Ποιοι πουλάνε σήμερα όπλα στο Ισραήλ και ποιοί σταματούν τις εξαγωγές

Η Ουάσινγκτον ανέστειλε την αποστολή κατευθυνόμενων βομβών στο Ισραήλ, πυρομαχικών που οι στρατιωτικές δυνάμεις του Ισραήλ έχουν χρησιμοποιήσει στον πόλεμο που διεξάγουν στην Γάζα με 35.000 μέχρι στιγμής νεκρούς Παλαιστίνιους.

Ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προειδοποίησε δημόσια, για πρώτη φορά σε συνέντευξή του στο CNN στις 8 Μαΐου, ότι οι ΗΠΑ θα αναστείλουν τις προμήθειες όπλων αν οι ισραηλινές δυνάμεις υλοποιήσουν την σχεδιαζόμενη επίθεση κατά της Ράφα, που θέτει σε κίνδυνο την ζωή εκατοντάδων χιλιάδων Παλαιστινίων εσωτερικών προσφύγων που έχουν βρει εκεί καταφύγιο.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων το Ισραήλ. Ακολουθεί η Γερμανία -η ισχυρή υποστήριξη της οποίας συνδέεται εν μέρει με την διαδικασία της εξιλέωσης για το Ολοκαύτωμα – και η Ιταλία.

Δύο χώρες, ο Καναδάς και η Ολλανδία, έχουν σταματήσει στις αποστολές όπλων φέτος, λόγω των ανησυχιών ότι μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε κατοικημένες περιοχές στην Γάζα. Η συντριπτική πλειονότητα των νεκρών από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς στην Γάζα είναι άμαχοι, σύμφωνα με τις διεθνείς οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ηνωμένες Πολιτείες

Η αποστολή όπλων που ανέστειλε η Ουάσινγκτον περιλαμβάνει 1.800 βόμβες 1.000 λιβρών και 1.700 των 500 λιβρών, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους. Η απόφαση ελήφθη λόγω των ανησυχιών για τις συνέπειες που θα έχει η χρήση τους σε πυκνοκατοικημένες περιοχές όπως η Ράφα, σύμφωνα με αμερικανικές πηγές.

Ωστόσο, αμερικανικής κατασκευής όπλα αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων είναι ήδη δρομολογημένα για το Ισραήλ, αν και οι διαδικασίες έγκρισης έχουν επιβραδυνθεί, δήλωσε ο γερουσιαστής Τζιμ Ρις, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν έφθασε ένα βήμα πριν δηλώσει ότι η διαχείριση του πολέμου στην Γάζα από το Ισραήλ παραβιάζει τους όρους χρήσης των αμερικανικών όπλων, αποκάλυψε χθες η ενημερωτική ιστοσελίδα Axios.

Το 2016, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ υπέγραψαν τρίτο 10ετές Μνημόνιο Κατανόησης που καλύπτει την περίοδο 2018-2028 και περιλαμβάνει στρατιωτική βοήθεια ύψους 38 δισεκατομμυρίων δολαρίων και 33 δισεκατομμύρια δολάρια υπό μορφήν δανείων για την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού και 5 δισεκατομμύρια δολάρια για αντιπυραυλικά συστήματα. Το Ισραήλ έχει λάβει το 69% της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ για την περίοδο 2019-2023, σύμφωνα με τα στοιχεία του Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI).

Το Ισραήλ είναι η πρώτη χώρα εκτός των ΗΠΑ που χρησιμοποιεί το F-35, το πλέον προηγμένο τεχνολογικά μαχητικό αεροσκάφος στον κόσμο, και έχει παραλάβει 36 από τα 75 F-35 που έχει παραγγείλει, πληρώνοντάς τα και με αμερικανική στρατιωτική βοήθεια.

Οι ΗΠΑ έχουν επίσης βοηθήσει το Ισραήλ στην ανάπτυξη του αντιπυραυλικού συστήματος Iron Dome (Σιδηρούς Θόλος), που αναπτύχθηκε μετά τον πόλεμο ανάμεσα στο Ισραήλ και την Χεζμπολάχ το 2006. Η Ουάσινγκτον έχει επανειλημμένα στείλει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στο Ισραήλ για τον ανεφοδιασμό του συστήματος με πυραύλους αναχαίτισης. Η Ουάσινγκτον έχει βοηθήσει στην χρηματοδότηση της ανάπτυξης του αντιπυραυλικού συστήματος David’s Sling (Σφενδόνη του Δαυίδ).

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Οι γερμανικές άδειες αμυντικών εξαγωγών για το Ισραήλ δεκαπλασιάσθηκαν στα 326,5 εκατομμύρια ευρώ το 2023 σε σχέση με το 2022, αφού το Βερολίνο έδωσε προτεραιότητα στις σχετικές αιτήσεις, μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7ς Οκτωβρίου 2023.

Ωστόσο, από την αρχή του 2024, και καθώς αυξάνονταν οι διεθνείς επικρίσεις για τον πόλεμο του Ισραήλ στην Γάζα, η γερμανική κυβέρνηση φαίνεται ότι έχει εγκρίνει σημαντικά λιγότερες εξαγωγές όπλων στο Ισραήλ. Αποστολές αξίας 32.449 ευρώ έχουν εγκριθεί μέχρι στιγμής, δήλωσε στις 10 Απριλίου ο υπουργός Οικονομικών απαντώντας σε ερώτηση βουλευτή της αριστεράς.

Η Γερμανία προμηθεύει το Ισραήλ κυρίως με εξαρτήματα συστημάτων αντιαεροπορικής άμυνας, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων dpa, το οποίο δημοσίευσε πρώτο τα στοιχεία για το 2023.

Τα όπλα που εξάγονται στο Ισραήλ περιλαμβάνουν αντιαρματικά συστήματα και 500.000 φυσίγγια για αυτόματα και ημιαυτόματα όπλα. Η Γερμανία έχει παραδώσει περί το 30% της στρατιωτικής της βοήθειας προς το Ισραήλ για την περίοδο 2019-2023, σύμφωνα με το SIPRI.

ΙΤΑΛΙΑ

Πηγή του ιταλικού υπουργείου Εξωτερικών επιβεβαίωσε χθες ότι η Ιταλία έχει αναστείλει τις νέες εγκρίσεις εξαγωγών μετά την έναρξη του πολέμου στην Γάζα. «Ολα έχουν σταματήσει. Και οι τελευταίες εγκρίσεις εκδόθηκαν τον Νοέμβριο», σύμφωνα με την ίδια πηγή. Σύμφωνα με τον ιταλικό νόμο, οι εξαγωγές όπλων σε εμπόλεμες χώρες και σε χώρες που κρίνεται ότι παραβιάζουν τα διεθνή ανθρώπινα δικαιώματα απαγορεύονται.

Τον Μάρτιο, ο υπουργός Αμυνας Γκίντο Κροσέτο δήλωσε ότι η Ιταλία συνέχισε να εξάγει όπλα στο Ισραήλ, αλλά μόνο για εντολές που είχαν υπογραφεί κατά το παρελθόν, που υλοποιούνται έπειτα από ελέγχους για να διασφαλισθεί ότι τα όπλα δεν θα χρησιμοποιηθούν κατά των αμάχων στην Γάζα.

Μόνο τον μήνα Δεκέμβριο, η Ιταλία έστειλε στο Ισραήλ όπλα αξίας 1,3 εκατομμυρίου ευρώ, τριπλάσιο συγκριτικά με τον ίδιο μήνα το 2022.

Η Ιταλία προμήθευσε το 0,9% των συνολικών ισραηλινών εισαγωγών όπλων κατά την περίοδο 2019-2023, σύμφωνα με την έκθεση του SIPRI. Στις εισαγωγές αυτές περιλαμβάνονται ελικόπτερα και συστήματα πυροβολικού για το Πολεμικό Ναυτικό.

ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Η Βρετανία δεν ανήκει στους μεγάλους προμηθευτές όπλων του Ισραήλ. Αντίθετα με τις ΗΠΑ, περισσότερο αδειοδοτεί εταιρείες για να πωλήσουν εξαρτήματα σε αμερικανικές εφοδιαστικές αλυσίδες, όπως για τα αεροσκάφη F-35.

Τον περασμένο χρόνο, η Βρετανία ενέκρινε άδειες εξαγωγής για την πώληση αμυντικού εξοπλισμού στο Ισραήλ αξίας τουλάχιστον 42 εκατομμυρίων λιρών – κυρίως πυρομαχικά, drones και εξαρτήματα για αεροσκάφη, ελικόπτερα και πυροβόλα όπλα.

Ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ δήλωσε χθες στο κοινοβούλιο ότι η Βρετανία εφαρμόζει ένα από τα αυστηρότερα συστήματα αδειοδότησης στον κόσμο, στο πλαίσιο του οποίου αναθεωρεί περιοδικά την αξιολόγηση σχετικά με την προσήλωση του Ισραήλ στο ανθρωπιστικό δίκαιο. «Σχετικά με τις άδειες εξαγωγής, έπειτα από την πιο πρόσφατη αξιολόγηση, δεν υπάρχει μεταβολή», πρόσθεσε.

Κόμματα της αντιπολίτευσης κάλεσαν την κυβέρνηση να ανακαλέσει τις άδειες εξαγωγής καθώς αυξάνεται ο αριθμός των νεκρών στη Γάζα και να δώσει στην δημοσιότητα τις νομικές γνωμοδοτήσεις που χρησιμοποιήθηκαν ως βάση για το συμπέρασμα ότι οι εξαγωγές όπλων μπορούν να συνεχισθούν.