Πολλά γράφονται, σχετικά με το τραγικό περισταστικό που κόστισε τη ζωή σε 5 Έλληνες, 3 στρατιωτικούς και 2 πολίτες, που είχαν πάει στη Λιβύη να προσφέρουν στην ανακούφιση της τεράστιας καταστροφής που προκάλεσε η κακοκαιρία Daniel, και τελικά έχασαν τη ζωή τους. Μιλάμε για την Αντιπλοίαρχο Γλυκερία Μεμεκίδου (ΥΝ), την Επισμηναγό (ΥΝ) Ευαγγελία Ανδρεαδάκη, τον Αρχιλοχία (ΠΖ) Γεώργιο Βούλγαρη, μέλος του ΕΤΑ και τα αδέλφια, Φιλίπ και Άντζελα (Μόιρα) Μανδαλιού, με καταγωγή από τη Βεγγάζη που εθελοντικά είχαν προσφερθεί ως μεταφραστές.
Δυστυχώς ήδη η συνομωσιολογία ξεχειλίζει, με το κατάλληλο “τάισμα” από διάφορα ΜΜΕ, οπότε θεωρούμε απαραίτητο να γράψουμε ότι έχουμε μάθει για τις συνθήκες που συνέβη το δυστύχημα. Σύμφωνα πάντα με τις πρώτες μαρτυρίες από τους τραυματίες της αποστολής, που βρίσκονται τώρα σε ελληνικά στρατιωτικά νοσοκομεία.
Αρχικά, πολλοί ξεχνούν πως στο περιστατικό έχασαν τη ζωή τους και Λίβυοι. Κάποιοι λοιπόν, χωρίς κάποιο σοβαρό στοιχείο, μόνο “ανάλυση” θολών φωτογραφιών αλλά και διάφορα “ρεπορτάζ”, ήδη έχουν κατασκευάσει σενάρια περί τρομοκρατικού χτυπήματος. Έτσι, τη λυβική οικογένεια που έχασε τη ζωή της στο περιστατικό, την ονομάζουν “τζιχαντιστές”, “βομβιστές αυτοκτονίας” και πάει λέγοντας. Γιατί; Διότι έτσι θα φανερώνεται ο “λανθασμένος σχεδιασμός” που έκανε η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμύνης, άρα μπορεί να ξεκινήσει η πολιτική σπέκουλα…
Από αυτά που μάθαμε λοιπόν, με το που προσγειώθηκε το C-130 στη Λιβύη, μπήκε σε εφαρμογή το σχέδιο προστασίας της αποστολής, σύμφωνα όσα είχαν συμφωνηθεί μεταξύ λιβυκής πλευράς και ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. Το συνολικό σχεδιασμό είχε το ΥΠΕΞ, κι όχι το ΥΠΕΘΑ, καθώς η αποστολή ήταν πολιτική, και το ΥΠΕΘΑ έδωσε μέσα (C-130) και στελέχη. Το ότι στην αποστολή ήταν και μέλη των ΕΤΑ είναι με βάση σχετικό πρωτόκολλο.
Έτσι, τα μέλη της αποστολής, επιβιβάστηκαν σε πούλμαν. Τα εργαλεία, εφόδια, και βαριά αντικείμενα, φορτώθηκαν σε φορτηγό που ακολουθούσε. Εμπρός και πίσω από τα δυο μεγάλα οχήματα, μπήκαν άλλα δύο, με οπλισμένους Λίβυους, για προστασία, οπότε σχηματίστηκε ένα μικρό κονβόι. Σημειώνουμε εδώ πως στη Λιβύη ο εμφύλιος πόλεμος έχει λήξει από το 2021, οπότε οι ταραχές έχουν περιοριστεί. Η ελληνική αποστολή θα δρούσε στη Ντέρνα, αλλά το ΥΠΕΞ ζήτησε ένοπλη προστασία που οι Λίβυοι της “ανατολικής ζώνης” (με διοίκηση Χαφτάρ) την προσέφεραν.
Η αποστολή ξεκίνησε ακολουθώντας το δρόμο προς Ντέρνα. Σε κάποια στροφή διασταυρώθηκε με το μοιραίο όχημα, τύπου τζιπ. Αυτό κινούμενο με μεγάλη ταχύτητα για το συγκεκριμένο δρόμο, παραλίγο να συγκρουστεί με το επικεφαλής όχημα συνοδείας, οπότε ο οδηγός του “έκοψε” δεξιά, βγαίνοντας από το δρόμο. Αμέσως μετά, έκανε απότομα αριστερά, σε μια προσπάθεια επαναφοράς, οπότε με μηδενικό ελεγχο, γύρισε σχεδόν κάθετα και συγκρούστηκε πλαγιομετωπικά με το πούλμαν. Από τη σύγκρουση δυο μέλη της αποστολής εκτοξεύτηκαν κυριολεκτικά από το παρμπρίζ. Μετά, το φορτωμένο με επιπλέον δεξαμενές καυσίμων τζιποειδές (κάτι πολύ συνηθισμένο στη Λιβύη αλλά και σε όλες τις χώρες ερημικές εκτάσεις), τυλίχθηκε στις φλόγες, μεταδίδοντας τις στο πούλμαν, οπότε και τα δύο κάηκαν ολοσχερώς.
Από εκεί και πέρα οι Λίβυοι μετέφεραν τους τραυματίες σε διάφορα νοσοκομεία. Οι τραυματίες έχασαν ή καταστράφηκαν τα δορυφορικά τους τηλέφωνα στη σύγκρουση, ενώ όσοι είχαν κινητά πάνω τους, δεν μπορούσαν να συνδεθούν με κάποιο δίκτυο. Τις πρώτες ώρες λοιπόν το ΓΕΕΘΑ και το ΥΠΕΞ δεν είχαν πληροφόρηση περισσότερη από όσα έλεγαν οι Λίβυοι στον Έλληνα πρόξενο. Και ο τελευταίος είχε ενημερωθεί μόνο για τραυματίες. Έτσι, βγήκε η πρώτη ανακοίνωση, για τραυματίες αντί για θύματα ανάμεσα στα μέλη της ελληνικής αποστολής.
Αργότερα, έφτασαν στο ΥΠΕΞ και το ΓΕΕΘΑ οι πρώτες αναφορές για νεκρούς, αφού το ανακοίνωσε ο ίδιος ο Λίβυος υπουργός Υγείας. Από εκεί και πέρα, εφαρμόστηκαν τα πρωτόκολλα ενημέρωσης σε τέτοιες περιπτώσεις, που απαιτούν πλήρη ενημέρωση πριν την εξαγωγή ανακοινώσεων. Επίσης απαιτείται πρώτα να ενημερωθούν οι οικογένειες, και μετά η κοινή γνώμη. Όμως ο τρόπος επικοινωνιακής διαχείρισης με όλα τα προβλήματα που εμφανίστηκαν, δεν είναι το θέμα του άρθρου μας.
Το θέμα, είναι το τι συνέβη στη Λιβύη. Δεν υπάρχει έως τώρα κανένα στοιχείο πως υπήρξε ενέδρα, ή εκρηκτικός μηχανισμός, ή ρουκέτα ή ότι άλλο έχει ακουστεί. Σε τέτοια περίπτωση θα είχαμε εμφανή διάλυση του πούλμαν. Επίσης, δεν φανερώνεται από πουθενά πως ήταν “βομβιστής αυτοκτονίας” ο οδηγός του τζιπ, καθώς είχε την οικογένειά του μαζί, ενώ τα λυβικά μέσα αναφέρουν πως ήταν επιφανής πολίτης. Αυτή τη στιγμή όλα δείχνουν πως ήταν ένα τραγικό περιστατικό, σε μια χώρα που δεν φημίζεται για την οδηγική παιδεία.
Ακόμη οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν έχουν καμμία διεθνή άδεια και δικαιοδοσία να στείλουν ένοπλη δύναμη και τεθωρακισμένα για αποστολή διάσωσης, σε χώρα που έχει διοίκηση και κρατική υπόσταση (με τα όποια προβλήματα). Αυτό φαίνεται και από άλλες διεθνείς αποστολές που έφθασαν στην ίδια περιοχή με πολιτικά οχήματα, ασθενοφόρα, πυροσβεστικά κ.λπ. Τα της ασφαλείας τα είχε ρυθμίσει το ΥΠΕΞ, και την παρείχαν οι Λίβυοι. Το ότι θα ήταν καλύτερο βέβαια να έχουν σταλεί δικά μας οχήματα, είναι μια υπόθεση εκ των υστέρων, που δεν μπορεί και αυτή να επιβεβαιωθεί ότι θα απέτρεπε κάποιο δυστύχημα.
Συμπερασματικά και σε ελάχιστο διάστημα -λίγο πάνω από 24 ώρες- έχουμε πάλι στην Ελλάδα μια μεγάλων διαστάσεων φιλολογία που δεν στηρίζεται σε στοιχεία ή μαρτυρίες, παράγει “συμπεράσματα” μόνο και μόνο για να δημιουργηθούν εντυπώσεις, ενώ καταφεύγει στην συνωμοσιολογία και έχει ήδη αποφασίσει τι “έχει συμβεί”. Με συνδρομή και πρόθυμων “ειδικών” που όμως έχουν διαψευσθεί και στο παρελθόν στις “αναλύσεις” τους. Αντί δηλαδή να υπάρχει μια αυστηρή μεν αλλά στοιχειοθετημένη κριτική που να ζητά περισσότερη πληροφορία και επανεξέταση σχετικών μηχανισμών και διαδικασιών δράσης, έχουμε μια κλασική μεθοδολογία πολιτικής εκμετάλλευσης του ζητήματος. Κάτι που μεταθέτει την απαραίτητη διερεύνηση -που πρέπει να γίνει για να εντοπιστούν οι όποιες αστοχίες- σε κομματική ή και προσωποπαγή επίθεση. Άρα ότι συμπέρασμα και να βγει, αυτό θα “καταποντιστεί” σε ένα κυκεώνα κατηγοριών και υπονοούμενων που έχουν μόνο βραχυπρόθεσμο στόχο και όχι το καλό των Ενόπλων Δυνάμεων.
Σαφώς αναμένουμε μια επίσημη δημόσια, αναλυτική παρουσίαση των συμβάντων από πλευράς υπουργείων Εθνικής Αμύνης και Εξωτερικών.
