The Dirty Thirty: Αμερικανοί «εκπαιδευτές» της Νοτιοβιετναμικής Αεροπορίας

Οι ερωτήσεις άρχιζαν κάπως έτσι: «Είσαι διατεθειμένος να πετάξεις παλιά αεροπλάνα; Είσαι διατεθειμένος να πετάξεις πολεμικές αποστολές;» Αν απαντούσες «ναι» και αν ήσουν μεταξύ των 350 επιλαχόντων από τους 3.500 υποψηφίους που είχαν περάσει το ίδιο μίνι κουίζ με σένα, σε ειδοποιούσαν και σύντομα βρισκόσουν στο εξωτικό Βιετνάμ, βάζοντας ώρες πτήσης ως «εκπαιδευτής» των πιλότων της VNAF, της Νοτιοβιετναμικής Αεροπορίας.

Άπειρες ώρες πτήσης, περιπέτεια, δράση –τί άλλο να ζητήσει κανείς; Μόνο που ο μυστηριώδης τύπος που έκανε τις ερωτήσεις αυτές κρυμμένος στη σκιά, πίσω από το μοναδικό φως ενός μικρού γραφείου στην αεροπορική βάση Luke, στην Αριζόνα, είχε ακόμα μία: «Σε περίπτωση που καταρριφθείς και συλληφθείς, είσαι διατεθειμένος να σε απαρνηθεί η χώρα σου;»

Έτσι άρχιζε το 1961 η στρατολόγηση έμπειρων πιλότων που η Ουάσιγκτον θα έστελνε μυστικά στο Βιετνάμ ως «συμβούλους-εκπαιδευτές». Οι κλιμακούμενες επιθέσεις των υποστηριζόμενων από το Βόρειο Βιετνάμ ανταρτών Βιετκόνγκ κατά της φιλοαμερικανικής κυβέρνησης του Νότου στα τέλη της δεκαετίας του ’50 αλλά και η δήλωση του Νικίτα Χρουστσόφ το 1961 ότι η Σοβιετική Ένωση θα υποστήριζε κάθε «εθνικοαπελευθερωτικό» πόλεμο, όπως «τον ένοπλο αγώνα που διεξήγαγε ο λαός του Βιετνάμ», παρότρυναν την κυβέρνηση Κέννεντυ να διατάξει την ενίσχυση των μέσων για την διεξαγωγή επιχειρήσεων κατά ατάκτων. Οι Αμερικανοί «σύμβουλοι» ήταν η εμπροσθοφυλακή. Και ήταν αναγκαίοι.

Η κατάσταση στο Νότιο Βιετνάμ πήγαινε από το κακό στο χειρότερο: το 1959, η εκστρατεία δολοφονικών επιθέσεων κατά κυβερνητικών αξιωματούχων που είχαν εξαπολύσει οι αντάρτες αριθμούσε 1.200 θύματα. Το 1961, ο αριθμός είχε φθάσει τις 4.000… Οι τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον χωριών πιστών στην κυβέρνηση της Σαϊγκόν, απομονωμένων στρατιωτικών φυλακίων και κυβερνητικών κτιρίων –επιθέσεις οι οποίες συνήθως γίνονταν νύχτα– αυξάνονταν με ανησυχητικούς ρυθμούς, μαζί με την παρουσία αμερικανικών εφοδιοπομπών και προσωπικού στον Νότο.

Στους υπάρχοντες Αμερικανούς στρατιωτικούς συμβούλους ήλθαν να προστεθούν οι Air Commandos για να εκπαιδεύσουν, υποτίθεται, τους Νοτιοβιετναμέζους χειριστές στις τακτικές αντιμετώπισης των ανταρτών. Όμως ο αληθινός αντικειμενικός σκοπός της Επιχείρησης «Farm Gate» ήταν η παροχή εγγύς υποστήριξης στα επίγεια τμήματα του νοτιοβιετναμικού Στρατού (ARVN) και η προσβολή των κομμουνιστών ανταρτών. Την δουλειά θα την έκαναν οι Αμερικανοί, αλλά τα αεροσκάφη, σύμφωνα με τις εντολές που είχε λάβει από την Ουάσιγκτον ο Αμερικανός πρεσβευτής στη Σαϊγκόν, θα έφεραν νοτιοβιετναμικά διακριτικά για να αποφευχθούν πολιτικές και διπλωματικές επιπλοκές.

Ποιος θα εκπαίδευε ποιόν

«Το φθινόπωρο του 1961», θυμάται ο Σμήναρχος ε.α Μπέντζαμιν Κινγκ, «μια από τις πρώτες μου αποστολές ήταν η ρίψη προπαγανδιστικών φυλλαδίων από C-47 πάνω από τα χωριά που βρίσκονταν κοντά στον παλιό γαλλικό αεροδιάδρομο που χρησιμοποιούσαμε ως βάση». Συγκυβερνήτης του ήταν ένας Σμήναρχος της Νοτιοβιετναμικής Αεροπορίας ονόματι Nguyen Cao Ky. Από τη στιγμή που κανείς τους δεν μιλούσε τη γλώσσα του άλλου, η αποστολή εκείνης της ημέρας εξετελέσθη χωρίς πολλές κουβέντες, ως συνήθως.

Όταν ήλθε η ώρα της επιστροφής, ο Κινγκ πήρε σιωπηλά πορεία για τη βάση. «Φθάνοντας, έπεσα τόσο μακρύς, που χρειάσθηκε να δώσω ισχύ για να κάνω go around». Η δεύτερη προσέγγιση δεν ήταν καλύτερη από την πρώτη. «Ήμουν και πάλι μακρύς κι έτσι ετοιμάσθηκα να κάνω ξανά κύκλο. Γυρίζοντας προς τον Ky, τον βλέπω να κάθεται και να κουνάει αποδοκιμαστικά το κεφάλι του. Αφήνω τα χειριστήρια και του λέω στα αγγλικά «μπορείς να τα καταφέρεις καλύτερα;»

Ο Ky πήρε το αεροπλάνο και το προσγείωσε με την πρώτη τόσο κοντά στην άκρη του διαδρόμου, ώστε χρειάσθηκε να δώσει ισχύ για να φθάσει το C-47 μέχρι την άλλη άκρη του. «Και υποτίθεται ότι εγώ θα του μάθαινα να πετάει!» λέει γελώντας στην ανάμνηση.

Ο Σμήναρχος Κινγκ δεν το ήξερε τότε, αλλά ο συγκυβερνήτης του, μετέπειτα Αρχηγός της Νοτιοβιετναμικής Αεροπορίας, κατόπιν πρωθυπουργός και στην συνέχεια πρόεδρος του Νοτίου Βιετνάμ, ήταν ήδη διάσημος για το θάρρος, την πτητική του δεινότητα, την εκτίμηση των συναδέλφων του χειριστών και την αδυναμία του στις εντυπωσιακές φόρμες πτήσης –κίτρινες, μαύρες και μωβ ήταν οι αγαπημένες τού «Πολεμάρχου του Αέρα», όπως τον έλεγαν δημοσιεύματα της εποχής– και στα μεταξωτά φουλάρια στο χρώμα της λεβάντας. Μάλιστα φόρμες πτήσης φορούσε και η γοητευτική σύζυγός του Μάϊ και το ζευγάρι ηρέσκετο να εμφανίζεται έτσι δημοσίως, με τον αέρα σταρ του σινεμά!


«Έχουν περάσει τόσα χρόνια από τότε και το μόνο που έχω να πω είναι το εξής: Ποτέ μας δεν εκπαιδεύσαμε Βιετναμέζο πιλότο», τονίζει σοβαρά ο Κινγκ. Ορισμένες φορές, η συνεργασία των Αμερικανών και των Βιετναμέζων συμμάχων τους μετά δυσκολίας θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί «καλή». Η διαφορετική νοοτροπία και κουλτούρα των Ασιατών ερχόταν συχνά σε ευθεία σύγκρουση με την υπεροψία, θα μπορούσε να πει κανείς, των Αμερικανών, οι οποίοι αδυνατούσαν να κατανοήσουν πως σε εκείνη τη γωνιά του κόσμου οι άνθρωποι βλέπουν τα πράγματα τελείως διαφορετικά από τους Δυτικούς.

Το πιο σοβαρό επεισόδιο συνέβη με αφορμή την μετάθεση 25 έμπειρων Νοτιοβιετναμέζων χειριστών C-47 στη νεοσυγκροτηθείσα 2^η Μοίρα Μαχητικών. Η επάνδρωση των νέων Skyraider με έμπειρους πιλότους άφησε ξαφνικά την 1^η Πτέρυγα Μεταφορών της VNAF στην βάση Tan Son Nhut ελλιπώς επανδρωμένη. Με την μεταφορική ικανότητα της Νοτιοβιετναμικής Αεροπορίας να μειώνεται όλο και περισσότερο λόγω της έλλειψης πληρωμάτων, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Μακναμάρα, υιοθετώντας σχετική εισήγηση της αμερικανικής στρατιωτικής συμβουλευτικής επιτροπής στο Βιετνάμ, διέταξε την προσωρινή απόσπαση τριάντα Αμερικανών πιλότων στην VNAF.
 
The «Dirty Thirty»

Οι Αμερικανοί θα πετούσαν από την θέση του συγκυβερνήτη με νοτιοβιετναμικά C-47, επιτρέποντας στην 1^η Πτέρυγα Μεταφορών να επιστρέψει στους παλιούς της επιχειρησιακούς ρυθμούς. Αντίθετα με τους Air Commandos που συμμετείχαν στην Επιχείρηση «Farm Gate», οι προσκεκολλημένοι στην 43^η Ομάδα Αεροπορικών Μεταφορών Αμερικανοί απετέλεσαν τμήμα της επιχειρησιακής δομής της VNAF, παραμένοντας ωστόσο υπό αμερικανικό έλεγχο. Στην ουσία ήταν οι πρώτοι Αμερικανοί πιλότοι που πετούσαν πολεμικές αποστολές από την εποχή του πολέμου της Κορέας.
Οι πρώτοι από αυτούς έφθασαν τον Μάρτιο του ’62 και οι υπόλοιποι τον Απρίλιο. Τα προβλήματα άρχισαν σχεδόν αμέσως… Μέχρι τον Αύγουστο η κατάσταση είχε φθάσει σε τέτοιο σημείο, που ο Nguyen Cao Ky υποχρεώθηκε να απευθύνει έκκληση για καλύτερη συνεργασία μεταξύ των δύο ομάδων. Οι Αμερικανοί ήταν πολλές φορές εκνευριστικοί αλλά και απαραίτητοι για την ομαλή διεξαγωγή των αποστολών.
Αυτές περιελάμβαναν τον φωτισμό πεδίου μάχης με φωτιστικές, ρίψεις Νοτιοβιετναμέζων αλεξιπτωτιστών, ανεφοδιασμό από αέρος, ρίψη προπαγανδιστικών φυλλαδίων που καλούσαν τον πληθυσμό να μείνει πιστός στην κυβέρνηση της Σαϊγκόν και εκπομπές μηνυμάτων από μεγάφωνα που παρότρυναν τους Βιετκόνγκ να «επιστρέψουν στην αγκαλιά του Νοτίου Βιετνάμ». Κυρίως όμως εκτελούντο πτήσεις μεταφοράς φορτίου και προσωπικού, οπουδήποτε, οποτεδήποτε.

Τα log book των χειριστών γέμιζαν γρήγορα. Ο μέσος όρος ήταν 40-50 αποστολές τον μήνα και δεν υπήρχε ωράριο, με αποτέλεσμα οι πιλότοι να φτάσουν να κοιμούνται με τις φόρμες πτήσης. Όταν κάποτε ένας καθώς πρέπει αξιωματικός έκανε ένα σχόλιο για «τους βρώμικους πιλότους» αυτοί όχι μόνο δεν ενοχλήθηκαν αλλά υιοθέτησαν το όνομα. Εις το εξής θα ήταν οι «Dirty Thirty».

Την άνοιξη του 1963 μια δεύτερη ομάδα 30 χειριστών αντικατέστησε τους πρώτους που είχαν σταλεί στο Βιετνάμ. Στους είκοσι μήνες που πέταξαν «δανεικοί» με την VNAF, οι εξήντα Αμερικανοί πιλότοι έβαλαν περίπου 25.000 ώρες πτήσης ενώ τους απονεμήθηκαν 97 Air Medals και δύο Distinguished Flying Crosses. Εντυπωσιακό ρεκόρ, για μια ομάδα ανθρώπων που επισήμως ήταν «απλοί εκπαιδευτές».
 
Αλέξανδρος Θεολόγου
 
Πρώτη δημοσίευση 8/11/2018