30 χρόνια μετά, βυθισμένο σοβιετικό υποβρύχιο προκαλεί διαρροή ραδιενέργειας στην Αρκτική

Τριάντα χρόνια μετά τη βύθισή του στην Αρκτική, το σοβιετικό υποβρύχιο Komsomolets μπορεί να αποτελεί σημαντική πηγή διαρροής ραδιενέργειας.
 
Μια ομάδα Ρώσων και Νορβηγών ερευνητών πήραν πρόσφατα δείγματα γύρω από το ναυάγιο του σοβιετικού υποβρυχίου τύπου Project 685 K-278 Komsomolets, τα οποία ήταν 100.000 περισσότερο ραδιενεργά από ότι το μη μολυσμένο νερό. Οι ερευνητές θεωρούν πως υπάρχει διαρροή ραδιενέργειας από το υποβρύχιο, που μπορεί να προέρχεται από τον αντιδραστήρα ή δύο τορπίλες με πυρηνική κεφαλή.
 
Όπως μεταδίδει το «The Drive», η είδηση αναφέρθηκε στα νορβηγικά ΜΜΕ στις 8 Ιουλίου 2019, όπου υπογραμμίστηκε ότι η Νορβηγία κάνει αποστολές επιτήρησης του σοβιετικού υποβρυχίου, για να διαβεβαιώσει πως δεν υπάρχουν κίνδυνοι για την ποιότητα των προϊόντων της νορβηγικής αλιευτικής βιομηχανίας. Το Komsomolets βρίσκεται στη συγκεκριμένη θέση, στην Θάλασσα του Μπάρενς, σε βάθος 5.500ft, περίπου 100nm ΝΔ του νορβηγικού νησιού Bear, για 30 χρόνια.
 
Το Komsomolets ήταν το μόνο υποβρύχιο τύπου Project 685 που η ΕΣΣΔ ναυπήγησε ποτέ και τέθηκε σε υπηρεσία με το Σοβιετικό Ναυτικό τον Δεκέμβριο του 1983. Το ίδιο ήταν γνωστό στους Σοβιετικούς ως κλάση «Plavnik» και στους Δυτικούς ως κλάση «Mike».
 
Επιπλέον, το υποβρύχιο ήταν διάσημο για την ικανότητα να πλέει σε πολύ μεγάλα βάθη και στις 4 Αυγούστου 1984 έφθασε σε βάθος-ρεκόρ (για εκείνη την εποχή) 3.350ft. Το Komsomolets είχε εκτόπισμα 8.000t και αρχικά προοριζόταν ως αναπτυξιακό σχέδιο, αλλά έγινε πλήρως επιχειρησιακό με έξι τορπιλοσωλήνες των 533mm. Το υποβρύχιο μπορούσε να βάλει συμβατικές τορπίλες ή το ανθυποβρυχιακό όπλο RPK-2 Vyuga, γνωστό και ως SS-N-15 Starfish.
 
Μετά από χρόνια δοκιμών, το Komsomolets έκανε την πρώτη του επιχειρησιακή περιπολία στη Θάλασσα του Μπάρενς, όταν εκδηλώθηκε πυρκαγιά στις 7 Απριλίου 1989. Η φωτιά εξαπλώθηκε γρήγορα και οδήγησε στον τερματισμό λειτουργίας του αντιδραστήρα. Το υποβρύχιο πραγματοποίησε αναγκαστική ανάδυση και το πλήρωμα το εγκατέλειψε. Τέσσερα άτομα πέθαναν από την πυρκαγιά και 34 από την υποθερμία. Τα υπόλοιπα 26 μέλη του πληρώματος διασώθηκαν. Η πυρκαγιά συνέχισε να καίει για ώρες, πριν τελικά το υποβρύχιο να βυθιστεί.

Ρωσική έρευνα ανακάλυψε το 1992 ρωγμές κατά μήκος του κύτους και από τότε Ρώσοι αξιωματούχοι προειδοποιούν πως ο κίνδυνος διαρροής ραδιενέργειας μεγαλώνει, γι’ αυτό και η αποστολή παρακολούθησης του ναυαγίου πρέπει να συνεχιστεί. Η Ρωσία έκανε το 1994 και το 1995 περισσότερες αποστολές, ώστε να σφραγιστούν καλύτερα οι τορπίλες με πυρηνική κεφαλή, μιας και είχαν πάθει ζημιά από το ατύχημα και ήταν πολύ επικίνδυνο να απομακρυνθούν. Στην τελευταία αποστολή οι Νορβηγοί χρησιμοποίησαν ειδικό ρομποτικό βαθυσκάφος για να συλλέξει δείγματα νερού κοντά στο υποβρύχιο. Το ρομποτικό σκάφος κατέγραψε επίσης βίντεο με το ναυάγιο του υποβρυχίου.
 
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι τα ευρήματα είναι πρόωρα και απαιτείται περαιτέρω ανάλυση. Επίσης υπάρχουν ειδικοί που θεωρούν ότι ο κίνδυνος από κάθε διαρροή είναι μικρός, γιατί το βάθος είναι πολύ μεγάλο και παρατηρείται περιορισμένη θαλάσσια ζωή. Έτσι, πιστεύεται ότι οι Νορβηγοί αλιείς μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται στην περιοχή…

Διαθέσιμο ηλεκτρονικά το Τεύχος Ιουλίου 2019 στο Joomag!