Η ελληνική πρόθεση για συμμετοχή στο πρόγραμμα φρεγατών Constellation, με βάση το σχέδιο του Αμερικανικού Ναυτικού, κάτι που αποκάλυψε ο υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας, ανοίγει πολλές συζητήσεις για το τι θα μπορούσαν να προσφέρουν αυτά τα σκάφη στην ναυτική μας ισχύ μέσω νέων ηλεκτρονικών, ραντάρ και βέβαια όπλων. Και βέβαια αν μπορούν να συνδυαστούν με τα ήδη υπό παραγγελία όπλα του Πολεμικού Ναυτικού, δηλαδή τον εξελιγμένο αντιαεροπορικό πύραυλο Aster 30!
Να τονίσουμε εδώ το εξής: Η απαίτηση του Πολεμικού Ναυτικού για “αεράμυνα περιοχής” παραμένει, πέρα από την αγορά των 3 φρεγατών FDI. Ακόμη, οι ενάεριες απειλές που αντιμετωπίζει σήμερα το ΠΝ -αλλά και θα δει μπροστά του στο σύντομο μέλλον- έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Από sea-skimming πυραύλους και κλασικές βόμβες ανεμοπορίας, μέχρι περιφερόμενα πυρομαχικά, ενώ πλησιάζει και η εποχή βαλλιστικών αντιπλοϊκών πυραύλων ή και υπερηχητικών cruise. Τα οποία στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο, δεν θα εξαπολύονται μόνο από τουρκικά F-16, αλλά και από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, όπως τα Akinci και Anka 2 και 3 και ότι άλλο παρεμφερές.
ThinkOutOfTheBox: Καταδρομικά Ticonderoga οπλισμένα με ASTER 30 & IRIS-T SLX
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του Aster 30
Ο συγκεκριμένος πύραυλος είναι δύο σταδίων, όπου ο πρώτος όροφος (που παράγεται από την εταιρία Avio και θεωρείται ένας από τους πιο ισχυρούς και τεχνολογικά προηγμένους στερεού καυσίμου πυραυλοκινητήρες), απορρίπτεται όταν κάνει την αρχική επιτάχυνση και συνεχίζει ο δεύτερος. Το δεύτερο στάδιο (Terminal Dart), είναι ίδιο σε Aster 15 και 30, δηλαδή στις εκδόσεις μέσου και μεγάλου βεληνεκούς, ενώ το πρώτο στάδιο είναι μεγαλύτερο στον -30. Το όπλο είναι μάλιστα είναι διπλής χρήσης, τόσο από πλοία, όσο και από επίγειους εκτοξευτές (το γνωστό σύστημα SAMP/T που έχουν Γαλλία και Ιταλία, και ήδη έχει δει δράση και στην Ουκρανία).
O Aster 30 μπορεί να χτυπήσει στόχους έως και 120 χλμ. μακριά από το σημείο εκτόξευσης και σε υψόμετρο 20 χλμ. Ταξιδεύοντας με ταχύτητα έως και Mach 4,5 (5.380 χλμ/ ώρα), είναι ικανός να εμπλέξει και υπερηχητικούς πυραύλους. Βέβαια δεν είναι είναι one shot/one kill (δηλαδή δεν είναι δεδομένο πως ένας πύραυλος θα έχει 100% ευστοχία), αλλά έχει αρκετά υψηλό Pk-Kill Propability (πιθανότητα πλήγματος). Όμως για να διασφαλιστεί η κατάρριψη ενός εχθρικού στόχου, ειδικά αν είναι μεγάλης επικινδυνότητας, π.χ. ένας αντιπλοϊκός πύραυλος, απαιτείται η εκτόξευση δύο Aster.
Κατά την πρώτη φάση της πτήσης, ο Aster καθοδηγείται από το δικό του σύστημα αδρανειακής πλοήγησης (INS), μέχρι να λάβει νεότερες ενημερώσεις για τον στόχο, από το σημείο εκτόξευσης (την FDI στην δική μας περίπτωση). Για να μειωθεί ο χρόνος προειδοποίησης στο εχθρικό αεροσκάφος, μόνο στα τελευταία δευτερόλεπτα της τελικής φάσης, ο πύραυλος γίνεται αυτόνομος και “κλειδώνει” στον στόχο χρησιμοποιώντας το ενεργό ραντάρ του, AD4A, που λειτουργεί στο φάσμα 12-18Ghz (J-band). Ο Aster όμως δεν διαθέτει θερμική καθοδήγηση ως επιβοθητική κατά την τελική φάση. Ωστόσο, το ραντάρ διαθέτει προηγμένες δυνατότητες αντι-αντιμέτρων (ECCM), που επιτρέπουν την αντιμετώπιση παρεμβολών και αεροφύλλων.
Αυτό που καθιστά τον Aster ιδιαίτερα αποτελεσματικό είναι η ευκινησία του, που προέρχεται από το σύστημα PIF-PAF. Το PAF (Pilotage Aeronautique en Force) χρησιμοποιεί πτερύγια για αεροδυναμικό έλεγχο και συμπληρώνεται από το PIF (Pilotage Intertiel en Force), που αποτελείται από τέσσερα ακροφύσια που δρουν περίπου κοντά στο κέντρο βάρους του πυραύλου. Τα ακροφύσια του PIF ενσωματώνονται σε πτερύγια για να αποφευχθεί η διαταραχή της ροής του αέρα και εκτονώνοντας αέρια, επιτρέπουν την ταχύτατη αλλαγή πορείας, με ικανότητα ελιγμών που φθάνει τα 60G. Μια πολύ εντυπωσιακή επίδοση που επιτρέπει την στοχοποίηση ταχύτατων στόχων που κάνουν βίαιους ελιγμούς.
The Air Defence Frigate (FDA) Forbin is taking part in the combined air and missile defence exercise “Formidable Shield 2021” off the coast of the United Kingdom.(Photo by Rachel Bodier)
Πυλώνας του PAAMS
Οι πύραυλοι Aster 15/30 σε ναυτική χρήση αποτελούν παράγωγο ενός προγράμματος ανάπτυξης μιας Νέας Γενιάς Φρεγάτας (CNGF), μια κοινή προσπάθεια του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Ιταλίας.
Οι διαφορετικές απαιτήσεις όμως, οδήγησαν το Ηνωμένο Βασίλειο να αποσυρθεί από το πρόγραμμα, για να σχεδιάσει τα δικά της αντιτορπιλλικά Type 45 (κατασκευάστηκαν 6). Από την πλευρά τους, Γάλλοι και Ιταλοί επέμειναν, παράγοντας τις φρεγάτες κλάσης Horizon, 2 για κάθε μια χώρα. Και αυτά τα 10 πλοία είναι όλα εξοπλισμένα με το σύστημα PAAMS, όπως αποκαλείται, το οποίο αποτελείται από τους πυραύλους Aster 15 και 30, τους εκτοξευτές τους, Sylver A43 και A50 (ο δεύτερος είναι μεγαλύτερου μήκους και χωρά τον Aster 30), το σύστημα διοίκησης και ελέγχου, και διπλό ραντάρ, το μεγάλης εμβελείας S1850M και το κύριο EMPAR. Στα βρετανικά πλοία χρησιμοποιείται ως κύριο ραντάρ το Sampson της BAE Systems, ενώ εκεί το PAAMS έχει πάρει το όνομα “Sea Viper”.
Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία του πυραύλου, την MDBA, τουλάχιστον οκτώ πυραύλοι μπορούν να εκτοξευθούν σε περίπου 10 δευτερόλεπτα και 16 πυραύλοι να καθοδηγηθούν σε 16 στόχους ταυτόχρονα. Η πραγματική απόδοση μπορεί να είναι ακόμα καλύτερη, αλλά είναι πολύ ακριβό και πολύπλοκο να δοκιμαστούν αυτά τα σενάρια στην πραγματικότητα (με ταυτόχρονη εκτόξευση 16 πυραύλων).
Η εργασία για την ανάπτυξη του PAAMS ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1999, με τον πυραύλο Aster να είναι ήδη σε προχωρημένο στάδιο σχεδίασης. Ο πρώτος Aster δοκιμάστηκε τον Δεκέμβριο του 1994, επιτυγχάνοντας την πρώτη επιχειρησιακή εκτόξευση (ενός Aster 15) από το γαλλικό αεροπλανοφόρο Charles de Gaulle τον Οκτώβριο του 2002. Ενώ το Νοέμβριο του 2003, η EUROSAM (μια κοινοπραξία μεταξύ της MBDA και της Thales), ανέθεσε στον OCCAR (Κοινός Οργανισμός Συνεργασίας στον τομέα των εξοπλισμών) συμβόλαιο αξίας 3 δισεκατομμυρίων ευρώ για την κατασκευή 1.400 πυραύλων Aster 15 και 30 για ναυτική χρήση και ταυτόχρονα για γαλλικά και ιταλικά συστήματα SAMP/T στην ξηρά.
ΑΠΟΨΗ: Ας τολμήσουμε ελληνικές κορβέτες FCx-30 με πυραύλους ASTER 30 από τις FDI HN
Η ελληνική επένδυση στον Aster 30
Σύμφωνα με τα όσα έχουν συμφωνηθεί για τις φρεγάτες κλάσης “Κίμων”, η MBDA θα παραδόσει 96 πυραύλους για τα πλοία, συν 20% επιπλέον, δηλαδή 115 ή 116 πυραύλους. Από την άλλη, ο ESSM είναι ο σημερινός πύραυλος των φρεγατών ΜΕΚΟ200ΗΝ, και ακόμη κι αν το ΠΝ έχει 20% περισσότερους από όσους βρίσκονται φορτωμένοι στα πλοία, αυτοί θα είναι κάπου 80+. Με λίγα λόγια, σε 4 χρόνια από σήμερα, όταν έχουν παραδοθεί όλες οι ελληνικές FDI, ο Aster 30 θα είναι το βασικό αντιαεροπορικό όπλο του ΠΝ, ποσοτικά και ποιοτικά!
Αν λοιπόν υλοποιηθεί το πρόγραμμα Constellation, το πλέον λογικό θα ήταν να οπλιστούν με πυραύλους Aster 30! Ώστε και να υπάρξει ομοιοτυπία αντιαεροπορικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στο στόλο, αλλά και να συντηρηθεί η αρχική επένδυση που γίνεται μέσω των FDI.
Οι Constellation βέβαια θα είναι εξοπλισμένες με 32 κελιά κάθετης εκτόξευσης Mk41, που είναι το στάνταρ του Αμερικανικού Ναυτικού και το πιο πολυχρησιμοποιημένο τέτοιο σύστημα διεθνώς, καθώς το έχουν υιοθετήσει πολλά κράτη. Τα κελιά αυτά από πλευράς αντιαεροπορικών πυραύλων μπορεί να φέρουν όλες τις εκδόσεις του μέσου βεληνεκούς ESSM, ενώ σε μεγάλα βεληνεκή παίρνουν τον SM-2 και τον ακόμη πιο σύγχρονο SM-6 (RIM-174 Standard ERAM όπως λέγεται) όπως και τον εξειδικευμένο αντιβαλλιστικό SM-3. Ο SM-6 τώρα, είναι όπλο πολύ υψηλών δυνατοτήτων, μεγαλύτερων του Aster 30, με εμβέλεια που ξεπερνά τα 200 χιλιόμετρα, με αντιβαλλιστικές ικανότητες, αλλά και υψηλότατη τιμή, ίσως και κοντά στα 6 εκατ. δολάρια ο ένας! Οπότε ακόμη και να παραχωρηθεί από τις ΗΠΑ, η απόκτηση του είναι πολύ μεγάλης δαπάνης. Παραμένει βέβαια η επιλογή του επίσης πολύ ικανού SM-2, αλλά και εκεί θα έχουμε την ενσωμάτωση στο Πολεμικό Ναυτικό ακόμη ενός νέου τύπου πυραύλου, με τα γνωστά προβλήματα πολυτυπίας.
Επιστρέφουμε λοιπόν στο αρχικό μας ερώτημα-πρόταση: Αν θα μπορούσε σε μελλοντικές ελληνικές Constellation, ως αντιαεροπορικός πύραυλος μεγάλου βεληνεκούς να μπει ο Aster 30. Εδώ έχουμε τα εξής στοιχεία:
- Αρχικά το όπλο χωρά στον συγκεκριμένο εκτοξευτή, καθώς το κελί του Μk41 είναι μεγαλύτερων διαστάσεων από εκείνο του Sylver, οπότε δεν υπάρχει “χωροταξικό” πρόβλημα.
- Ακόμη, η ίδια η κατασκευάστρια των Mk41, Lockheed Martin αναφέρει πως ο εκτοξευτής της μπορεί να αξιοποιήσει Aster, χωρίς όμως αυτό να έχει ακόμη πιστοποιηθεί, μιας και κανένας χρήστης δεν το έχει επιλέξει.
- Περαιτέρω, όταν έγινε η προσφορά των φρεγατών HF2 στην Ελλάδα που είχαν το σύστημα μάχης COMBATSS-21, είχε δηλωθεί πως αυτό “μπορεί να ενσωματώσει οποιοδήποτε όπλο, ακόμη και αυτά που παράγονται εκτός ΗΠΑ”. Τότε βέβαια η ερώτηση γινόταν για ενσωμάτωση των γαλλικών αντιπλοϊκών πυραύλων MM40 Exocet, αλλά είναι προφανές πως το σύστημα μάχης έχει την ευελιξία να δεχθεί ποικιλία όπλων. Άρα το ίδιο ισχύει και για το σύστημα μάχης AEGIS που φέρουν οι Constellation, μιας και το COMBATSS-21 είναι υποσύνολο του.
- Το ίδιο -περί συμβατότητας- ισχύει….
Η συνέχεια στο Naval Defence
