Η σελίδα μας έχει γράψει πολλές φορές για μια νέα, ιστορική αποστολή που πρέπει να αναλάβει το Πολεμικό μας Ναυτικό, για πρώτη φορά στην ένδοξη ιστορία του. Μέχρι και σήμερα, το Πολεμικό Ναυτικό δεν έχει πολεμήσει ποτέ στην Ανατολική Μεσόγειο, ούτε είχε και τα μέσα ή λόγους να το κάνει. Οι όποιες νηοπομπές που θα πολεμούσαν στην Κύπρο, θα είχαν άλλο σκοπό, ενώ πλησίον του νησιού θα αλληλοκαλύπτονταν με τα μέσα των αδελφών μας Κυπρίων. Αλλά πλέον η ΑΟΖ που η Ελλάδα δικαιούται, είναι μια αχανής περιοχή μεταξύ Κρήτης και Κύπρου.
Από την περιοχή αυτή προγραμματίζεται ήδη να περάσουν αγωγοί μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (έχει συμφωνηθεί), αλλά και φυσικού αερίου (ο EASTMED, αν κι εφόσον προχωρήσει η όλη ιδέα). Επίσης, η περιοχή νότια της Κρήτης, έχει πετρέλαιο και φυσικό αέριο, το οποίο ανήκει στην Ελλάδα. Με λίγα λόγια, καθώς η περιοχή αυτή πρέπει να προστατευθεί, το ΠΝ πρέπει να έχει όχι απλά “παρουσία”, αλλά “κυριαρχία”.
Αυτή τη στιγμή που γράφονται οι γραμμές αυτές, το ΠΝ έχει υπό παραγγελία μόνο (τονίζουμε το “μόνο”) 3 FDI HN, φρεγάτες με δυνατότητα αεράμυνας περιοχής. Είναι νομίζουμε εύκολο για όλους να αντιληφθούμε πως 3, ή ακόμη και 4, δεν επαρκούν για την κάλυψη μιας τόσο μεγάλης περιοχής. Το ΠΝ τώρα χρειάζεται να δράσει σε Αιγαίο, σε Ανατολική Μεσόγειο (μεταξύ Κρήτης και Κύπρου), να καλύψει την Κύπρο, να καλύψει και να κυριαρχήσει νότια της Κρήτης, αλλά και στο Ιόνιο (με πιθανή βάση τουρκικών υποβρυχίων στην Αλβανία, και ναύσταθμο στην Τρίπολη της Λιβύης). Αντιλαμβανόμαστε πως τα 18 πλοία που θέλει το ΠΝ είναι το ελάχιστο, όχι το μέγιστο.
Επίσης καθώς η εύρεση -πλέον- μεταχειρισμένων πλοίων με δυνατότητα αεράμυνας περιοχής είναι από φοβερά δύσκολη έως αδύνατη πρέπει να βρεθεί μια άλλη λύση. Ποια είναι όμως η αεροπορική “απειλή” στον ίδιο χώρο θα ρωτήσει κάποιος. Τα τουρκικά F-16 θα επιχειρούν από τις μικρασιατικές ακτές, και έχουν συγκεκριμένα ακτίνα δράσης. Τι θα μας απειλήσει από αέρος νότια της Κρήτης, ή στο Ιόνιο;
Καθώς οι γείτονές μας έχουν φανεί πολύ μεθοδικοί στις κινήσεις τους, τίποτα δεν μας εγγυάται πως αύριο δεν θα μεταφέρουν μια Μοίρα F-16 στη Λιβύη. Επίσης, έχουν ήδη στη θάλασσα το TCG Anadolu το οποίο θεωρητικά θα εξοπλιστεί με τα UCAV Bayraktar TB3 (με αναδιπλούμενες πτέρυγες), ενώ ισχυρίζονται πως θα μπορεί κάποια στιγμή να εξαπολύει και αεριωθούμενα UCAVs (τα Kizilelma). Με λίγα λόγια, κίνδυνος υπάρχει, και το ΠΝ θα πρέπει να μπορεί να ανταπεξέλθει.
Το θέμα του προβλήματος των “αριθμών” (ή πλωρών όπως σωστά έχει πει πρώτος ο Ναύαρχος Κονιδάρης), το έχουμε θίξει πολλές φορές. Καθώς όμως πλοία διαθέσιμα δεν υπάρχουν, το ΠΝ θα αναγκαστεί να κάνει χρήση μικρότερων (π.χ. πυραυλακάτων) ή και παλιών και περιορισμένων δυνατοτήτων φρεγατών κλάσης S. Τέτοια σκάφη έχουν πολύ μικρές δυνατότητες να ανταπεξέλθουν απέναντι σε επιθέσεις κορεσμού από UCAVs/Loitering Munitions. Χρειάζονται επιπλέον προστασία, οπότε σήμερα θα συζητήσουμε μια ιδέα για 100% αξιοποίηση των δυνατοτήτων των φρεγατών μας κλάσης “Κίμων”, και ακόμη περισσότερο την επαύξηση τους.
Αυτή τη στιγμή, το ΠΝ, ακόμη και με τις 3 “Κίμων” διαθέσιμες κάθε στιγμή, θα έχει στο πεδίο 96 πυραύλους Aster 30. Κάποιοι “χάρτες” που έχουν κυκλοφορήσει με τις “Κίμων”
σε ικανή απόσταση μεταξύ τους να καλύπτουν το Αιγαίο είναι λάθος: Ένα πολεμικό πλοίο δεν το κάνεις “στατική αντιαεροπορική πυροβολαρχία” μεσοπέλαγα, μόνο του. Επίσης μια φρεγάτα “Κίμων” δεν μπορεί να αξιοποιήσει 100% το βεληνεκές των πυραύλων της, αν δεν έχει συνδρομή κι άλλων πλοίων και μαχητικών ή ιπτάμενων ραντάρ. Με διακλαδικό δηλαδή συντονισμό που θα κάνει εντοπισμό των στόχων, θα αξιολογεί την επικινδυνότητα τους και θα κάνει την ανάθεση αναχαίτισης τους, παίρνοντας δεδομένα από παντού (SeaFire, F-35, Rafale, F-16V, EMB-145AEW, εκσυγχρονισμένες MEKO200HN, κ.ο.κ.). Το τελευταίο όμως είναι και πλεονέκτημα καθώς ένας Aster 30 (ειδικά αυτός, με προηγμένες δυνατότητες fire and forget αν χρειαστεί), μπορεί να είναι χρήσιμος και λειτουργικός ακόμη και χωρίς ένα ισχυρό ραντάρ πάνω στο πλοίο που τον εκτοξεύει, μιας και θα λαμβάνει δεδομένα από ένα κέντρο διοίκησης. Τι θέλουμε να πούμε;
Η FDI (και προφανώς και η FDI HN/”Κίμων¨”) έχει “χτιστεί” με κέντρο το σύστημα διαχείρισης μάχης SETIS. To οποίο έχει βελτιστοποιηθεί για χρήση των Aster 30, με δεδομένα από το ραντάρ SeaFire. Από εκεί και πέρα, το SETIS είναι αυτό που θα αξιοποιήσει τα δεδομένα, και θα φορτώσει τα στοιχεία στον πύραυλο πριν την εκτόξευση, αλλά και θα μεταφέρει και δεδομένα εν πτήσει. Δηλαδή, οι Aster των “Κίμων”, θα δέχονται δεδομένα στόχου μετά τη λειτουργία “σύντηξης” (fusion) πληροφοριών, που θα καταφτάνουν στο SETIS από πολλές πηγές, μεταξύ αυτών και το οργανικό SeaFire. Ακόμη μια “Κίμων” μπορεί να δώσει στοιχεία σε Aster 30 που βρίσκονται σε παραπλέουσα φρεγάτα, ή και σε πυραύλους MICA ή Meteor ενός Rafale F3R. Κι εδώ βασίζεται η πρόταση μας.
Ας δούμε όμως λίγο την κατάσταση της σημερινής μας αντιαεροπορικής άμυνας: Αρχικά οι S-300 στην Κρήτη είναι κατ’ευφημισμό λειτουργικοί. Οι πύραυλοι με το “ζόρι” έκαναν δοκιμή πριν αρκετά χρόνια, και έκτοτε δεν γνωρίζουμε πόσα βλήματα παραμένουν πιστοποιημένα και ικανά για εκτόξευση. Οι πυροβολαρχίες είναι στην Κρήτη, εκπαιδεύουν τους πιλότους της ΠΑ και του ΝΑΤΟ στα S-300, αλλά το να τους θεωρούμε ικανούς για μάχη όπως π.χ. τους Patriot, είναι μεγάλη συζήτηση. Οπότε χρειάζονται αντικατάσταση, ασχέτως αν τους στείλουμε “πακέτο” στην Ουκρανία ή για ανακύκλωση.
Η λογική επιλογή θα ήταν φυσικά η αγορά επιπλέον πυροβολαρχιών Patriot, που όμως το κόστους τους έχει φτάσει πολύ ψηλά. Λέμε “λογική” επιλογή διότι το σύστημα ήδη υπηρετεί στην Ελλάδα και σε μεγάλο αριθμό. Από τη στιγμή όμως που το ΠΝ έχει αγοράσει τους Aster 30, μήπως οι SAMP/T, δηλαδή το σύστημα επίγειας εκτόξευσης των ίδιων πυραύλων, είναι ξεκάθαρα “μέσα” στο παιχνίδι; Δηλαδή, ποιος θα “ψέξει” την Πολεμική Αεροπορία αν αγοράσει ένα σύστημα SAMP/T για την Κρήτη, όταν ο ίδιος πύραυλος υπηρετεί στο Ναυτικό; Γιατί όμως να το κάνει αυτό;
Διότι, μια τέτοια αγορά θα μπορούσε να συνδυαστεί με αγορά 2 ή 3 πυροβολαρχιών SAMP/T και από το ΠΝ! Και μάλιστα, οι “ναυτικές” πυροβολαρχίες, θα μπορούν να διασυνδεθούν στο δίκτυο αεράμυνας μέσω των FDI! Ας εξηγήσουμε λίγο το πως μπορεί να γίνει αυτό.
Ας υποθέσουμε πως το ΠΝ έχει μια “Κίμων”, μαζί με τη συνοδεία της νοτίως της Ρόδου/ανατολικά της Κρήτης. Ταυτόχρονα έχει εγκαταστήσει μια πυροβολαρχία SAMP/T στην Κάλυμνο και μια στο Βάι (Κρήτη). Η “Κίμων” δρα ως πλωτό στρατηγείο, ελέγχοντας τον εναέριο χώρο από την Κύπρο μέχρι την Κρήτη, λαμβάνοντας και συνεχώς δεδομένα από τα ραντάρ της ΠΑ (εναέρια και επίγεια), από πλοία του ΠΝ, από μη επανδρωμένα MQ-9B και από συμμάχους (τα σενάρια εδώ έχουν μεγάλη ποικιλία). Με 3 διαφορετικά σημεία εκτόξευσης Aster 30, τότε όλη η περιοχή είναι υπό ελληνικό έλεγχο, με μόλις μία φρεγάτα (ίσως να χρειαστεί εδώ κάποια ενίσχυση στις κονσόλες επεξεργασίας δεδομένων, κάτι όμως που είναι χαμηλού κόστους).
Φυσικά, την ίδια στιγμή, η όποια δύναμη του ΠΝ θα έχει κάλυψη από μαχητικά της ΠΑ, ενώ θα υπάρχουν και οι οργανικοί πύραυλοι αεράμυνας των πλοίων (RAM Block 2, ESSM Block 1 & 2, CAMM-ER ή MICA κ.ο.κ.). Σε μια τέτοια “στρώση”…
Η συνέχεια στο Naval Defence
Think out of the box για ποιον? Εμείς τα ξέρουμε.
Έχουμε καταντήσει να θεωρούμε τα αυτονόητα, out of the box….
Εννοείται πως ναι. Ναι σε ότι συμβάλει στην ομοιογένεια και την ισχύ πυρός
Σε συνέχεια των πολύ εύστοχων συμπερασμάτων από τον Β΄ΠΠ χθες, ο Ρωσο-Ουκρανικός πόλεμος είναι στην ουσία ένας χερσαίος πόλεμος, με την Αεροπορία και το Ναυτικό να περιορίζονται σε προσβολές από απόσταση, που όμως θα μπορούσαν να γίνουν από το έδαφος και μάλιστα από πολύ φθηνότερους φορείς εκτόξευσης. Το πρόβλημα της Αεροπορίας είναι ότι έχει αποτύχει στην καταστολή αεράμυνας και τρέμει να εμφανιστεί στο πεδίο μάχης, ενώ το πρόβλημα του (Ρωσικού) Ναυτικού είναι ότι τρέμει να εμφανιστεί κοντά σε εχθρικές ακτές. Το πρόβλημα το δικό μας είναι ότι έχουμε δώσει σχετικά λίγα χρήματα στον ΕΣ μέχρι στιγμής.
Με το κόστος 2 SAMP-Τ παίρνουμε 6 Α/Α συστήματα μέσου βεληνεκούς και καλύπτουμε Ρόδο, Κω, Σάμο, Χίο, Λέσβο και Λήμνο – δηλ. όλον τον εναέριο χώρο που δεν καλύπτεται από Patriot & S-300 (δεν έχουν δείξει αχρηστία στην Ουκρανία). Τα συστήματα στην ξηρά έχουν πολύ μεγαλύτερη επιβιωσιμότητα, ιδίως αν λάβουμε υπόψη ότι το δικό μας ανάγλυφο εδάφους δεν έχει καμία σχέση με αυτό της Ουκρανίας. Με 2-3 στροφές του ραντάρ ανά διαστήματα (για έρευνα) δεν πρόκειται να αποκαλυφθούν, ενώ μπορούν πλέον να χρησιμοποιούν IRST για παθητική στοχοποίηση – πράγμα που δεν γίνεται σε συστήματα μεγάλης εμβέλειας. Επίσης, ένα ραντάρ σε 1000μ υψόμετρο έχει πολύ λιγότερους τυφλούς τομείς σε σχέση με ένα ραντάρ σε 20μ υψόμετρο (πλοίου) που θα έχει και τα νησιά μπροστά του.
Το ΠΝ έχει άμεση ανάγκη από πλοία υποστήριξης των FDI, δηλ. πλοία που θα φέρουν ικανή ποσότητα Α/Α πυραύλων μέσου βεληνεκούς και CIWS, κυρίως. Περιττό να πούμε ότι ταυτόχρονη έλλειψη αυτών σημαίνει ότι μένουμε στη Σαλαμίνα και δίνουμε αεράμυνα στο Ναύσταθμο. Τρία πλοία αεράμυνας είναι αρκετά, αν Ιταλοί και Γάλλοι έχουν από 2 Horizon ενώ οι Ισπανοί 3 F-100. Όλα τα υπόλοιπα είδη πλοίων είναι σε έλλειψη / απαξίωση.
Τα ΠΓΥ έχουν κύρια αποστολή τον ανεφοδιασμό των προωθημένων πλοίων, δηλ. ΤΠΚ, Κ/Φ και άλλων μικρότερων. Αυτά γρήγορα θα ξεμένουν από καύσιμα, πυρομαχικά και τρόφιμα και είναι άλλο να ανεφοδιάζονται 15-20 μίλια πίσω από το πεδίο δράσης τους (σε υπήνεμο όρμο νησιού δεύτερης γραμμής) και άλλο 150 μίλια πίσω. Εμείς έχουμε το πρόβλημα της μεγάλης γραμμής ανεφοδιασμού και οι Τούρκοι αυτό της πολύ μικρής. Μπορούν να γίνουν μπουρλότο και μέσα στους ναυστάθμους τους από τα MLRS. Γι’ αυτό και θα επανέλθουν με την αποστρατικοποίηση των νησιών, μόλις συνέλθουν από τον σεισμό. Εννοείται ότι ένα Α/Α σύστημα μέσου βεληνεκούς στην ΑΣΔΕΝ θα προστατεύει και τα προωθημένα πλοία.
Απόλυτα εφικτά και λογικά αυτά που γράφει το άρθρο, το μόνο think out of the box στην υπόθεση αυτή είναι ότι δεν πρόκειται να το κάνουμε. Δυστυχώς λεφτά δεν υπάρχουν για όλες τις ανάγκες και δυστυχώς φαίνεται ότι παράλογα η πρώτη μας προτεραιότητα είναι να πάρουμε τα wunderwaffen f35 και μάλιστα στην τελευταία έκδοση προ block4.
Το Mamba(SAMP/T) παντα το λιγουρευομουν αλλα δεν ξερω αν υπαρχουν τα λεφτα.
Η Γαλλια ισως μας κανει καλη τιμη αλλα και παλι χλωμο το βλεπω.
Η ιδεα ανταλλαγης S300 με Patriot μαλλον ηταν ευσεβεις ποθοι αφου πηγαν πακετο στην Ουκρανια.Εγω ποτε δεν το πιστεψα το σεναριο ανταλλαγης απο την στιγμη που η Σλοβακια εστειλε τους S300 της Ουκρανια και το μονο που πηρε ηταν καλυψη απο Patriot με Αμερικανικο πληρωμα.Περιττο να πω οτι αυτο δεν μας κανει εμας…..
Σε Κρήτη, Κάρπαθο, ακόμα και στις Σποράδες συμφωνώ. Στα πλοία της μοίρας Λασκαρίδη όμως είναι ανούσια σπατάλη πολύτιμων υλικών.
Τα λέτε πολύ καλά. Το πρόβλημα όμως είναι, πως θεωρούμε “thinking out of the box” τα αυτονόητα. Τα ακριτικά νησιά πρώτης γραμμής, θα πρέπει να έχουν ισχυρή ΑΑΑ και εκτοξευτές αντιπλοϊκών από την στιγμή που το ΠΝ δεν μπορεί (όπως τα καταφέραμε) να διαθέσει άμεσα άλλα 10-15 δις για να πάρει τις μεγάλες μονάδες επιφανείας και τα ΥΒ που χρειάζονται. Και αυτό μπορεί να γίνει με κλάσμα του κόστους αντικατάστασης του στόλου.
Επίσης, χρειαζόμαστε 3-4 ιπτάμενα τάνκερ για να διατηρούμε αεροπορική υπεροχή και 6-8 σύγχρονα UAVs επιτήρησης/ASW/ηλεκτρονικού πολέμου που θα δίνουν με χαμηλό κόστος εικόνα του πεδίου 24/7 σε καιρό ειρήνης αν δεν θέλουμε πόλεμο.
Χαρίστε τα όλα !! Και τα σ300 (κρήτη λες και δεν καταλάβαμε),τα TOR τα φ16 block 30 (ελα μωρε τι θα θες παλια ειναι) όλα τα αντιαρματικά μας επειδή είναι από κακή Ρωσία και γιατί όχι βάλε και μια ντουζίνα λεοπαρδ.Και όταν καμια ώρα θα τα πάρει στο κρανίο ο Ρώσος και θα ρίξει σε κανά αεροδρόμιο που απογειώνονται τα φ16 για να πάνε εκεί ,θα τρέχουμε στους υπερατλαντικούς μας φίλους να μας πουν ότι τώρα τα πάτριοτ είναι διαθέσιμα για την Ουκρανία και ούτως ή άλλως δεν θα κάναν και πολλά στους πυραύλους των 10μαχ και ότι το άρθρο 5 λέει ότι θα μας βοηθήσει η κάθε σύμμαχος χώρα όπως αυτή κρίνει με τις διαθέσιμες (εξαντλημένες) δυνάμεις της. Τι θα θες τωρα ΜLRS πάνω στα νησιά να θυμώνει ο Ερντογάν? Πρέπει να μην είναι εκεί γιατί Ουκρανοί άμα τα είχαν θα φτάνουν ήδη Βλαδιβοστόκ.
Κάπου διάβασα ότι οι Ολλανδοί σχεδιάζουν να τοποθετήσουν σε εμπορικά πλοία όπλα και θα τα εντάξουν σε στολίσκους με φρεγάτες/κορβέτες, για να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές ισχύος πυρός
Δύο σημεία που αποφεύγουμε να αναφέρουμε είναι α)ανακατάληψη του Καστελόριζου(άποψη μου είναι ότι θα καταληφθεί σχετικά άμεσα) που σημαίνει ανάγκης απενεργοποιήσης των τουρκικών δυνάμεων στην απέναντι περιοχή ,αυτό είναι καθαρά επιθετική ενέργεια. Επίσης επιθετική ενέργεια είναι η προσπάθεια κατάληψη της Ίμβρου απο μέρους μας..που είναι εφικτή αν απομονωθεί η περιοχή απο αέρος. Βέβαια σημαίνει την χρησιμοποίηση του συνόλου των ειδικών μας δυνάμεων ,και ελικοπτέρων ).Στα δύο αυτά σημεία η χρήση των SAMP/T (Στη Ρόδο, και στην περίπτωση της Ίμβρου στα κατάλληλα σημεία) είναι σημαντικός παράγοντας ).Εδώ να επισημάνω ότι οι Ειδικές μας δυνάμεις πρέπει να αυξηθούν αριθμητικά, αλλά και να εφοδιαστούν με τα κατάλληλα μέσα για αεροαποβάσεις.(επιθετικά και νέα μεταφορικά΄ ελικόπτερα) .Χρειαζόμαστε πρώτα απο όλα αύξηση στην οροφή του προσωπικού (μην ξεχνάμε οτι οι απέναντι λίγο πολύ παραθέτουν σε ειδικές δυνάμεις όσο το συνολικό ανθρώπινο δυναμικό του στρατού μας, με αρκετό απο το προσωπικό τους να έχει γνωρίσει πολεμική δράση και νά έχει βιώσει και αρκετές απώλειες απο αυτήν την δράση.
Εδω δεν υπαρχει σαλιο ουτε για εκσυγχρονισμο των Phalanx, ας μην μιλησουμε καλυτερα περι εκσ/ου ΜΕΚΟ, νεων κορβετων κλπ,κλπ, οπου και αν ολα αυτα ευοδωθουν και παλι θα μας λειπουν 6-8 κυριες μοναδες, και εσεις προτεινετε αγορα δις απο το ΠΝ Α/Α πυροβολαρχιων.Ναυτικο ξηρας δεν υπαρχει, παρα μονο ναυτικο θαλασσης , με μοναδες ικανες να ανταπεξελθουν αλληλοκαλυπτωντας η μια την αλλη, αξιοποιωντας διαφορετικες δυνατοτητες και οπλικα συστηματα ικανα να ανταπεξελθουν σε διαφορετικα επιπεδα απειλων.Η πραγματικοτητα δειχνει οτι το ΠΝ χρειαζεται μοναδες , κυρια σκαφη επιφανειας, υποβρυχια, εκσυγχρονισμους ΤΠΚ, πλοια υποστηριξης, ικανα να εξασφαλισουν κυριαρχια στο Αιγαιο κατα κυριο λογο, και δευτερευοντως παρουσια στην Αν Μεσογειο.Και δυστυχως τα κουκια δεν βγαινουν.Αν θελουμε κατι “στεριανο” για το ΠΝ ειναι προτιμοτερο στην Κρητη η στην Καρπαθο πχ να εγκατασταθουν Α/Κ πυροβολαρχιες αντιπλοικων νεας γενιας με εμβελειες ικανες να δημιουργησουν τετοιες ζωνες αρνησης ,οπου με συνδυασμο υποβρυχιων αλλα και την συνδρομη της ΠΑ καθε αποπειρα αμφισβητησης στην πραξη θα ειναι εκτος λογικης.Εκτος αν εχουμε πιασει το παγκοσμιο Τζοκερ και δεν το ξερουμε….οποτε οχι SAMP/T αλλα και THAAD να προμηθευτουμε
Γιατί ξεχνάτε ότι από τις δύο κορβέτες που είναι υποψήφιες, η μία η Ιταλική ήδη παραδίδεται σε άλλο κράτος με 16 ASTER 30? Αν το ΠΝ έχει τόσο μεγάλη ανάγκη τους πυραύλους αυτούς γιατί δεν έχει κλείσει ο διαγωνισμός εδώ και ένα χρόνο? Επίσης ξεχνάτε ότι οι FDI θα έρθουν στην Ελλάδα ουσιαστικά με επικοινωνίες του 1990? Πως θα κάνουν αυτά τα θαύματα που θα παίρνουν από 10 πηγές πληροφορίες και θα τις συγχωνεύουν? Ξεχνάτε ότι το SETIS είναι θεόκλειστο και οι Γάλλοι πλήρως απρόθυμοι σε συνεργασία με μη Γαλλικά συστήματα? Τα SAMP/T θα τα πάρουμε χωρίς ραντάρ και σύστημα μάχης? Γιατί γίνεται αυτό το μπάχαλο? Μα φυσικά γιατί κάνουμε στον ύπνο μας διπλωματία των εξοπλισμών και γιατί έχουμε πολιτικούς που σχεδιάζουν το τι στρατό θα έχουμε και όχι οι στρατηγοί.
Σχολιο 1
Διαφωνω πληρως.
Θα με θεωρησετε τρελο.
Μολις χθες θεωρουσαμε το άρθρο του αγαπητου Μιλτου εξαιρετικο. (Οκτω διδαγματα απο τον Β Παγκοσμιο). Και τι ελεγε? Οτι το δογμα μας ειναι αρχαιο. Και ολοι συμφωνουσαν στα σχολια……Σημερα λοιπον γυριζουμε σε αυτο το αρχαιο δογμα και παλι ολοι συμφωνουμε. Εμμενουμε στα ιδια , πλωρες, super αντιαεροπορικα, super.. super… super . Τα super οπλα ειναι χρησιμοτατα. Ωραια θα ηταν να ειχαμε 6 FDI, 12 FCX-30, 48 F-35, 72 Rafale, 140 Viper, 10 T214, 30 MQ-9, 10 πυροβολαρχιες samp/T και αλλες τοσες Patriot Pac 3, 400 Leo 2 A8, 800 Lynx,και μετα θα ειχαμε εναν σκασμο φθηνα εξυπνα οπλα. Σιγα το δυσκολο, θα ειχαμε χαλασει ηδη 50-70 δις σε super οπλα. Για αλλα 3-4 δις θα σκαμε ?
ΠΡΕΠΕΙ να εχουμε ΚΑΙ ακριβα οπλα. Αλλα οχι ολα τα λεφτα εκει. Ας αλλαξουμε λιγο δογμα. Ας δουμε τον γειτονα οπως ελεγε ο Μιλτος. ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ.
Εν καιρω ειρηνης θελεις απλα φρεγατες-κορβετες με τυπικο οπλισμο ή 80μετρα OPV ,Θα πειτε , σε Α.Μεσογειο θα γινουν αγωγοι και νοτια της Κρητης εξεδρες αεριου., Η Α. Μεσογειος δεν ειναι βαλτικη των 300 μετρων βαθος αλλα κατ ελαχιστο 2000 μετρων, αρα ειναι πολυ δυσκολη και εξειδικευμενη επιχειρηση να χτυπηθει αγωγος. Για τις εξεδρες ? Μα η Κρητη ειναι ηδη τρομερη αεροπορικη βαση. Εχουμε απολυτη υπεροπλια σε αερα. ΤΙΠΟΤΑ δεν πλησιαζει σε Κρητη ουτε απο Λιβυη μερια , ουτε απο Τουρκια. Εν καιρώ πολέμου οι γειτονες ΔΕΝ θα πανε μεσοπελαγα να πολεμανε το τιποτα ουτε βεβαια θα στειλουν αεροπορια ή πλοια εκει. Και αν πανε απο Λιβυη ? Μονο μη επανδρωμενα αερος – θαλασσης ή το sitting duck Anadolu, το οποιο για να επιβιωσει θα θελει τουλαχιστον 3 ικανοτατα συνοδα. (Αληθεια ποια ειναι αυτα τα ικανοτατα συνοδα εως….την ελευση των TF2000 ???) . Θα αντιμετωπισουμε τα ΜΕΑ με SAMP/T ? Καλα γιναμε Σαουδαραβες, τα δις τρεχουν απο τα μπατζακια μας. Θα στείλουν F-16 στη Λιβυη ? Ποσα ? 50 ? Ειναι δυνατον ? Το μεγιστο μια 12αδα. Καλα και η Σουδα τι κανει ? Κοιμαται ?
Πρεπει να ξεπεράσουμε το αρχαιο δογμα των τουλαχιστον 18 πλοιων. (εχουμε μεινει στον αρχαιο κ. Κονιδαρη. Γιατι δεν εφαρμοζουμε και το δογμα του Κουντουριωτη. (Μεθ’ ορμης….). Χθες ο εξαιρετικος Μιλτος μας κατεδειξε ξεκαθαρα και ωμα οτι το δογμα μας ειναι πολυ ξεπερασμενο. Ακομα και 38 πλοια να εχεις δεν τα στελνεις να “φυλανε” αλλα να πολεμανε εκει που ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ κινδυνευεις ή εκει που αμειλικτα επιτίθεσαι. Και οσα περισσευουν (αν εχεις 38….) τα στελνεις για αντιπερισπασμο εκει που δεν το περιμενει ο γειτονας. Ο αγαπητος Μιλτος μας ειπε σε εναν απο τους 8 λογους χθες. Αντοχη συναισθηματικη-ψυχολογικη σε χτυπημα. Θα αφήσουμε Αιγαιο, Θρακη, Καστελοριζο, Κύπρο για να φυλάμε εξεδρες ? Οι εξεδρες ξαναφτιαχνονται. Θα χτυπησουν Κρητη για να αποσπασουν δυναμεις μας ? Σωστο. Ισως να το κανουν . Αλλα σε τετοια αποσταση θα πρεπει και αυτοι να αποσπασουν διπλες (τουλαχιστον) δυναμεις απο εμας. Εκτος αν στειλουν μονο του το Anadolu και 6 F-16 block 50. Και οι δικοι μας θα τσακωνονται με ποιο τροπο θα τους εξολοθρεύσουν σε 20 λεπτα.
Να παρουμε λοιπον Samp/T. 2, 3, 4 πυροβολαρχιες. Δηλαδη ποσα βληματα ετοιμοπολεμα ? Αν παρουμε 4 (2 δις χωρις οπλα) θα εχουμε 96 ετοιμοπολεμα βληματα. ΣΩΘΗΚΑΜΕ !!! Αν παρουμε τις διπλες και δωσουμε 4 δις χωρις οπλα θα εχουμε τον απιθανο αριθμο των…..192 βληματων !!!
Συνεχεια σε σχολιο 2
Σχολιο 2
Μολις χθες ο αγαπητος Μιλτος μας απεδειξε οτι δεν μας λειπουν state of the art συστηματα , αλλα πολλοι οικονομικοι εξυπνοι πολλαπλασιαστες δυναμης. ΔΕΝ μπορουμε να εχουμε ακομα δογμα , οτι θα αντιμετωπισουμε τα χιλιαδες ιπταμενα αντικειμενα που θα καλύψουν τον ηλιο με μερικες εκατονταδες (αλλα οχι χιλιαδα) εξαιρετικους Α/Α πυραυλους. (UAV,UCAV,Lotering, βαλλιστικοι, ρουκετες, αντιπλοικοι, cruise, αεροσκαφη μαχητικα, εξυπνες βομβες ανεμοποριας, ανθυποβρυχιακα, ηλεκτρονικου πολεμου, ελικοπτερα – μιλαμε για χιλιαδες).
Δεν μπορουμε επιτελους να συνεχισουμε να σκεφτομαστε με Samp/T και Lynx. Χρειαζονται τα state of the art οπλα. Σαφεστατα. Αλλα οσα θα αποδώσουν μεγιστοποιοντας Χ 5 το αποτελεσμα. Τετοια οπλα ειναι οι FDI, τα F-35, τα Rafale, τα Viper, τα Spike Nlos. Οπλα που θα επιφερουν τρομερες φθορες σε αντιπαλο. Τα Lynx δεν θα φερουν τα πανω κατω. Ουτε τα Samp/T, ουτε τα MQ-9 , ουτε τα AAV-7 θα αλλαξουν την ροτα. Θα βοηθήσουν βεβαια. Αλλα αν δεν εχουμε φρεσκο-νεο δογμα , απλα θα κανουν την ηττα λιγοτερο οδυνηρη. Μερικοι καλοι αντιβαλιστικοι πυραυλοι χρειαζονται για να φυλανε Αθηνα/Θριασιο, Θεσσαλονικη και πολυ σημαντικες βασεις.
Μηπως λοιπον ειναι απολυτα τρελο να δωσουμε 4 ή 5 ή παραπανω δις για αρκετους (απλα αρκετους) εξαιρετικους αντιαεροπορικούς οταν με τα ιδια λεφτα μπορουμε να καλυψουμε και εμεις τον δικο τους ηλιο και να τους δημιουργησουμε ανυπερβλητη ηλεκτρονικη συγχυση ? Ενω ταυτοχρονα η έγκαιρη προειδοποίηση και διακλαδικοτητα μας θα ειναι σε αλλο επιπεδο ??
Όπως όλα τα πράγματα στη ζωή, έτσι και η αντιαεροπορική άμυνα πρέπει να υποτάσσεται σε μια πυραμίδα κόστους-επιδόσεων. Κανείς δεν έχει τόσα λεφτά, ούτε οι ΗΠΑ, πόσο μάλλον το ελλάντα, να καταρρίπτει ιπτάμενα κονσερβοκούτια με βολές 3-4 εκατομμυρίων έκαστη.
Στην κορυφή της πυραμίδας πρέπει να έχεις τα λιγότερα σε πλήθος βλήματα, αντιβαλλιστικά PAC3 ή/και Aster 30 blk 2 BMD (όταν θα υπάρξουν). Πιο κάτω, λίγο περισσότερα PAC2 και Aster 30 blk 1, μακρού βεληνεκούς κατά μαχητικών σε μεγάλα υψόμετρα με stand off όπλα. Πιο κάτω, ακόμα περισσότερα MRSAMs για στόχους όπως Akinci που θα πετούν σε μεσαία υψόμετρα με επίσης stand off όπλα. Πιο κάτω ακόμα περισσότερα SHORADS, μετά VSHORADS/RAM, μετα C-RAM/CWIS.
Στους περισσότερους ορόφους της πυραμίδας έχουμε αρχαιολογίες όπως iHAWK, Sparrow, OSA-AKM, Oerlikon με Ε/Ο, μη-αναβαθμισμένα phalanx, κοκ, ενώ στο ρετιρέ τουλάχιστον κάτι έχουμε. Η προτεραιότητα λοιπόν αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να είναι κι’αλλοι Aster30 όταν παρακάτω τους ξεκινά το χάος. Θα σκοτεινιάσουν τον ουρανό οι άλλοι με UCAVs που τους κοστίζουν λιγότερο από τον κάθε Aster και τί θα κάνουμε; Θα λέμε δεν αξίζει τη βολή ο στόχος και θα τον αφήνουμε να σκοτώσει το πλήρωμα ενός ΤΟΜΠ ή τους φαντάρους σε ένα φυλάκιο; Ή θα ξοδέψουμε όλους τους πυραύλους μας την πρώτη μέρα;
Για την ΑΣΔΝ + ΠΡΕΣΠΕΣ + REGION ATHEN + REGION THESSALONIKI
χρειαζομασται τουλαχιστον 6 συστηματα χερσαια IRIS T-SLM 40 Km εμβελεια .
Εδω υπαρχει η πληροφορεια για 900 mio € απο Germany που σχεδιαζει την ιδια
προμηθεια .
: ΑΣΔΝ 3x συστηματα
1x Rhodos ,1x Hios-Samos,1x Lesvos
: Rhodos Εδω εχουμαι μεγαλο ογκο στρατου μεχρι 2 μεραρχιες .
: Hios-Samos Θα σηκωσουν μεγαλο βαρος ναυτικου πολεμου μαλλον .
: Lesvos Εδω εχουμαι μεγαλο ογκο στρατου μεχρι 2 μεραρχιες .
: PRESPES
Η απειλη Drones απο Αλβανια Κοσοβο εχει αυξηθει παρα πολυ σε καιρο
πολεμου πρεπει να εχουμαι στρατιωτικη ασφαλεια και με αντιεροπορικη αμυνα .
: REGION ATHEN
1x Εδω εχουμαι ανανεωση συστηματος τα Hawk .
: REGION THESSALONIKI
1x Εδω εχουμαι ανανεωση συστηματος τα Hawk .
To IRIS T-SLM 40 Km το εχουμαι αυτην την στιγμη με made in Greece με την
IDE πηραμε το 2022 27,30 mio € παραγγελιες απο την Diehl Defence.
Υστερα ακουστηκε οτι μπορει να μπει στην χερσαια εκδοση και η ΕΑΣ και να
αυξηθει η ελληνικη συμμετοχη .
Καλοί οι ευσεβείς πόθοι αλλά εδώ δεν κάνουμε τίποτα ακόμη με υποβρύχια, ΑΣΕΠΕ ΝΗ90 και πόσα ακόμη μου διαφεύγουν που τα περισσότερα είναι και μικροποσά κιόλας…. Περιμένουμε να μπει το οτιδήποτε πάνω στα Λασκαρίδη?
Μπορούμε να δούμε τα πράγματα πιο σφαιρικα; τι να κάνουμε τόσους πανάκριβο ; αντιαεροπορικους πυραύλους; εννοείται πρέπει να έχουμε, αλλά θα ρίχνουμε έναν σε κάθε ucav ? Δε θα μας φτάνει ούτε η επενδυτική βαθμίδα μετά
Αυτο που χρειαζόμαστε είναι λύσεις anti uav με μικρότερο κόστος, loitering munitions κλπ. Τα υπόλοιπα είναι πολύτέλειες
Δεν είναι καθόλου out of the box.
Στο παρελθόν υπήρχαν οι επικοινωνίες.
Το παρών και το μέλλον είναι τα ψηφιακά δίκτυα.
Ναυτικό ή αεροπορία βασισμένα σε. ασυρμάτους είναι καταδικασμενα.
Η πληροφορία πρέπει να διοχετεύεται σε πολλούς και ταυτόχρονα να μπορούν να πατήσουν το κουμπί τουλάχιστον 2 ή 3.
Τον είδα στη Χίο, μετέδωσα πληροφορία στην Κρήτη, κι έφυγε πύραυλος από Σαμοθράκη.
Τα λέω χοντροκομενα.
Out of the box?
Φτιάχνουμε καμικάζι drones anti uav.
Μπορεί να μην είναι υπερηχητικά, αλλά αν μπορείς να σηκώσεις 100 από αυτά, γεμίζεις τον ουρανό. Δε χρειάζεται να είναι μεγαλύτερα απλά τριμετρα τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα που θα μπορούν να κινηθούν με 250 χλμ. Τα καθοδηγείς στο στόχο και σε μικρή απόσταση αυτά εγκλωβίζουν θερμικά το uav των Τούρκων. Ένα εκρηκτικό κάνιστρο 5 κιλών με σφαιρίδια και πυροσωλήνα προσέγγισης χρειάζεται και αντίο bairaktar.
Η τηλεκατεύθυνση χρειάζεται να είναι στρατιωτικών προδιαγραφών μόνο.
Τέτοια αεροπλάνα δεν κοστίζουν πάνω από 5000€. Επένδυση σε software και ηλεκτρονικά θέλει.
Επαναλαμβάνω.
Ο λογαριασμος μου στην Πτηση υπολειτουργει.
Δεν λαμβανω ενημερωτικο email.
Δεν βλεπω ποιοι καλοι φιλοι συμφωνησαν μαζι μου δια της ψήφου τους.
Δεν εχω την δυνατοτητα να μπω στην καρτελα μου μεσω “i” δεξια πανω στο σχολιο που απλα εξαφανιστηκε.
Ειναι κριμα να χασω ολο το ιστορικο μου δημιουργωντας νεο λογαριασμο.
Ακομα ομως και αυτο δεν γινεται σωστα αφου ουτε διαγραφη του παλιου μου μπορω να κανω.
Παρακαλω δωστε μια λυση , δεν μπορω πλεον να λαβω μερος στον σχολιασμο ευκολα.
Ευχαριστω πολυ.
Θα ξαναπώ ότι η άμυνα είναι αποδοτική όταν δεν είναι στατική. Μπορεί να διαθέσουμε δις σε συγκεκριμένα αντιαεροπορικά και την κρίσιμη ώρα να μην χρησιμοποιηθούν γιατί απλά οι επιχειρήσεις λαμβάνουν χώρα μακριά από το σημείο εγκατάστασής τους…
Θεωρώ πολύ πιο λογικό να κινηθούμε στην κατεύθυνση εξομοίωσης του πλεονεκτήματος που έχει ο αντίπαλος και εξηγούμαι.
Επείγει να αποκτήσουμε υποβαλλιστικούς πυραύλους (περί τα 500 km ακτίνα) σε επαρκείς αριθμούς, αυτοκινούμενους και εκτοξευόμενους από όλο το μήκος του μετώπου. Επείγει να εξοπλιστούμε με πολλά φθηνά UCAV με δυνατότητες εξαπόλυσης απλών πυρομαχικών κατά MBT/ΤΟΜΑ/ΤΟΜΠ. Επείγει να προμηθευτούμε περιφερόμενα πυρομαχικά σε επίπεδο διμοιρίας, λόχου, τάγματος, ταξιαρχίας με διαφορετικά βεληνεκή.
Έτσι θα θέσουμε όλες τις υποδομές της Τουρκίας εντός βεληνεκούς των ελληνικών όπλων και θα καταστήσουμε απόλυτη την αποτροπή. Ο επιτιθέμενος θα γνωρίζει ότι δεν κινδυνεύουν μόνο τα μέσα που θα στείλει εναντίον μας, αλλά οτιδήποτε θεωρήσουμε εμείς ως στόχο μέχρι την Άγκυρα.
Όταν γίνουν τα παραπάνω (που σημειωτέων) πιστεύω έχουν παραπλήσιο κόστος με τις πυροβολαρχίες SAMP/T που προτείνονται, μπορούμε να συζητήσουμε και για την αναβάθμιση της αντιαεροπορική μας άμυνας.
Θα θυμίσω ότι “κανείς δεν κέρδισε παίζοντας μόνο άμυνα”
(εκτός ίσως από τους Ιταλούς στο ποδόσφαιρο)
Τα PSVs έχουν ως πρώτο ρόλο και μοναδικό (δυστυχώς) μέχρι τώρα, αυτόν του ΠΓΥ για μικρότερα πλοία του ΠΝ. Ως τέτοια, αυτό που πρέπει να λα΄βουν πρώτα είναι ένα Phalanx από τις ΜΕΚΟ, όπως μας ενημέρωσε κι η Π&Δ, και ύστερα την εγκατάσταση 2 σταθμών RAST για ανεφοδιασμό εν πλω, προσθήκες απολύτως εφικτές και χωρίς τεράστιο κόστος και ρίσκο.
Κατόπιν, τα σκάφη αυτά, ιδίως το 4ο, μπορούν να προσφέρουν τα μέγιστα στην μεταφορά και εξαπόλυση Ειδικών Δυνάμεων και Επίλικτου Πεζικού. Τα σκάφη αυτά ,’εχουν μεγάλο περιθώριο προσθήκης εξοπλισμού.
Η εγκατάσταση ΑΣΤΕΡ-30 κλπ δεσμεύει τα σκάφη αυτά για μεγάλα διαστήαμτα οπότε δεν έχει λογική.
ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΔΥΟ ΠΥΡΟΒΟΛΑΡΧΙΕΣ SAMP/T ΜΑΖΙ ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΕΚΤΟΞΕΥΤΕΣ ΚΑΙ ΠΥΡΑΥΛΟΥΣ ASTER-30 .ΝΟΜΙΖΩ ΣΕ ΜΙΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΑΛΛΟΥΣ ΣΕ ΕΝΑ ΟΠΛΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ Ε.Σ. ΘΑ ΜΑΣ ΕΡΧΟΤΑΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ…ΑΥΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΟΤΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ..ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΣΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ 4-5 ΠΥΡΟΒΟΛΑΡΧΙΕΣ IRIS/T SLM.ΟΛΑ ΜΑΖΙ …ΜΕ ΠΑΤΡΙΟΤ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΚΑΝΟΥΝΕ ΜΙΑ ΑΞΙΟΠΡΕΠΗ ΑΕΟΡΑΜΥΝΑ…
Το κακό με την Κάρπαθο (από οικονομικής άποψης) είναι ότι θέλει μια μεγάλη αεροναυτική βάση!
Δεν εχω καθολου κεφια και για αυτο θα μπω στο θεμα απλα.
Το ΠΝ πρεπει να εχει πλοια.
Ο ΣΞ πρεπει να εχει αρματα πυροβολα κτλ κτλ
Η ΠΑ πρεπει να εχει αεροπλανα, βληματα καθε τυπου και φυσικα UAVs…
Η Ελλαδα ΔΕΝ εχει χρηματα.
Οι Επιτελεις ειναι ανελαστικοι, οπισθοδρομικοι και πιθανως και κατωτεροι των περιστασεων.
Οι Ελληνικες ενοπλες δυναμεις δεν ειναι μπαρουτοκαπνισμενες…καθολου…
Εμπειρια ειναι κατι το οποιο μαλλον ειναι ορος βιβλιογραφιας.
Η πολιτικη αρτηριοσκληρωση δινει την χαριστικη βολη….σε ολα..
Υπαρχει πουθενα γραμμενο οτι πρεπει ολα τα πλοια του ΠΝ να πληρουν προδιαγραφες ΝΑΤΟ και να κοστιζουν δις ; Οχι …
Εχουμε πλοια για το ΝΑΤΟ… 4 ΜΕΚΟ και 3 FDI…
Θα επρεπε να ναυπηγησουμε ταχυστα (σε οποια ναυπηγεια του κοσμου μπορουν) σκαφη σε μεγεθος φρεγατας με εμπορικες προδιαγραφες, μηχανες, τα παντα… και να τα εξοπλιζαμε με add on modules radar, Adaptable deck launchers (μινιμουμ εξοδο σε σχεση με το σκαρι και τη καλωδιωση) και κανενα πυροβολο και κανα RAM.
Ολα τα υπολοιπα και ακομα και το CMS ..off the shelf…. ο,τι πιο φτηνο… υπολογιστες εμποριου, κονσολες εμποριου. τα παντα εμποριου …
ετσι θα βγαζαμε και πλωρες και οπλα στο αιγαιο…
λες και που ειμαστε με Οπλα προδιαγραφων ΝΑΤΟ κατι καταλαβαμε… Link 16 ακομα δεν εχουμε δει…. τρομαρα μας..
τα ιδια και αεροπορια… εχουμε exocet ; … Στα F-16 και αμεσα… με bluetooth και tablet η εκτοξευση …. εδω ριχνουν σοβιετικα μαχητικα δυτικους πυραυλους… εκει θα μεινουμε;
Ολαααα …αρματα σαν το Rωσικο terminator ειναι καλη ιδεα.. η εκτελεση απο τους ρωσους ειναι κακη! .. .Δωστε σε ελληνικες εταιριες σκαφη απο M60 να κανουν κατι αντιστοιχο…
δωστε θωρακιση Λεο1 σε ελληνικες εταιριες… δεν χρειαζεται μεγαλυτο πυροβολο..μια χαρα ειναι και το 105… βαλτε τους Spike επανω …
αγοραστε UAV του εμποριου…αγοραστε τα σχεδια, παρτε τα TEXAN που εχουμε για πεταμα και καντε τα UCAV….
αντιγραψτε ενα RAM, φτιαξτε εναν συμβατο εκτοξευτη, και για τα MLRS το ιδιο…
συνεργαστειτε με τους Σερβους … παρτε πυραυλικη τεχνολογια !!!!
αγοραστε τα δικαιωματα ενος ρανταρ…ας ειναι και προηγουμενης γενιας…στηστε παραγωγικους ιστους εταιρειων υψηλης τεχνολογιας στην Ελλαδα…..
καντε κατι……
.
Η αλεπου στον υπνο της εθωρεν πετιναρκα.χωρις λεφτα πως θα τα παρης.
Σχετικά με τον ρόλο των fdi σαν κέντρο συντονισμού .Σε ποια τοποθεσία ένα κέντρο συντονισμού ειναι πιο ασφαλές σε ένα πλοίο,σε ένα ιπτάμενο radar ,η σε μια απόλυτα προστατευμένη χερσαία εγκατάσταση ,που επεξεργάζεται όλα τα δεδομενα ,και διαμοιράζει τις αναγκαίες εντολές ..Δεν θεωρώ σοφή επιλογή αυτά να στηρίζονται σε ενα πλοίο…