του Michel Guerrin είναι αρθρογράφου της Monde
Αν υπάρχει μια πολιτική τέχνη που χρησιμεύει στο να στεγάζει τους ανθρώπους και να σφραγίζει την αισθητική ενός χώρου, είναι η αρχιτεκτονική. Αποτυπώνει επίσης το πνεύμα της εποχής. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που το γερμανικό AfD και ο Ντόναλντ Τραμπ διεξάγουν την ίδια μάχη στο όνομα ενός οικείου συνθήματος: το ωραίο, το παραδοσιακό, η εθνική ταυτότητα.
Το ΑfD, που συμμάχησε με τους Χριστιανοδημοκράτες στο μεταναστευτικό ζήτημα και μπορεί να κερδίσει 20% στις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου, επιτίθεται με πρωτοφανή βιαιότητα στην περίφημη σχολή Bauhaus, κατηγορώντας την ότι ενέπνευσε κτίρια «αβυσσαλέας ασχήμιας». Το ακροδεξιό γερμανικό κόμμα χαρακτηρίζει τα κτίρια αυτά απρόσωπα, κομμουνιστικά και αποκομμένα από τις αρχαίες παραδόσεις. Και με πρόταση ψηφίσματος που κατέθεσε στο Κοινοβούλιο της Σαξονίας-Ανχαλτ ζητά να επανεξεταστούν οι τελετές για τα εκατό χρόνια του κινήματος στο Ντεσάου. Η πρόταση απορρίφθηκε, αλλά το ουσιώδες βρίσκεται αλλού: είναι τρομακτικό να χρησιμοποιεί το ΑfD σε μια γερμανική Βουλή εκφράσεις που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί για να κλείσουν τη σχολή.
Είναι επίσης τρομακτικό ένα καλλιτεχνικό κίνημα να δικάζεται στη χώρα του, τη στιγμή που θεωρείται σε όλο τον κόσμο το σύμβολο του μοντερνισμού, ένα κίνημα όπου διασταυρώνεται η τέχνη με τη ζωή. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αρχές του Bauhaus έχουν εισχωρήσει στον διαστημικό σχεδιασμό, στην τυπογραφία, στις γραφικές τέχνες, στα ρούχα και στα προκατασκευασμένα σπίτια. Τις βρίσκουμε στον εγκέφαλο του Τζόναθαν Άιβ, σχεδιαστή των iPhone, και στη φιλοσοφία του Ιkea.
Θα μπορούσε βέβαια να πει πολλά κανείς για το πώς μια ουτοπία -η τέχνη για όλους- μετατράπηκε σε εμπόριο. Όμως το AfD εκφυλίζει αυτή τη συζήτηση στον ισχυρισμό ότι η επίπεδη στέγη είναι άσχημη και η μυτερή ωραία. Από την άλλη μεριά, οι ισχυρισμοί κάποιων στελεχών της αντιπολίτευσης ότι δεν υπάρχει ταυτοποιήσιμη γερμανική κουλτούρα αποτελούν βούτυρο στο ψωμί της Ακροδεξιάς.
Το ίδιο παιχνίδι παίζει από την πλευρά του και ο Ντόναλντ Τραμπ. Στις 20 Ιανουαρίου υπέγραψε 42 διατάγματα, ένα εκ των οποίων τιτλοφορείται «Προώθηση μιας ωραίας αρχιτεκτονικής για τα ομοσπονδιακά κτίρια». Ο νέος Πρόεδρος θέλει να υπερασπιστεί «την περιφερειακή, παραδοσιακή και κλασική αρχιτεκτονική κληρονομιά, ώστε να εξυψωθούν και να ομορφύνουν οι δημόσιοι χώροι και να εξευγενιστούν οι Ηνωμένες Πολιτείες».
Ο Τραμπ καταγγέλλει το αρχιτεκτονικό ρήγμα που σημειώθηκε τη δεκαετία του 1950, και ιδιαίτερα τον μπρουταλισμό, προκρίνοντας την επιστροφή στην κλασική αρχιτεκτονική. Πίσω απ’ αυτό βρίσκεται βέβαια η έχθρα τόσο του ιδίου, όσο και του AfD, προς τις παγκοσμιοποιημένες ελίτ.
