Οι φρεγάτες ΜΕΚΟ200ΗΝ, κλάσης “Ύδρα”, παραμένουν και σήμερα θεμέλιο του στόλου μας. Και ο μη εκσυγχρονισμός των εξαιρετικών αυτών πλοίων, έχει αναμφίβολα μειώσει την επιχειρησιακή τους αξία στο σύγχρονο πεδίο της μάχης. Σήμερα δεν θα μιλήσουμε για πολλοστή φορά για τα εγκληματικά λάθη που έγιναν στο θέμα, αλλά θα ρίξουμε στο τραπέζι μια ιδέα, ενδεικτική – και για τους πιο δύσπιστους- για το πόσο απαραίτητη είναι η αναβάθμιση τους και πως αυτή μπορεί να προσφέρει στην μαχητική ισχύ του Πολεμικού Ναυτικού.
Έτσι, μια μοναδικότητα των ΜΕΚΟ, είναι το 5άρι πυροβόλο Mk45 στην πλώρη. Ίσως είναι το μικρότερο πλοίο σε μέγεθος που ενσωματώνει με επιτυχία τέτοιο βαρύ πυροβόλο, όταν π.χ. η κατά πολύ νεότερη και μεγαλύτερου εκτοπίσματος FDI, δεν μπορούσε να το ενσωματώσει. Τα ελληνικά σκάφη, φέρουν την έκδοση Mk45 Mod2A, το οποίο το ΠΝ επιθυμεί να εκσυγχρονίσει (σε ξεχωριστό πρόγραμμα, πέρα της όποιας σχεδιαζόμενης αναβάθμισης), σε Mk45 Mod2 CCS. To CCS είναι ουσιαστικά η “ψηφιακή” παραλλαγή, που επιτρέπει τη διασύνδεση με τα νέας γενιάς συστήματα διαχείρισης μάχης.
Η Αυστραλία εκσυγχρονίζει τα πυροβόλα Mk45 των φρεγατών MEKO – χρειαζόμαστε το ίδιο
To Mk45 έχει δοκιμαστεί πρόσφατα σε μάχη, όταν το ΠΝ, σε μια απόδειξη της τεχνικής ικανότητας των πληρωμάτων, κατάφερε να καταρρίψει στην Ερυθρά Θάλασσα τουλάχιστον 1 UAV των Χούθις με βλήματα των 127 χιλιοστών. Η κατάρριψη ενός τόσο δύσκολου στόχου δείχνει ότι το πυροβόλο είναι ικανό στην αντιμετώπιση εξεζητημένων απειλών και με ελάχιστο κόστος. Για σύγκριση, Γάλλοι και οι Βρετανοί έκαναν χρήση πανάκριβων Aster ή CAMM, οι Αμερικανοί έκαναν χρήση εξίσου ακριβών SM-2 & ESSM, ενώ οι Γερμανοί “έριξαν” RIM-116 RAM.
Ας σκεφτούμε όμως, πόσο πιο αποτελεσματικά θα ήταν τα βλήματα του πυροβόλου, αν αντί για απλούς πυροσωλήνες προσέγγισης, είχαν κάποιον μηχανισμό κατεύθυνσης, δηλαδή να μπορούν να αλλάξουν διεύθυνση πλήττοντας με υψηλή ακρίβεια τον εισερχόμενο στόχο. Αυτό μάλλον σκέφτηκε το Αμερικανικό Ναυτικό μετά το καλοκαίρι του 2024, όταν ξόδεψε δεκάδες πυραύλους SM-2 και ESSΜ απέναντι στους πυραύλους και τα loitering των Χούθις. Έτσι επανεκκίνησε το πρόγραμμα Hypervelocity Projectile (HVP) και μάλιστα το επιτάχυνε.
Το HVP είναι ένα βλήμα νέας γενιάς, τύπου “υποπυρομαχικού” (δηλαδή πυροδοτείται και μετά την έξοδο από την κάννη αποσπάται από το εξωτερικό κέλυφος το μικρότερου διαμετρήματος υποπυρομαχικό και συνεχίζει προς το στόχο), με εξαιρετικά χαμηλή αεροδυναμική αντίσταση, χωρίς χρήση πυραυλοκινητήρα, καθοδηγούμενο αυτόνομα με αισθητήρα.
Εξελίσσεται από τη BAΕ Systems, με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων και μελλοντικών συστημάτων πυροβολικού, ενώ πέρα από την υψηλή ακρίβεια προσφέρει και πολύ μεγάλη εμβέλεια, που για το ναυτικό πυροβόλο Μk 45 των 5 ιντσών φθάνει τα 70+ χιλιόμετρα. Αυτή τη στιγμή το βλήμα έχει δοκιμαστεί μόνο από το Αμερικανικό Ναυτικό ενώ η εταιρεία αναφέρει πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε πυροβόλα των 155 χιλιοστών, που χρησιμοποιούνται από το Σώμα Πεζοναυτών και τον Στρατό των ΗΠΑ, αλλά και σε μελλοντικά συστήματα, όπως ηλεκτρομαγνητικά πυροβόλα.
Ο λόγος που αναπτύχθηκε είναι η ανάγκη για αποτελεσματική και οικονομικά προσιτή άμυνα στον σύγχρονο πόλεμο. Και επιτρέπει την αντιμετώπιση πολλαπλών αεροπορικών απειλών όπως drones, πύραυλοι cruise, φυσικά και αεροσκαφών. Φυσικά το βλήμα μπορεί να πλήττει στόχους επιφανείας και ξηράς, πάλι με βελτιωμένη εμβέλεια και ακρίβεια. Αυτό αυξάνει την ευελιξία των πολεμικών πλοίων με πυροβόλα Mk45, καθιστώντας τα ικανά να αντιμετωπίζουν μια ευρύτερη γκάμα απειλών με το ίδιο σύστημα.
Ενώ περαιτέρω αναβαθμίσεις, σύμφωνα με όσα λέει η εταιρεία, θα επιτρέψουν πλήγματα με ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια σε κινούμενους στόχους σε ξηρά και θάλασσα, π.χ. τον κύριο ιστό ή το κατάστρωμα με τους εκτοξευτές πυραύλων ενός εχθρικού πλοίου.
Και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το Mk45 μπορεί να βάλλει μέχρι και 20 βλήματα σε ένα λεπτό, κάτι που επιτρέπει και την αντιμετώπιση επιθέσεων κορεσμού. Ακόμη το κόστος ανά βλήμα, υποθέτουμε πως θα κυμαίνεται ανάμεσα στις 50.000 με 100.000 ευρώ, παρόμοιο με αυτό των κατευθυνόμενων της Leonardo που χρησιμοποιείται στο σύστημα STRALES, σαφώς δηλαδή πολύ χαμηλότερο από ότι ο φθηνότερος αντιαεροπορικός πύραυλος που σήμερα διαθέτει το Πολεμικό μας Ναυτικό.
Όπως είπαμε και παραπάνω, η εξέλιξη του HPV είχε ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια. Aρχικά δοκιμάστηκε το 2018 από το αντιτορπιλικό USS Dewey κατά τη διάρκεια της άσκησης RIMPAC και μελετήθηκε για την αποτελεσματικότητά του ενάντια σε αντιπλοϊκούς πυραύλους και άλλους αεροπορικούς στόχους. Παρά την ακύρωση του προγράμματος “Gun-Launched Guided Projectile” το 2022, η ανάπτυξη συνεχίστηκε από την εταιρεία με νέες δοκιμές. Μετά όμως το καλοκαίρι του 2024, υπήρξε νέο ενδιαφέρον από το αμερικανικό Nαυτικό.
Εκσυγχρονισμός MEKO200HN, πάμε σε λύση “αυτεπιστασίας” από ένα Ναυτικό που χάνει στελέχη;
Για όσους αναρωτούνται πόσο δύσκολη είναι η ενσωμάτωσή τους στο Mk45…
Η συνέχεια στο Naval Defence
