Το περιστατικό της βλάβης του ελληνικού C-130H που πετούσε για την Τουρκία μεταφέροντας στις αρχές του Φεβρουαρίου την Β’ ΕΜΑΚ, είναι κάτι που ούτε εμείς, ούτε φυσικά η ΠΑ θέλουμε να θυμόμαστε. Δυστυχώς, ενώ ο τύπος έχει εξαιρετική διαθεσιμότητα παγκοσμίως, εντούτοις στην Ελλάδα έχουμε… καταφέρει διαθεσιμότητα της τάξης του 10% (τις καλές ημέρες, γιατί τις κακές είναι στο 0).
Έτσι ξεκίνησε έντονα μια συζήτηση περί αγοράς μεταχειρισμένων αλλά και νέων μεταγωγικών C-130J ή ακόμη και C-130H. To C-130H το ξέρει καλά και η ΕΑΒ και η ΠΑ, άρα θεωρητικά αν βρούμε κάποια αξιόπλοα αεροσκάφη, “μας κάνουν”. Επίσης ξεκίνησε και πάλι η διαδικασία για την αποστολή 3 C-130H στο Ισραήλ προς ανακατασκευή και επαναφορά σε πτητική κατάσταση. Τα αεροσκάφη θα ταξιδέψουν με πλοίο, αφού αποσυναρμολογηθούν.
ΕΞΕΛΙΞΗ: Το ΓΕΕΘΑ ξεκινά την αναζήτηση για 4+4 μεταχειρισμένα C-130J
Στα σχόλια των σχετικών ειδήσεων διαπιστώσαμε πως αναγνώστες μας θυμήθηκαν και συζήτησαν για τα C-130J του Ισραήλ και τις εκδόσεις εναέριου ανεφοδιασμού KC-130J & KC-130H. Καθώς αυτά μπορούν να ανεφοδιάσουν εν πτήσει τα μαχητικά Rafale F3R & Mirage 2000-5Mk2 της Πολεμικής Αεροπορίας. Τα F-16 μας, ανεφοδιάζονται με το σύστημα boom και δεν μπορούν να πάρουν καύσιμο από αεροσκάφη KC-130. Τα Rafale & Mirage όμως, έχουν σχεδιαστεί για το σύστημα ανεφοδιασμού Probe-and-drogue (με το μαχητικό να διαθέτει δικό του πρόβολο εφοδιασμού ο οποίος κλειδώνει σε υποδοχή σωλήνα που σύρεται πίσω από το αεροσκάφος ανεφοδιασμού) και μπορούν να πάρουν καύσιμα από τα KC-130.
Ο ανεφοδιασμός κατά τη διάρκεια της πτήσης είναι ένα απαραίτητο στρατηγικό πλεονέκτημα ώστε να αποκτήσουν τα αεροσκάφη μεγαλύτερη ευελιξία στην αποστολή τους (με αυξημένη εμβέλεια και ικανότητα μεταφοράς φορτίου, όπως και κίνηση με μεγαλύτερες ταχύτητες που απαιτούν αυξημένη κατανάλωση καυσίμων). Πέρα από τον ανεφοδιασμό από εξειδικευμένα ιπτάμενα τάνκερ, υπάρχει και η παραλλαγή buddy-buddy. Αυτή αφορά ένα αεροσκάφος -π.χ. μαχητικό- εξοπλισμένο με κάποια ατρακτίδιο ανεφοδιασμού που μεταφέρει καύσιμο και διαθέτει ανασυρόμενο σωλήνα, στον οποία συνδέεται ένα άλλο μαχητικό για να λάβει καύσιμα (παραλλαγή δηλαδή του probe-and-drogue αλλά σε πιο μικρά μεγέθη).
Το σύστημα buddy-buddy είναι ιδιαίτερα χρήσιμο όταν τα μεγάλα αεροσκάφη τάνκερ δεν είναι διαθέσιμα. Οι Αμερικανοί ήταν αυτοί που το χρησιμοποίησαν αρχικά, καθώς τα αεροπλανοφόρα τους δεν μπορούσαν να κάνουν χρήση ειδικών τάνκερς, και τα KA-6D ήταν πάντα λίγα. Έτσι ανέπτυξαν πολύ γρήγορα ατρακτίδια buddy-byddy, κάποια από τα οποία πήρε το 1992 και η ΠΑ με την παραλαβή των μεταχειρισμένων Α-7Ε του Αμερικανικού Ναυτικού. Σήμερα το ρόλο του αεροσκάφους εναέριου εφοδιασμού στο Αμερικανικό Ναυτικό τον παίζουν F/A-18E/F με ατρακτίδιο.
H τεχνική buddy-buddy έχει υιοθετηθεί και από άλλες αεροπορικές δυνάμεις σε όλο τον κόσμο. Ανάμεσα σε αυτές είναι και η Γαλλική Ναυτική Αεροπορία που “πολεμά” με αεροσκάφη Rafale M (ειδική έκδοση για γαλλικά αεροπλανοφόρα). Πως γίνεται αυτό;
Η Γαλλική Αεροπορία παρέλαβε το πρώτο αεροσκάφος εναέριου ανεφοδιασμού KC-130J
Η γνωστή εταιρεία Safran Aerosystems δημιούργησε το NARANG (Nacelle de Ravitaillement en vol de Nouvelle Génération), το οποίο επιτρέπει σε μαχητικά όπως το Rafale να μπορούν να ανεφοδιάζουν άλλα αεροσκάφη. Η πρώτη γενιά αυτού του ατρακτιδίου αναπτύχθηκε πριν από 30 χρόνια για χρήση στα μαχητικά Etendard και Super Etendard του Γαλλικού Ναυτικού, καθώς και στα ναυτικά Rafale.
Αυτή η δυνατότητα ενισχύει την ικανότητα της Γαλλίας να αναπτύσσει τις δυνάμεις της σε όλο τον κόσμο, επειδή ένα Rafale με το NARANG και επιπλέον δεξαμενές καυσίμων μπορεί να δώσει σε άλλα αεροσκάφη καύσιμα για να πετάξουν μεγαλύτερες αποστολές. Η νέα έκδοση μπορεί να παραδώσει καύσιμα με υψηλή ταχύτητα ροής, κυμαινόμενη από 750-1.000 λίτρα/λεπτό. Η μεγάλη ταχύτητα συμβάλλει στη μείωση πιθανών κινδύνων για τα δύο αεροπλάνα, που δεν πρέπει να ξεχνάμε πως πετούν σε απόσταση περίπου δέκα μέτρων το ένα από το άλλο.
Το νέο ατρακτίδιο έχει επίσης ενσωματωμένα συστήματα αυτοδιάγνωσης για να διευκολύνει τη συντήρηση (που γίνεται συνήθως πάνω σε αεροπλανοφόρo). Το γαλλικό Ναυτικό πιστοποίησε τη χρήση του τον Ιανουάριο του 2021 και έχει ήδη χρησιμοποιηθεί επί του αεροπλανοφόρου Charles de Gaulle κατά τη διάρκεια της επιχείρησης Chammal, σε Ιράκ και Συρία, το 2021. Μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί πάνω από 250 ώρες λειτουργίας του ενώ από όσα έχουν γίνει γνωστά, πολλά ατρακτίδια θα παραδοθούν ή έχουν ήδη παραδοθεί, στο Γαλλικό Ναυτικό αλλά και σε πολλούς εξαγωγικούς πελάτες του Rafale, με τις παραγγελίες να έχουν γίνει το 2021-2022.
Από όσο γνωρίζουμε, η χώρα μας δεν είναι ανάμεσα στους πελάτες αυτούς, δυστυχώς. Αλλά αν ήταν, τότε το ατρακτίδιο θα μπορούσε να τοποθετηθεί είτε σε Rafale F3R της ΠΑ, είτε σε Mirage 2000-5Mk2. Μάλιστα παλαιότερα είχαμε δημοσιεύσει ένα άρθρο φίλου μας αναγνώστη και καλού γνώστη, όπου πρότεινε τη χρήση σχετικού συστήματος από τα υπό απόσυρση Mirage 2000 EGM/BGM.
Αξιοποίηση για τα ελληνικά Mirage 2000EGM/BGM: New tricks for an old fighter dog!
Όσοι διαβάσουν το παραπάνω άρθρο θα καταλάβουν πως τα Mirage 2000EGM για να χρησιμοποιηθούν σαν φορείς ατρακτιδίων εναερίου εφοδιασμού, θα πρέπει να ενισχυθεί το σύστημα πέδησης (για μεγαλύτερη αντοχή). Τα Mirage 2000-5 & Mirage 2000D δεν χρειάζονται κάτι τέτοιο, όπως φυσικά και τα Rafale, καθώς έχουν ήδη ενισχυμένα σκέλη για μεγαλύτερη αντοχή στα μεταφερόμενα φορτία.
Βέβαια η μεταφερόμενη ποσότητα καυσίμου από ένα Mirage 2000-5Mk2 ή ακόμη κι από ένα Rafale, είναι πολύ μικρή συγκρινόμενη με αυτή ενός KC-130J, αλλά άλλη είναι η τακτική χρήση του ενός μέσου, κι άλλη του άλλου. Ένα Mirage 2000-5Mk2 για παράδειγμα, μπορεί να πετά σε αποστολή CAP πάνω από την Κεντρική Ελλάδα και να δίνει ταυτόχρονα καύσιμο σε όσα αεροσκάφη χρειάζονται. Αν χρειαστεί, μπορεί να εκτοξεύσει και πυραύλους MICA IR/EM εναντίον εισβολέων.
Επίσης, ο αντίπαλος δεν θα γνωρίζει ποιο από τα αεροσκάφη έχουν το ατρακτίδιο, ενώ η ΠΑ αντίθετα γνωρίζει καλά που βρίσκονται και πετούν τα τουρκικά ιπτάμενα τάνκερ KC-135R. Τα τελευταία, ειδικά απέναντι στο συνδυασμό Rafale F3R με ραντάρ RBE2 και τον πύραυλο Meteor, αν πετάξουν δυτικότερα της Άγκυρας θα γίνουν “ήχος και φως” χωρίς πολλές ελπίδες διάσωσης. Αντίθετα, η ΠΑ μπορεί να σχεδιάσει αποστολές με “πακέτα” αεροσκαφών να εφορμούν, όπου τα μαχητικά με ρόλο τάνκερ να μένουν πίσω σε ρόλους CAP, και τα αεροσκάφη κρούσης να συνεχίζουν έχοντας πάρει καύσιμο από τα πρώτα.
Επίσης σε αποστολή TASMO (ναυτικής υποστήριξης) κάπου στην Ανατολική Μεσόγειο, αν χρειαστεί ένα Rafale θα μείνει πολύ περισσότερο στην περιοχή ευθύνης, λαμβάνοντας καύσιμο από κάποιο ίδιο ή Mirage 2000-5Mk2. Σε κάθε περίπτωση, τα αεροσκάφη με το NARANG θα φέρουν, εκτός φυσικά από τις δυο τεραστίων διαστάσεων εξωτερικές δεξαμενές καυσίμων, και πυραύλους MICA EM/IR για αυτοπροστασία. Άλλωστε, οι δυνατότητες επιβίωσης ενός Rafale F3R & Mirage 2000-5Mk2 σε ρόλο “βενζινάδικου” είναι απείρως περισσότερες από οποιουδήποτε άλλου σκάφους εναερίου ανεφοδιασμού.
Για να κλείσουμε, μια άλλη ενδιαφέρουσα ιδέα θα ήταν η προμήθεια μεταχειρισμένων Mirage 2000D, που θα χρησιμοποιηθούν σαν φορείς βλημάτων SCALP EG, AM.39 Exocet αλλά και σαν αεροσκάφη εναερίου ανεφοδιασμού για τα ελληνικά Rafale F3R!
