τρελοί είναι λογικοί. Η τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης στο κοντινό μέλλον θα αποτελέσει την επανάσταση στον εφοδιασμό ενός στρατού ενώ λίγο αργότερα θα δίνει την δυνατότητα πλήρωσης της πλειοψηφίας των αναγκών του (σίτιση, υποδομές,, πυρομαχικά, εργαλεία, ιατρικά αλλά και παντός είδους αναλώσιμα κ.τ.λ).
Η αυτονόμηση ενός στρατού από προμηθευτές ενώ αυτός βρίσκεται σε πόλεμο συνιστά ακόμα και λόγο επικράτησης. Φανταστείτε να μην χρειάζεται η κλασική διαδικασία που ακολουθείται: Παραγγελία- λίστα αναμονής – παραγωγή αυτής – αποστολή αυτής – εσωτερική μετακίνηση. Και όλη αυτή η διαδικασία να παρακάμπτεται με 3D εκτυπωτές. Υιοθετώντας τέτοιες τεχνολογίες στο μέλλον θα είμαστε σε θέση να κάνουμε σχεδόν τα πάντα! Custom made ανταλλακτικά ή αναλώσιμα (η χαρά της πατέντας), ιατρικά αναλώσιμα όπως στηθοσκόπια ή νάρθηκες, πρόσθετα μέλη μέχρι και όργανα, θα αποφέρουν μια τεράστια αυτονομία για τις μονάδες στο μέτωπο. Ενδεικτικά και στο εγγύς μέλλον θα είμαστε σε θέση να εκτυπώνουμε από φάρμακα μέχρι και κανονικά όργανα.
Ας το πάμε λοιπόν ακόμα ένα βήμα παραπέρα. Φανταστείτε σε ελάχιστο χρόνο να είμαστε σε θέση να εκτυπώνουμε υποδομές όπως αποθήκες, στρατώνες, bunkers που αποσκοπούν στην προφύλαξη και απόκρυψη οχημάτων όπως HIMARS, μέχρι γέφυρες και αεροδιαδρόμους.
Όπου και όποτε χρειάζεται, ακόμα και στο μέτωπο. Για να αντιληφθούμε τι αντίκτυπο θα έχει αυτή η τεχνολογία στην συντήρηση, ας φανταστούμε να τυπώνουμε πέδιλα για τα άρματα ή ακόμα και πιο σύνθετα ανταλλακτικά και αναλώσιμα.
Για να προλάβω την αμφισβήτηση, φυσικά κάθε εκτύπωση, πέρα από κοινού τύπου αναλώσιμα ή εργαλεία, θα υλοποιείται με αδειοδότηση από εταιρίες που έχουν αναπτύξει ανάλογες τεχνολογίες. Ναι, money makes the world go round, μην φανταστείτε πως θα είναι δωρεάν. Η μόνη αδυναμία αυτής της τεχνολογίας είναι η επάρκεια των ειδικών υλικών που θα χρησιμοποιούνται για την εκάστοτε εκτύπωση.Στο κοντινό μέλλον λοιπόν οι 3D printers θα πρωταγωνιστούν παντού.
Ακόμα και στην σίτιση του στρατού. Απίθανο; Και η επανάσταση δεν θα είναι η ελαχιστοποίηση των υποδομών ή η μείωση του απαιτούμενου προσωπικού – που σαφέστατα θα είναι μεγάλες ωφέλειες – αλλά η ποιότητα σίτισης. Φανταστείτε μια εκτυπωμένη μπριζόλα με γεύση που να εμπεριέχει βιταμίνες αλλά και ότι χρειάζεται το σώμα σε περίοδο καταπόνησης. 100% φυτική, με γεύση μπριζόλας και όχι Godzilla, θρεπτικότερη από την αυθεντική σταβλίσια. Επιστημονική φαντασία θα μου πείτε. Και όμως στο Ισραήλ μια start up εκτυπώνει 100% φυτικό φιλέτο σολομού. Χωρίς αγκάθια, βαρέα μέταλλα, αντιβιοτικά, ορμόνες, μικροπλαστικά και τοξίνες. Είναι μάλιστα της ίδιας θρεπτικής αξίας, πλούσια σε πρωτεΐνες, βιταμίνη Β καθώς και ωμέγα 3 & ωμέγα 6. Και φυσικά δεν είναι οι μόνοι που το πράττουν. Το 2021 η Nestle παρουσίασε φιλέτο τόνου 100% φυτικό.
H Saab τεστάρει ανταλλακτικά για το Gripen, φτιαγμένα σε 3D εκτυπωτή
Κλείνοντας θα ήθελα να σας αναφέρω την επανάσταση στην αμυντική βιομηχανία όταν και εφόσον την αναπτύξουμε. Χάρη στην 3D εκτύπωση θα μπορούμε να αναπτύξουμε ένα πρότυπο σε “ένα απόγευμα”, να το τεστάρουμε, να προχωρήσουμε άμεσα σε διορθώσεις, να εκτελέσουμε οικονομικά κάθε απίθανη ιδέα χωρίς μια στρατιά από εξειδικευμένους επιστήμονες, μιας και αυτοί θα μπορούν να κατευθύνουν την έρευνα από οπουδήποτε στον κόσμο, ενώ η επιτάχυνση και η ωρίμανση μιας ιδέας θα είναι εκτυφλωτική. Engage Mr. Sulu.
Toroidal propellers
Μια προπέλα ή ένας έλικας θα αλλάξει τον κόσμο στους εξοπλισμούς; Όχι αλλά θα σας αναφέρω πως μια απλή ιδέα μπορεί να μεγιστοποιήσει την επικινδυνότητα κάποιων οπλικών συστημάτων. Από μη επανδρωμένα μέχρι και κάθε τύπο ταχυπλόου. Πρόσφατα είχαν ανησυχίες στο ΜΙΤ και επιθυμώντας να εξαλείψουν τον θόρυβο που παράγουν οι έλικες των drone, έφτιαξαν αυτό:
Μια νέου τύπου έλικα -τοροειδή σε σχήμα- ώστε τα drone είναι σε θέση να πετούν αθόρυβα.
Μπορείτε να φανταστείτε τον αντίκτυπο που θα έχει στην παρακολούθηση, ταυτοποίηση και στόχευση ενός στόχου; Προσπαθήστε να κάνετε εικόνα ένα αθόρυβο micro drone αυτοκτονίας όπως αυτό που αναπτύχθηκε από την Elbit σε μέγεθος μιας γροθιάς. Αθόρυβο, χωρίς ουσιαστική δυνατότητα ανίχνευσης και φυσικά φονικό. Τώρα σκεφτείτε ένα σμήνος από δαύτα. Η εφαρμογή της τεχνολογίας αυτής παρά την απλότητα της λοιπόν θα έχει κολοσσιαίο αντίκτυπο στην αποτελεσματικότητα των μη επανδρωμένων.
Για ένα λεπτό. Έχοντας κατά νου πως η αεροδυναμική με την υδροδυναμική συνδέονται στενά μήπως αυτή η εφεύρεση έχει εφαρμογή και σε άλλα πεδία; Υπάρχει περίπτωση δηλαδή αυτή η εφεύρεση να έχει εφαρμογή στην θάλασσα; Και αν ναι τι θα σήμαινε αυτό για USV, Ribs, για σκάφη όπως τα Mark V; Η προβολή αρχίζει:
Μια εταιρία η Sharrow marine αποφάσισε μετά από έρευνα να υιοθετήσει μια σχεδίαση προπέλας με δακτυλιοδείς βρόχους αντί των τυπικών λεπίδων.
Τα αποτελέσματα ήταν τουλάχιστον θεαματικά. Μεγαλύτερος έλεγχος στις χαμηλές ταχύτητες, πλεύση με μείωση θορύβου, χαμηλότερη κατανάλωση – ναι έχει και πράσινο χαρακτήρα η απόδοση αυτής της εφεύρεσης- ενώ επειδή αυτή η σχεδίαση δεν δημιουργεί στροβίλους μεγιστοποιεί και την απόδοση του κινητήρα.
Η μείωση της κατανάλωσης μάλιστα αγγίζει το – 20% που είναι μια μεγάλη υπόθεση για τα δεδομένα των ενεργειακών απαιτήσεων των σκαφών επιδόσεων. Το αδύνατο σημείο αυτής της τεχνολογίας είναι πως μέχρι αυτή την στιγμή δεν γνωρίζουμε αν έχει εφαρμογή σε μεγαλύτερα μεγέθη. Προφανώς όμως θα το διαπιστώσουμε σύντομα.
ΑΙ- Τεχνητή νοημοσύνη
Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης θα έχει ανυπολόγιστο αντίκτυπο στην ζωή μας. Από πού να το πιάσει κανείς αλήθεια; Ας αρχίσουμε από το Σεξ. To sexting θα είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμο μιας και τα slutbot θα είναι πάντα ένα κλικ μακριά. Θα ακολουθεί η ευκολία της φωνητικής επικοινωνίας απογειώνοντας την εμπειρία. Οι Ιάπωνες έχουν μια λέξη για την έλξη που μπορεί να νιώσει ένας άνθρωπος για ένα εικονικό όν: moé. Γρήγορα και σε συνδυασμό με υφιστάμενες τεχνολογίες όπως η VR, η εμπειρία θα είναι ολοκληρωμένη ωθώντας την ανθρωπότητα να ανακαλύψει μια νέα σεξουαλική ταυτότητα. Αν έχει λοιπόν η τεχνητή νοημοσύνη αυτή την δύναμη στην σεξουαλική ζωή μας αλλά και στα συναισθήματα μας, ας προσπαθήσουμε να φανταστούμε πόσο αποτελεσματική και πειστική θα είναι η προπαγάνδα.
Η ΑΙ ξαφνικά θα καταστήσει την χαλιναγώγηση των fake news αδύνατη μιας και οι πλατφόρμες των social media θα αδυνατούν να περιορίσουν δραστικά την διάχυση τους. Όσο και αν υπάρχουν λοιπόν τα εργαλεία περιορισμού η έκθεση του ανθρώπου στα fake news θα είναι πολλές φορές μεγαλύτερη. Και αυτά θα είναι ακόμα πιο πειστικά μιας και θα είναι σχεδόν αδύνατο να διαχωρίσει κάποιος ως αληθινό ή όχι ένα profile. Η ταυτοποίηση θα είναι σχεδόν αδύνατη.
Βλέπουμε την αξία της προπαγάνδας στον πόλεμο μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Κάντε εικόνα λοιπόν να κυκλοφορεί video στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου θα δείχνει τον στόλο μιας χώρας να βυθίζεται ή τον Χ ηγέτη να δολοφονείται μέρα μεσημέρι σε μια πλατεία. Τι αντίκτυπο θα έχει στον πληθυσμό αλλά κυρίως στο ηθικό του στρατού;
Η αξία της πληροφορίας θα ανεβεί εκθετικά και τέτοια εργαλεία μπορούν να οδηγήσουν στην ευκολότερη επικράτηση επί του αντιπάλου. Ας πιάσουμε όμως ένα θέμα το οποίο πρωταγωνιστεί στον διάλογο μας εδώ. Τι αντίκτυπο θα έχει η ΑΙ στα μη επανδρωμένα; Εξίσου τεράστιο αν με ρωτάτε. Αυτή την στιγμή ωριμάζει η αναβάθμιση της δυνατότητας στόχευσης μέσω αισθητήρων ενώ ακολουθεί μια σωρεία ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών που αναπτύσσονται. LiDar imaging, αποφυγή συγκρούσεων, ανάλυση δεδομένων και διαχείριση του όγκου πληροφορίας on board, αυτόνομη πλοήγηση.
Στο κοντινό μέλλον λοιπόν μη επανδρωμένα που έχουν ως αποστολή την επιτήρηση θα μπορούν να έχουν “φορτωμένες” βιβλιοθήκες ολόκληρες με πληροφορίες (air trafficking, χάρτες, στόχους).
Έτσι θα μπορούν να κινούνται αυτόνομα χωρίς τον κίνδυνο εναέριας σύγκρουσης καθώς η πληροφόρηση της εναέριας κυκλοφορίας μπορεί να υλοποιείται ανά Χ χρόνο, ενώ η διαδρομή τους θα καθορίζεται από αλγόριθμους διαφοροποιώντας την δράση τους και μεγεθύνοντας κατά αυτό τον τρόπο την αποτελεσματικότητα τους. Η επεξεργασία δεδομένων θα γίνεται από το ίδιο το drone χωρίς να χρειάζεται να αναμεταδίδει δεδομένα σε κάποιον χειριστή. Χωρίς την τακτική εκπομπή ενός σήματος θα είναι πιο δύσκολος ο εντοπισμός τους, ενώ αν υιοθετηθούν stealth υλικά για την κατασκευή τους ο εντοπισμός αυτών θα είναι μοιραία ιδιαίτερα δύσκολος. Θα έχουν την δυνατότητα να φιλτράρουν όλα τα δεδομένα να κάνουν βελτίωση εικόνας μέσω ΑΙ και θα είναι σε θέση να ανιχνεύουν και να ταυτοποιούν στόχους πολύ πιο εύκολα και χωρίς να χρειάζεται ο ανθρώπινος παράγοντας για το ξεσκαρτάρισμα της πληροφορίας. Θα αποδίδουν κατευθείαν μια Yolo (You Only Look Once) εικόνα.
Οι δυνατότητες αυτές θα οδηγήσουν αναπόφευκτα και στο σημείο που θα έχουν την δυνατότητα να εμπλακούν αυτόνομα. Μεμονωμένα ή σε σμήνος. Ναι η ηθική θα πάει περίπατο μπροστά στην κούρσα της επικράτησης.
Φυσικά η τεχνητή νοημοσύνη έχει άπειρες εφαρμογές και χρήσεις. Οπότε ίσως αξιοποιούσαμε καλύτερα τα δις που ξοδέψαμε για νέες αμυντικές πλατφόρμες αν στο υπουργείο Άμυνας φόρτωναν τις βιβλιοθήκες της «Πτήσης» στο Chat GPΤ και ρωτούσαν το παρακάτω ερώτημα: «Ποιες πρέπει να είναι οι προμήθειες που πρέπει να γίνουν ώστε να αυξηθεί η αποτροπή μας 100%;»
Δοκιμές M1 Abrams, που εντοπίζει στόχους μέσω τεχνητής νοημοσύνης
Και που τελειώνει αυτή η δυστοπία; Δυσδιάκριτο το τέλος μιας και ο ουρανός είναι χιλιόμετρα ψηλός. Το μέλλον δεν είναι τα σεμινάρια επεξεργασίας σωλήνα που τάζουν οι Γάλλοι ή το να είμαστε σε θέση να χτίσουμε μια φρεγάτα εξολοκλήρου στην Ελευσίνα. Δεν είναι το 2% της παραγωγής των ESSM, ο Γρύπας, η φρενιασμένη τσίχλα ή κάποιος Αρχύτας. Είναι οι startup που θα εμβαθύνουν σε αυτές τις τεχνολογίες.
Αντί του food pass θα μπορούσαμε ήδη να χρηματοδοτούμε την έρευνα εταιριών και ιδρυμάτων στην Ελλάδα με σαφέστατη κατεύθυνση και επιδιωκόμενους στόχους. Αντί να ονειρευόμαστε το brain gain θα το κάναμε πράξη σε χρόνο dt. Και σαφέστατα θα ήταν η πρώτη φορά που σε αυτή την γωνιά του πλανήτη η ανάπτυξη θα έτρεχε σαν ντοπαρισμένο άλογο κούρσας χωρίς να μανιπιουλάρουμε τους αριθμούς.
