Ρωσικά υποβρύχια: Η «ασύμμετρη απειλή» που ανησυχεί το ΝΑΤΟ

Η Ρωσία επενδύει σοβαρά στον υποβρύχιο στόλο της επιδιώκοντας να τον καταστήσει «ασύμμετρη απειλή» για τις αμερικανικές και Νατοϊκές δυνάμεις, προειδοποιεί ο Διοικητής των Ναυτικών Δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη και επικεφαλής της Συμμαχικής Joint Force Command στην Νάπολη, Ναύαρχος Τζέιμς Φόγγο. Όπως λέει χαρακτηριστικά «η Ρωσία δεν είναι και 3 μέτρα ψηλή αλλά διαθέτει assets που με κρατούν σε επαγρύπνηση. Ένα από αυτά βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια».
Μιλώντας σε εκπροσώπους του Τύπου στο Πεντάγωνο, ο Ναύαρχος Φόγγο υπενθύμισε ότι οι Ρώσοι έχουν την νέα κλάση υποβρυχίων «Ντολγκαρούκι», την κλάση «Σέβεραντβίνσκ» και την υβριδική, όπως την αποκάλεσε, κλάση «Κilo». Υπενθυμίζεται ότι το πυρηνοκίνητο K-535 «Γιούρι Ντολγκαρούκι» είναι το πρώτο στρατηγικό υποβρύχιο 4ης γενεάς της κλάσης «Μπαρέι» (Проект 955) η οποία σχεδιάσθηκε ειδικά για τους διηπειρωτικούς πυραύλους στερεών προωθητικών R-30 «Μπουλαβά».

Κάθε ένας από τους δεκαέξι RSM-56 Bулава (Ρόπαλο) ή SS-NX-30/SS-N-32 κατά το ΝΑΤΟ που εξοπλίζουν τα υποβρύχια Borey φέρει 6 πυρηνικές κεφαλές 150 κιλοτόννων με δυνατότητα ανεξάρτητης στοχοποίησης. Η εκτιμώμενη εμβέλεια των εν λόγω πυραύλων φέρεται να υπερβαίνει τα 8.000 χλμ –τα ακριβή χαρακτηριστικά και επιδόσεις των συγκεκριμένων SLBM παραμένουν κρατικό μυστικό.
Τα δε «Σέβεραντβίνσκ» (κλάση Yasen) αποτελούν έναν βελτιωμένο τύπο πυρηνοκίνητων επιθετικών υποβρυχίων, βασισμένων στους επίφοβους «κυνηγούς» του Σοβιετικού Ναυτικού Akula και Alfa. Το ρωσικό Ναυτικό τα προορίζει να αντικαταστήσουν τα εναπομείναντα Akula και Oscar.
Σήμερα βρίσκεται σε υπηρεσία με τον Στόλο της Βόρειας Θάλασσας μόνο πρώτο σκάφος του Σχεδίου 880, το Κ-560 «Σέβεραντβίνσκ». Το αναβαθμισμένο Κ-561 «Καζάν» (Σχέδιο 880Μ) είναι στο στάδιο των δοκιμών και αναμένεται να ενταχθεί σε υπηρεσία εντός του έτους ενώ τα Κ-573 «Νόβασιμπίρσκ», Κ-571 «Κρασναγιάρσκ», Κ-564 «Αρχάνγκελσκ», «Περμ» και «Ουλγιάναφσκ» τελούν υπό κατασκευή.
Η δημιουργία νέων κλάσεων υποβρυχίων και πλοίων διαφόρων τύπων συνεχίζεται (με ρυθμούς που ποικίλουν) αλλά αυτό που τον ανησυχεί περισσότερο είναι ο υποβρύχιος πόλεμος, επεσήμανε ενώπιον του Ατλαντικού Συμβουλίου στην Ουάσιγκτον. Σύμφωνα με τον Αμερικανό Ναύαρχο, το ρωσικό Ναυτικό διαθέτει τώρα έξι συμβατικά επιθετικά υποβρύχια Kilo στην Μαύρη Θάλασσα και στην Μεσόγειο.
Τα ντίζελ-ηλεκτροκίνητα Kilo (κωδ. ονομασία NATO) δεν διαθέτουν την ταχύτητα, την ακτίνα δράσης και την παρατεταμένη δυνατότητα περιπολίας των πυρηνικών, όμως θεωρούνται πιο αθόρυβα. Πλέοντας σε κατάδυση με το ηλεκτροκίνητο σύστημα πρόωσης, τα υποβρύχια κλάσης Lada ή «Σανκτ Πητερμπούργκ» όπως είναι επίσης γνωστά, από το ομώνυμο πρώτο σκάφος (Санкт-Петербург, B-585) που εντάχθηκε σε υπηρεσία με το ρωσικό Ναυτικό τον Μάιο του 2010, είναι αθόρυβα όσο «μια τρύπα στο νερό», υποστηρίζουν ειδικοί.

Η Ρωσία σχεδιάζει την ναυπήγηση συνολικά οκτώ υποβρυχίων 4ης γενεάς της συγκεκριμένης κλάσης ενώ με εκτόπισμα από 550 έως 1.850 τόννους και διαφορετικά οπλικά συστήματα, τα ακόμη πιο ικανά σκάφη της κλάσης Amur (Σχέδιο 1650) αποτελούν την εξαγωγική έκδοση του τύπου.
Ερωτηθείς σχετικά με τις δυνατότητες των ρωσικών υποβρυχίων, ο Ναύαρχος Φόγγο έκανε ιδιαίτερη μνεία στην αναβάθμιση των πυραύλων που φέρουν η οποία παρέχει την δυνατότητα πλήγματος κατά επίγειων στόχων. «Τα βλήματα cruise «Καλίμπρ», παραδείγματος χάρη, έχουν εξαπολυθεί από παράκτια συστήματα, αεροσκάφη μακράς ακτίνας και υποβρύχια στα ανοικτά των ακτών της Συρίας» υπενθυμίζει στην τελευταία έκδοση (podcast) του On the Horizon: Navigating the European and African Theaters.
«Έχουν δείξει την δυνατότητα να φθάνουν σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες από οιαδήποτε θαλάσσια έκταση περιβάλλει την Ευρώπη» σημειώνει. Μέχρι στιγμής πάντως, ο τρόπος κατά τον οποίον χρησιμοποιήθηκαν επιχειρησιακά προκαλεί μάλλον ανακούφιση παρά ανησυχία.
Τον Οκτώβριο του 2015, ρωσικά πολεμικά εκτόξευσαν από την Κασπία 26 πυραύλους «Καλίμπρ» κατά στόχων του Ισλαμικού Κράτους στην Συρία. Τον ίδιο μήνα το υποβρύχιο κλάσης Kilo B-268 «Βελίκυ Νόβγκαραντ» εκτόξευσε τρία ακόμη βλήματα του τύπου εναντίον του ISIS στην ανατολική Συρία, ευρισκόμενο σε αποστολή στην ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο, όπως εκτιμούν αμυντικοί αναλυτές, οι αυξημένες δυνατότητες των ρωσικών πυραύλων παραμένουν ένας σοβαρός λόγος επαγρύπνησης για το ΝΑΤΟ.
 
Αλέξανδρος Θεολόγου