Δείγμα διαφορετικής νοοτροπίας -από την ελληνική τουλάχιστον- είναι η πρόσφατη μελέτη που δημοσιοποιήθηκε από την σουηδική κοινοβουλευτική επιτροπή Άμυνας, σχετικά με την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας έως το 2030, καθώς έχει ριζικά αλλάξει το γεωπολιτικό περιβάλλον με την ρωσική απειλή και προφανώς με την είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ.
Ειδικά για το Ναυτικό η επιτροπή διαπιστώνει πως η είσοδος στο ΝΑΤΟ αλλάζει την φιλοσοφία οργάνωσης και δράσης του, μιας και θα συμμετέχει στις μόνιμες ναυτικές δυνάμεις της συμμαχίας, αλλά και θα αναλάβει συνεργατικό ρόλο με τις πιο κοντινές χώρες για κοινή άμυνα σε Βαλτική και Βόρεια Θάλασσα. Συν βέβαια την πάγια εντολή για υπεράσπιση των εθνικών σουηδικών υδάτων. Οπότε το “έργο” έχει μεγαλώσει όπως και οι ρόλοι που πρέπει να αναληφθούν.
Έτσι προτείνεται “μιας και τα νέα σκάφη απαιτούν μεγάλο προγραμματισμό και χρόνο παράδοσης” να ξεκινήσει από τώρα η διερεύνηση προμήθειας μιας νέας κλάσης πλοίων για παράδοση τους στα μέσα της δεκαετίας του 2030. Και πως για να μειωθεί το ρίσκο της προμήθειας, πρέπει η χώρα να στραφεί σε μια σχεδίαση ήδη ολοκληρωμένη, και με το δυνατόν μικρότερες μετατροπές για την Σουηδία και με πρόβλεψη για γρήγορη κατασκευή! Να σχολιάσουμε εδώ πως οι παραπάνω, αυτονόητες πιθανώς για τους Σουηδούς διαπιστώσεις, ακούγονται παράξενες για την ελληνική εμπειρία όπου κάθε προγραμματισμός (αν υπάρξει) ανατρέπεται, αναβάλλεται, ακυρώνεται, και όλα γίνονται μετά “τρέχοντας”…
Τα νέα σκάφη, όπως αναφέρει το Naval News πιθανά να είναι η νέα κλάση φρεγατών Pohjanmaa που έτοιμάζει η γειτονική Φινλανδία, μια ακόμη δηλαδή συνέργεια μεταξύ σκανδιναβικών κρατών. Πέρα από τα παραπάνω η επιτροπή προτείνει -για περαιτέρω συζήτηση βέβαια στη Βουλή- τα εξής:
- Σε κυρίες ναυτικές μονάδες συνεχίζεται το πρόγραμμα αναβάθμισης μέσης ζωής των κορβετών Visby (με χαρακτηριστικά stealth) και προτείνεται αυτές να παραμείνουν σε υπηρεσία έως και τη δεκαετία του 2040.
- Το πρόγραμμα απόκτησης 4 νέων κορβετών κλάσης Lulea που έχει αποφασιστεί, χαρακτηρίζεται υψηλής προτεραιότητας καθώς τα σκάφη θα διαθέτουν ενισχυμένη αντιαεροπορική ικανότητα (κατασκευαστής θα είναι η Saab-Kockums). Τα νέα σκάφη θα αντικαταστήσουν τις 2 κορβέτες κλάσης Goterborg και τα 2 περιπολικά κλάσης Stockholm, οπότε αυτά θα πρέπει να παραμένουν σε υπηρεσία μέχρι τα μέσα του 2030, όταν δηλαδή τα Lulea θα παραδίδονται. Εδώ η επιτροπή τονίζει πως πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε το πρόγραμμα των νέων κορβετών να μην παρουσιάσει οικονομική υπέρβαση “όπως η εμπειρία έχει δείξει”!
- Στα ναρκοθηρευτικά διατηρούνται -και πρέπει να γίνει μια περιορισμένη αναβάθμιση τους- τα 5 σκάφη κλάσης Styrsö, αλλά προτείνεται και η διερεύνηση χρήση υποβρύχιων μη επανδρωμένων σκαφών για τον ίδιο ρόλο. Ενδιαφέρουσα είναι η επισήμανση πως “τουλάχιστον ένα λιμάνι στη Δυτική Σουηδία πρέπει να διατηρείται ελεύθερο από νάρκες”.
- Προτείνεται η εξέλιξη της δυνατόητας ναρκοθέτησης από τα υποβρύχια της χώρας, όπως και η ενίσχυση της παράκτιας άμυνας ώστε να υπάρχουν 2 συστοιχίες αντιπλοϊκών πυραύλων (υποθέτουμε των RBS-15) αλλά και η ενίσχυση της ανθυποβρυχιακής δράσης, καθώς οι κορβέτες Lulea θα φέρουν και οργανικό ελικόπτερο.
- Στα υποβρύχια τώρα, όπου γίνεται και μεγάλη επένδυση, η επιτροπή επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο τους στις μελλοντικές επιχειρήσεις, όπως και τη δυνατότητα που παρέχουν για συλλογή πληροφοριών. Και τα 3 υπάρχοντα υποβρύχια κλάσης Gotland θα έχουν ολοκληρώσει πρόγραμμα αναβάθμισης, οπότε παραμένουν σε υπηρεσία, ενώ αναμένονται τα 2 καινούργια κλάσης A-26 Blekinge της Saab. Εδώ όμως τα ζητήματα είναι πολλά: Η παραγγελία τους το 2015 προέβλεπε πως θα έχουν παραδοθεί το 2022, αλλά πλέον αυτό έχει παραταθεί για το 2028 ή και το 2030, οπότε ήδη υπάρχει καθυστέρηση στο πρόγραμμα 6 έως 8 έτη. Ακόμη το αρχικό κόστος έχει απογειωθεί, όπου εμείς καταγράφουμε πως αυτό ήταν περίπου 500 εκατ. ευρώ το ένα υποβρύχιο, ήδη έχει ανέβει στα 700 με αναθεώρηση του προυπολογισμού και στο τέλος του προγράμματος αναμένεται νέα αύξηση! Έτσι η επιτροπή προτείνει να ξεκινήσει η εξέλιξη μιας νέας κλάσης υποβρυχίων, με στόχο την κατασκευή τεσσάρων, ώστε αυτά από το 2038 να αντικαταστήσουν τα 3 Gotland που θα αποσύρονται, φθάνοντας τον συνολικό στόλο υποβρυχιών σε 6 σκάφη.
- Στις αμφίβιες δυνάμεις, που δρουν με τα σκάφη ταχείας επέμβασης CB90, προτείνεται η διατήρηση των σημερινών 2 ταγμάτων και η προσθήκη ακόμη ενός από το 2030, όπως και η στενή συνεργασία με τις ειδικές δυνάμεις της χώρας όπως και με την Ακτοφυλακή. Και εδώ τονίζεται η ανάγκη να διατηρηθεί ασφαλής η θαλάσσια κυκλοφορία, οι λιμένες της χώρας όπως και να ενισχυθεί η ανθυποβρυχιακή άμυνα.
Οι παραπάνω κύριες προτάσεις από την κοινοβουλευτική επιτροπή δείχνουν κατά την άποψη μας πως πρέπει να λειτουργούν οι σύγχρονες Ένοπλες Δυνάμεις μιας ευρωπαϊκής χώρας. Με διαρκή κοινοβουλευτικό έλεγχο και συνεργασία, με σημαντική διαφάνεια και λογοδοσία, με θεσμικό και στιβαρό προγραμματισμό, με εντοπισμό των αναγκών, των ρόλων και των υποχρεώσεων κάθε Κλάδου και μετά τις ανάλογες προτάσεις εξέλιξης. Και χωρίς τον “φόβο” να μάθει κανείς από τα λάθη του, αφού βέβαια τα διαπιστώσει και μελετήσει.
