Σύμφωνα με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν τηλεφώνησε στους Μοιράρχους δυο μονάδων της Αμερικανικής Αεροπορίας, της 494ης Μοίρας Μαχητικών, που ανήκει στην USAFE και της 335ης Μοίρας Μαχητικών από την Seymour Johnson Air Force Base στην Βόρεια Καρολίνα, για να τους συγχαρεί για τη συμμετοχή τους στην απόκρουση της ιρανικής επίθεσης στο Ισραήλ.
Οι δυο Μοίρες βρίσκονται σε μεταστάθμευση στην Μέση Ανατολή και πιστώνονται την κατάρριψη άνω των 70 ιπταμένων βομβών (kamikaze drone) που είχαν εκτοξευτεί από το Ιράν.
Η 494η Μοίρα είχε βρεθεί στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2022, όταν συμμετείχε τότε σε συνεκπαίδευση με την Πολεμική Αεροπορία, στο πλαίσιο της άσκησης Poseidon’s Rage, την οποία η «Πτήση» είχε καλύψει με εκτεταμένες αναφορές (λόγω και της πρώτης συνεκπαίδευσης της ΠΑ με αμερικανικά F-35, τα οποία επίσης βρέθηκαν στην Κρήτη), στο τεύχος 28 (Σεπτέμβριος 2022). Αντιγράφουμε παρακάτω αναφορά του Απόλλωνα Λεονταρίτη για τα F-15E της 494FS.
Οι Πάνθηρες του Lakenheath
Τα Strike Eagle, 35 χρόνια μετά την εμφάνισή τους στην αεροπορική σκηνή, παραμένουν πάντα επιβλητικά, ιδίως όταν κάποιος βρεθεί κοντά τους και τα παρακολουθήσει σε δράση για μέρες εκ του σύνεγγυς, όπως είχαμε την ευκαιρία στη διάρκεια της Poseidon Rage 2022.
Βασικό πλεονέκτημα των F-15E παραμένει η μεγάλη ικανότητα μεταφοράς οπλικού φορτίου και η τεράστια εμβέλεια, που επιτρέπει την κάλυψη μεγάλων αποστάσεων με ικανότητα παραμονής πάνω από την περιοχή ενδιαφέροντος αν αυτό απαιτηθεί. Όπως όμως έχουμε σημειώσει και σε παλαιότερη αρθρογραφία μας, στις δεκαετίες που έχουν μεσολαβήσει σε υπηρεσία, τα Strike Eagle έχουν αναβαθμιστεί σε πολλούς τομείς ώστε -παρά την ηλικία τους- να θεωρούνται πλέον μαχητικά τέταρτης γενιάς. Ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται άλλη μια προσπάθεια αναβάθμισης που θα εδραιώσει αυτό το χαρακτηρισμό τους.
Στη RAF Lakenheath, παρά την συγκρότηση της νέας 495 Μοίρας και την ανασύσταση της 493 Μοίρας, αμφοτέρων με F-35A, τα F-15E παραμένουν στυλοβάτες της αεροπορικής ισχύος που προβάλει η USAFE με τις δυο Μοίρες (492FS και 494FS) που τα αξιοποιούν.
Οι Αμερικανοί χειριστές της 394 Μοίρας πέταξαν τόσο με τους συναδέλφους τους των F-35, όσο και μαζί με τους Έλληνες ιπτάμενους σε αποστολές στο ελληνικό FIR και στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, έχοντας την ευκαιρία να εκτελέσουν σενάρια προσβολής στόχων εδάφους/επιφάνειας συνδυαστικά με τα ελληνικά μαχητικά και τα F-35.
Ο επισμηναγός Clarence «Radio» Abercrombie, πιλότος F-15E της 494FS Panthers, τον οποίον είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε και να μιλήσουμε μαζί του, ήταν ένας εκ των στελεχών που πρωτοστάτησε στη σχεδίαση και υλοποίηση της άσκησης μεταξύ USAFE και ΠΑ. Αποτελούσε έτσι τον πλέον κατάλληλο άνθρωπο για να μας εξηγήσει ποιες ήταν οι διαφορές της φετινής Poseιdon’s Rage σε σχέση με τη περσινή διοργάνωση.
Όπως μας ανέφερε: «στη φετινή άσκηση συμμετέχει η 494FS Panthers μαζί με την καινούργια 495FS Valkyries, η οποία είναι και η πρώτη με F-35A Lightning II που ανήκει οργανικά στη USAFE. Η τακτική πλέον παρουσία μαχητικών 5ης γενιάς στην Ευρώπη σίγουρα φέρνει αλλαγές στο συγκεκριμένο θέατρο επιχειρήσεων και έτσι στην άσκηση το κύριο μέλημα μας ήταν η ενίσχυση της συνεργασίας με την ελληνική πλευρά στο πλαίσιο ισχυροποίησης της διαλειτουργικότητας εντός της Ατλαντικής Συμμαχίας. Τα F-15E Strike Eagle με τα οποία επιχειρούμε εμείς, είναι μαχητικά πολλαπλού ρόλου και δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστούμε ότι είναι ικανά να φέρουν εις πέρας σχεδόν οποιουδήποτε είδους αποστολή. Στα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο τύπος συγκαταλέγεται η ύπαρξη διθέσιου κόκπιτ για πιλότο και Χειριστή Οπλικών Συστημάτων (ΧΟΣ), διαμόρφωση που επιτρέπει ανά πάσα στιγμή το διαμοιρασμό καθηκόντων. Αυτό τελικά οδηγεί σε μείωση του φόρτου εργασίας για το πλήρωμα, σε αντίθεση με τα μονοθέσια μαχητικά πολλαπλού ρόλου όπου ο μοναδικός χειριστής έχει το βάρος όλων των καθηκόντων».
Όπως είναι γνωστό η διεξαγωγή αποστολών κρούσης σε χαμηλό ύψος έχει μεγάλες απαιτήσεις για τους ιπταμένους που καλούνται να τις φέρουν εις πέρας. Τα F-15E είναι εξειδικευμένα σε αυτό το ρόλο και ρωτήσαμε τον Αμερικανό Ιπτάμενο να μας μιλήσει σχετικά και να περιγράψει το συναίσθημα να πετά σε τέτοιες αποστολές και πόσο απαιτητικό είναι να επιχειρείς «χαμηλά και γρήγορα».
Ο «Radio» (του οποίου το nickname, όπως μάθαμε του δόθηκε γιατί διακρίνεται για την ικανότητα του να μεταφέρει με επιτυχία τις σωστές προτάσεις αναλόγως της κατάστασης προς την ιεραρχία), μας απάντησε χαρακτηριστικά: «για να είμαι απολύτως ειλικρινής οι πτήσεις αυτές είναι φανταστικές! Λατρεύω να πετώ χαμηλά και γρήγορα, αποστολές άλλωστε που για εμάς είναι “βούτυρο στο ψωμί μας”. Θα το περιέγραφα για τους αναγνώστες ως κάτι αντίστοιχο με αυτό που είδε το ευρύ κοινό στην πρόσφατη, δεύτερη ταινία TOP GUN, στην οποία η δράση ήταν επικεντρωμένη σε πολύ χαμηλό ύψος. Στις αποστολές μας, ανάμεσα σε άλλους ελιγμούς, εκτελούμε και αφέσεις τύπου “POP” και “LADD”». Η πρώτη είναι περισσότερο γνωστή και ενέχει προσέγγιση από χαμηλό ύψος και ταχεία άνοδο σε απόσταση περίπου 5 ναυτικών μιλίων από το στόχο, με βύθιση στη συνέχεια και άφεση των όπλων. Η δεύτερη αφορά τη μέθοδο Low Altitude Drogue Delivery, η οποία σχεδιάστηκε για βέλτιστη άφεσης όπλων ελεύθερης πτώσης, low drag με πυροσωλήνα καθυστέρησης και είναι σε μεγάλο βαθμό παρόμοιος με την άφεση CCRP (Constantly Calculated Impact Point) που γνωρίζουμε από τα F-16, αν και με μερικές διαφορές. Στην μέθοδο LADD η απόσταση άφεσης αυξάνεται με την εκτέλεση ελιγμού ανόδου 4G υπό γωνία 45 μοιρών, που επιτρέπει μεγαλύτερο χρόνο “πτήσης” των όπλων στη βαλλιστική τροχιά τους και τη επίτευξη της μέγιστης δυνατής ακρίβειας.
Επιδιώκοντας να μάθουμε περισσότερα για τις αποστολές των Strike Eagle επικεντρωθήκαμε στην άποψη του συνομιλητή μας για τις αποστολές διείσδυσης σε πολύ χαμηλό ύψος. Εκεί δηλαδή που ο τύπος διακρίνεται και διαπρέπει, αν και μετά την εμφάνιση των κατευθυνόμενων όπλων Stand Off (όπως οι SDB, JSOW και JASSM) ένα μεγάλο φάσμα των τακτικών μετατοπίστηκε σε μεσαία και μεγάλα ύψη, όπου η άφεση τους βελτιστοποιεί τις επιδόσεις εμβέλειας, με τα μαχητικά να παραμένουν εκτός των ζωνών κάλυψης της επίγειας αεράμυνας του αντιπάλου.
Όπως μας είπε ο επισμηναγός Abercrombie, με τη χρήση του ατρακτιδίου ναυτιλίας του LANTIRN, σε συνδυασμό με τη λειτουργία παρακολούθησης ανάγλυφου (TFR) του ραντάρ APG-70 και τη χρήση του νεότερου ατρακτιδίου στόχευσης AN/AAQ-33 Sniper (που έχει προ πολλού αντικαταστήσει το αντίστοιχο απαρχαιωμένο υποσύστημα του LANTIRN), το F-15E είναι απόλυτα ικανό να εκτελέσει αποστολές διείσδυσης με κάθε καιρό, μέρα και νύχτα, προσφέροντας μοναδικές δυνατότητες και ευελιξία σχεδιασμού αποστολών.
Η χρήση χαρτογράφησης της περιοχής του στόχου με λειτουργία του ραντάρ σε διαμόρφωση συνθετικού διαφράγματος-SAR (Synthetic Aperture Radar), στην οποία υπάρχει δυνατότητα μεγέθυνσης για ακριβή εντοπισμό και στοχοποίηση, αποτέλεσαν ένα από τα κορυφαία πλεονεκτήματα του Strike Eagle από την εποχή που πρωτοεισήλθε σε χρήση και παραμένει αποτελεσματική μέχρι τις μέρες μας.
Φυσικά ο τύπος από τότε μέχρι και σήμερα έχει δεχτεί πολλαπλές αναβαθμίσεις σε λογισμικό, όπλα και σύστημα προκειμένου να διατηρήσει το αξιόμαχο και να επιτύχει προβάδισμα απέναντι στις εξελισσόμενες απειλές και τις προκλήσεις των αποστολών. Παρόλα αυτά τα πληρώματα εξακολουθούν να επενδύουν σημαντικό μέρος του πτητικού χρόνου σε εκπαίδευση τακτικών διείσδυσης πολύ χαμηλού ύψους, εκμεταλλευόμενα το πλεονέκτημα της «αθέατης» διέλευσης από την κάλυψη των εχθρικών ραντάρ, μέσα στο εδαφικό ανάγλυφο. Το γεγονός κατατάσσει τους χειριστές των F-15E στους «λίγους και εκλεκτούς», όπως ακριβώς οι συνάδελφοι τους στην ΠΑ και την IAF (Ισραηλινή Αεροπορία), οι οποίοι στην εποχή των Stand Off όπλων συνεχίζουν να υλοποιούν εκπαίδευση πολύ χαμηλού ύψος με το σύστημα LANTIRN (δυστυχώς στην ελληνική περίπτωση διατηρώντας το αρχικό, παρωχημένο targeting pod AN/AAQ-14).
Να θυμίσουμε ότι τα Strike Eagle, τα οποία αντίθετα με το στόλο των F-15C/D ο οποίος συνταξιοδοτείται και αντικαθίσταται από F-15EX Eagle II, θα συνεχίσουν την καριέρα τους για το ορατό μέλλον με μια σειρά εκσυγχρονισμών. Κυριότεροι είναι η ενσωμάτωση τόσο του ιδιαίτερα προηγμένου συστήματος αυτοπροστασίας EPAWSS (Eagle Passive/Active Warning Survivability System), όσο κυρίως του νέου ραντάρ τεχνολογίας AESA τύπου ΑΝ/APG-82(V)1 που προσφέρει αυξημένες ικανότητες εντοπισμού στόχων ταυτόχρονα σε αέρα και έδαφος, σε μεγαλύτερες αποστάσεις, με υψηλότερη αντοχή σε ηλεκτρονικά αντίμετρα και αυξημένη αξιοπιστία λόγω ευρύτερου MTBF (Mean Time Between Failure).
Η ευγενική υπενθύμιση του συνομιλητή μας να μην επεκταθούμε περαιτέρω σε τεχνικές λεπτομέρειες έγινε σεβαστή, δίνοντας όμως το έναυσμα να κάνουμε την επόμενη (και… αναμενόμενη) ερώτηση σχετικά με τη σύγκριση των δυνατοτήτων που προσφέρει ένα διθέσιο μαχητικό 4ης γενιάς (όπως εξελίσσεται το Strike Eagle) συγκριτικά με ένα μονοθέσιο 5ης γενιάς, όπως το F-35A, στον απαιτητικό ρόλο της κρούσης.
Κατά την άποψη του Αμερικανού αξιωματικού οι ικανότητες του F-15E δεν είναι ευθέως συγκρίσιμες με του F-35A, ακριβώς λόγω των εγγενών χαρακτηριστικών χαμηλής παρατηρησιμότητας του νεότερου αεροσκάφους και του επιπέδου τεχνολογίας που αυτό ενσωματώνει, συγκριτικά με το Strike Eagle (ακόμη και μετά την ολοκλήρωση υλοποίησης της δέσμης αναβαθμίσεων οι οποίες προαναφέρθηκαν). Όπως όμως τόνισε με νόημα, ο ίδιος προσωπικά προτιμά να έχει την «πολυτέλεια» να «αναθέτει καθήκοντα» μεταξύ δύο ιπταμένων σε αποστολές κρούσης και υπογραμμίζει ότι «δύο ζευγάρια μάτια είναι πάντα καλύτερα από ένα» ιδίως σε απαιτητικές φάσεις διείσδυσης σε χαμηλό ύψος και νύχτα.
Από την άλλη παραδέχεται ότι η κατακόρυφη αύξηση της επίγνωσης τακτικής κατάστασης που προσφέρουν οι υποδομές του F-35A, αλλά και το γεγονός ότι αυτό έχει την επιλογή να αποφεύγει τους αντιπάλους του πριν καν αυτοί αντιληφθούν την παρουσία του, όπως και οι εκτεταμένες δυνατότητες διαδικτύωσής του, προφανώς αλλάζουν ριζικά τα δεδομένα σε τακτικές.
Αναφορικά με τις εντυπώσεις από τη φιλοξενία στην 115ΠΜ και τη συνεργασία με το προσωπικό της ΠΑ σε έδαφος και αέρα ο επισμηναγός Abercrombie ήταν κατηγορηματικός: «Φανταστική! Οι Έλληνες χειριστές είναι πραγματικά πολύ ικανοί, ενώ η φιλοξενία των ανθρώπων στη Σούδα ήταν κορυφαία. Από την ώρα που φτάσαμε εδώ οι οικοδεσπότες μας παρείχαν ότι χρειαστήκαμε και πολλές φορές… προηγούμενοι των αιτημάτων μας. Εκτιμήσαμε ιδιαιτέρως την ευελιξία που γνωρίσαμε εδώ, ενώ το περιβάλλον πτήσης πάνω από θάλασσα είναι πανέμορφο. Η Ελλάδα είναι πραγματικά μια όμορφή χώρα. Για εμάς υπάρχουν στοιχεία που εμπλούτισαν τις εμπειρίες μας, τα οποία συναντήσαμε σε αποστολές όπως η δράση κατά μονάδων επιφανείας. Αν και τελικά είναι μια προσαρμογή των τακτικών που εφαρμόζουμε κατά χερσαίων στόχων, τις οποίες υλοποιούμε κατά κύριο λόγο, οι αποστολές αυτές αποδείχθηκαν πολύ χρήσιμες».
Σε ότι αφορά τις διαδικασίες σε από κοινού αποστολές με τους ιπτάμενους της ΠΑ οι εντυπώσεις που μας μετέφερε ο συνομιλητής μας κεντρίζουν το ενδιαφέρον: «οι ιπτάμενοι της USAFE και της ΠΑ εκπαιδεύονται διαφορετικά. Μαθαίνουμε όμως από τους Έλληνες συναδέλφους μας, όπως και αυτοί από εμάς. Αυτό συμβαίνει πάντα και είναι το νόημα διεξαγωγής ασκήσεων συνεκπαίδευσης όπως αυτή, να μοιραζόμαστε δηλαδή τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας, αυξάνοντας τις ικανότητες και την ετοιμότητά μας προκειμένου να διεξάγουμε αεροπορικές επιχειρήσεις με υψηλή αποτελεσματικότητα από κοινού, εάν χρειαστεί. Η συνεργασία αυτή με την Ελλάδα, που είναι σύμμαχος μας στο ΝΑΤΟ αποδεικνύει και ενισχύει τη διαλειτουργικότητα μας και τελικά ισχυροποιεί την Ατλαντική Συμμαχία στο σύνολο της. Τρέφουμε ιδιαίτερη εκτίμηση για τη φιλοξενία και τις ευκαιρίες συνεκπαίδευσης που μας προσέφεραν οι Έλληνες συνάδελφοι μας και ανυπομονούμε να συνεργαστούμε ξανά στο μέλλον σε ανάλογες δραστηριότητες».
