Η Ελλάδα ως μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. συμμετέχει στις πολλές κυρώσεις που έχουν θεσπιστεί κατά της Ρωσίας. Και συνολικά αυτές έχουν μεγάλες επιπτώσεις στη ρωσική οικονομία καθώς προέρχονται από τον πολύ μεγάλο εμπορικό της εταίρο, δηλαδή την Ευρώπη, αλλά και τις ΗΠΑ, συν τις άλλες χώρες του ιστορικού “δυτικού στρατοπέδου”.
Κάνοντας όμως ένα βήμα πίσω και κοιτώντας τον παγκόσμιο χάρτη των κυρώσεων, η εικόνα αλλάζει. Η γιγαντική, οικονομικά και πληθυσμιακά, Κίνα όχι μόνο απέχει από κυρώσεις αλλά έμμεσα στηρίζει την Ρωσία, κυρίως σε οικονομικές συναλλαγές ενώ οι ΗΠΑ «βιάστηκαν» να προειδοποιήσουν το Πεκίνο «να μην τολμήσει να ενισχύσει στρατιωτικά τη Μόσχα».
Η Ινδία του πάνω από 1 δις κατοίκων κάνει το ίδιο, καθώς συνάπτει συμφωνίες αγοράς ρωσικού πετρελαίου καθώς προσφέρεται σε πολύ καλές τιμές. Και ήδη οι παραγγελίες ενός μηνός (από τότε που άρχισε η εισβολή) έχουν ξεπεράσει όσο αγόρασε το Νέο Δελχί από τη Ρωσία πέρυσι όλη τη χρονιά.
Τα κράτη της Αφρικής επίσης απέχουν να εμπλακούν. Παρόμοια, η Μέση Ανατολή με τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες, δίνει στίγμα ότι «δεν μας αφορά ιδιαίτερα το θέμα», αλλά ταυτόχρονα έχουν αυξήσει σημαντικά τα έσοδα τους καθώς εκμεταλλεύονται τις αυξημένες τιμές καυσίμων. Με το Ντουμπάι μάλιστα να υποδέχεται τους Ρώσους ολιγάρχες για «επενδύσεις» εκεί. Το ίδιο κάνει και η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ μεν, καταδικάζει την εισβολή, αλλά με ανοιχτά αεροδρόμια και τράπεζες στις ρωσικές ροές ανθρώπων και κεφαλαίων, με τα Στενά να εξυπηρετούν το ρωσικό εμπόριο και γενικότερα αυτοπροβαλλόμενη ως «διαμεσολαβήτης» μεταξύ των αντιμαχόμενων, άρα «δεν έχουμε λόγο να χαλάσουμε τις σχέσεις μας τελείως»…
Τσαβούσογλου: Οι Ρώσοι ολιγάρχες είναι ευπρόσδεκτοι στην Τουρκία
Η Λατινική και η Κεντρική Αμερική επίσης σιωπούν καθώς οι μεγάλες χώρες Βραζιλία, Αργεντινή, Χιλή, Μεξικό κ.α. ναι μεν έχουν καταδικάσει την ρωσική εισβολή αλλά έως εκεί. Γενικότερα το τελευταίο, μια φραστική καταδίκη, μοιάζει να αποτελεί τη «μέση» ή πιο σωστά «μεσοβέζικη» λύση, ως μια ασαφή και αόριστη θέση στο όλο ζήτημα που επιλέγουν δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Ενδεικτικό είναι ίσως το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 2 Μαρτίου που καταδίκασε τη ρωσική εισβολή. Εγκρίθηκε μεν με μεγάλη πλειοψηφία (141 χώρες υπέρ) αλλά απείχαν οι εξής χώρες: Αλγερία, Αγκόλα, Αρμενία, Βολιβία, Μπουρούντι, Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, Κίνα, Κογκό, Κούβα, Ελ Σαλβαδόρ, Μπαγκλαντές, Ισημερινή Γουινέα, Ινδία, Ιράν, Ιράκ, Καζακστάν, Κιργιστάν, Λάος, Μαδαγασκάρη, Μάλι, Μογγολία, Μοζαμβίκη, Ναμίμπια, Νικαράγουα, Πακιστάν, Σενεγάλη, Νότια Αφρική, Νότιο Σουδάν, Σρι Λάνκα, Σουδάν, Τατζικιστάν, Ουγκάντα, Τανζανία, Βιετνάμ, Ζιμπάμπουε.
Ενώ «κατά» του ψηφίσματος τάχθηκαν, η Ρωσία φυσικά, μαζί με την Λευκορωσία, την Βόρεια Κορέα, τη Συρία και την Ερυθραία. Το τελευταίο μεταφράστηκε στα δυτικά μέσα ως «δείτε ποιοι είναι η παρέα της Ρωσίας», εστιάζοντας βέβαια στα απολυταρχικά καθεστώτα του Λουκασένκο στη Λευκορωσία και του Κιμ στην Β. Κορέα.
ΗΠΑ: Η Κίνα ίσως ετοιμάζει μια “προκλητική κίνηση” στην περιοχή Ινδίας – Ειρηνικού
Πως μπορεί να ερμηνευθεί αυτή η «απόσυρση»; Αρχικά πολλές χώρες διατηρούν σημαντικούς διπλωματικούς δεσμούς με τη Ρωσία όπως και στενές οικονομικές και αμυντικές σχέσεις, που δεν θέλουν να διαρρήξουν. Παραδείγματα εδώ εμφανή η Αλγερία, η Ιδία, το Καζακστάν, το Τατζικιστάν. Ειδικά η Κίνα, ως δεύτερη οικονομία του πλανήτη (και μάλλον σύντομα η πρώτη) έχει μεταβληθεί εδώ και δεκαετίες σε «χοάνη» που απορροφά τεράστιες ποσότητες πρώτων υλών, κυρίως ενεργειακών, αλλά και κάθε άλλων. Οπότε η Ρωσία αποτελεί καίριο πελάτη της. Άλλωστε οι δύο χώρες είναι σε πολιτική σύγκλιση πάνω από μια δεκαετία, κάτι που ισχυροποιείται σταδιακά, κάνουν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και η Μόσχα μεταφέρει αμυντική τεχνογνωσία προς το Πεκίνο με αρκετή άνεση. Η Κίνα επίσης έχει σημαντικές επενδύσεις στη Σιβηρία, μετακινώντας εκεί και εργάτες για να «τρέχουν» σημαντικές εξορυκτικές δράσεις, ενώ οι δύο χώρες αλληλοστηρίζονται ως ένας ιδιόμορφος «δεύτερος» πόλος ισχύος, αντίβαρο του συνασπισμού ΗΠΑ-Δυτικής Ευρώπης.
Ακόμη πολλές χώρες του νοτίου ημισφαιρίου, αφρικανικές και λατινοαμερικανικές, διαβλέπουν στην ρωσική εισβολή μια καθαρά «δυτική» διαμάχη, μεταξύ παλαιών αποικιοκρατικών δυνάμεων, τις οποίες αντιμετωπίζουν με δυσπιστία εκ φύσης. Έχοντας άλλωστε και υποστεί οι ίδιες την εκμετάλλευση και την πολιτική παρέμβαση κυρίως των δυτικών χωρών. Οπότε τηρούν στάση αναμονής, μην βλέποντας το λόγο να εκτεθούν ουσιαστικά, υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς.
Ειδικότερα τώρα η αποχή του Πακιστάν, τύποις «συμμάχος» των ΗΠΑ δεν εκπλήττει κανένα, μιας και το Ισλαμαμπάντ είναι σε φάση ισλαμικής αποδρομής από τις αρχές του 2000 και δεν φαίνεται να έχει δρόμο επιστροφής. Το ίδιο και το Ιράκ, που παραμένει πολιτικά και στρατιωτικά εξαρτώμενο σε σημαντικό βαθμό από τις ΗΠΑ, κι όμως δεν τις στηρίζει εδώ. Ενώ η Νότια Αφρική, η πιο «δυτική» χώρα της Αφρικής, κι αυτή εντυπωσιάζει με την ουδέτερη στάση της.
Κοιτώντας την ίδια εικόνα με διαφορετικούς άξονες;
- Ο ισλαμικός κόσμος δεν μετέχει στις κυρώσεις.
- Οι υποανάπτυκτες και αναπτυσσόμενες χώρες περίπου το ίδιο.
- Η ζώνη του Ειρηνικού, εκεί που μεταφέρεται η σύγκρουση παγκόσμιας γεωπολιτικής επιρροής επίσης απέχει, με εξαίρεση την Αυστραλία, την Ιαπωνία και την Νότια Κορέα, δηλαδή τους εκεί «δυτικούς» προμαχώνες.
- Ο κόσμος των πιστών της Καθολικής Εκκλησίας, που είναι στη Νότια Αμερική, μάλλον κοιτά.
- Το κρίσιμο και μεγάλο μέρος του πλανήτη που διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα ορυκτών πόρων (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, μεταλλεύματα, διαμάντια, ουράνιο, σπάνιες γαίες) δεν είναι ένθερμο υπέρ κυρώσεων.
- Ενώ μετρώντας πληθυσμιακά, σχεδόν το 80% του πλανήτη απλώς «παρακολουθεί», έστω με δηλώσεις κατά της εισβολής χωρίς ουσιαστική άλλη συμμετοχή.
- Τέλος, 3 πυρηνικές δυνάμεις, οι Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, δεν δείχνουν διατεθειμένες να διαρρήξουν τις σχέσεις τους με τον Πούτιν.
Αρκούν όλα αυτά να «στηρίξουν» την Ρωσία σήμερα στην εισβολή της; Όχι είναι η απάντηση καθώς η Μόσχα παραμένει ιστορικά και οικονομικά μια ευρωπαϊκή χώρα με εκεί τα μεγάλα συμφέροντα και αγορές της. Αλλά πρέπει να επισημανθεί η ευρύτερη προοπτική, ενός πλανήτη που ναι μεν υποφέρει σημαντικά από τις αυξήσεις τιμών σε καύσιμα και τρόφιμα, με αρκετές χώρες να θίγονται κρίσιμα κιόλας, κυρίως οι υποανάπτυκτες, που κάθε αύξηση τιμών σε βασικά εμπορεύματα μπορεί να τις βυθίσει οικονομικά, χωρίς αυτό να «πυροδοτεί» μια πανστρατιά κατά της Ρωσίας.
Ανάλογη εικόνα με αυτή που έχουμε δει και σε άλλες πολεμικές παρεμβάσεις μεγάλων χωρών π.χ. σε σε Ιράκ και Αφγανιστάν, στη Μέση Ανατολή. Διατηρώντας δηλαδή το χάσμα, πολιτικό και πολιτισμικό, το οποίο παραμένει μεταξύ της παραδοσιακής «Δύσης» και του υπόλοιπου πλανήτη. Που νιώθει ότι υποεκπροσωπεύεται στις διεθνείς προτεραιότητες, στη δημοσιότητα, στην επιρροή και τη δυνατότητα παρέμβασης.
