Υπάρχει «κερασάκι» στην «τούρτα» των τουρκικών S-400;

Σύμφωνα με χθεσινές δηλώσεις του Viktor Kladov, διευθυντή Διεθνούς Συνεργασίας και Περιφερειακής Πολιτικής της ρωσικής κρατικής εταιρίας Rostec, που είναι ο ρωσικός φορέας εξαγωγών αμυντικού υλικού, «όλες οι τεχνικές προδιαγραφές του συμβολαίου για την προμήθεια του αντιαεροπορικού συστήματος S-400 Triumf από την Τουρκία έχουν συμφωνηθεί». Ο Ρώσος αξιωματούχος όμως, για άλλη μια φορά αρνήθηκε να σχολιάσει την οικονομική διάσταση του θέματος και την τυχόν χρηματοδότηση παραπέμποντας στην αρμοδιότητα άλλων φορέων του ρωσικού δημοσίου ενώ επίσης δεν αποκάλυψε πόσο κοντά βρίσκεται η υπογραφή του σχετικού συμβολαίου.
Στο θέμα όμως έχει ανακύψει τις τελευταίες μέρες και μια άλλη πτυχή, που αναφέρουν τουρκικά αλλά και ρωσικά ΜΜΕ, και αφορά σε μια σημαντική διεύρυνση της ρωσοτουρκικής αμυντικής συνεργασίας πολύ πέρα από τους S-400. Οι πηγές αυτές υποστηρίζουν ότι θα ανακοινωθεί με την επισφράγιση της συμφωνίας για τους S-400 ως δέσμη τομέων τους οποίους οι δυο χώρες θα επιδιώξουν από κοινού και h Rostec προετοιμάζει τη σχετική συμφωνία-πλαίσιο. Μια από τις προτάσεις θα είναι η ίδια που μπήκε στον τραπέζι με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τον περασμένο Φεβρουάριο στην διάρκεια της IDEX: η επιδίωξη κοινού προγράμματος ανάπτυξης μαχητικού πέμπτης γενιάς. Η πρόταση προς την Άγκυρα φέρεται να αφορά τεχνολογική βοήθεια σε σχέση με το επιδιωκόμενο πρόγραμμα TF-X αλλά όχι απαραίτητα περιοριζόμενο σε αυτό.

Να θυμίσουμε ότι στην διάρκεια της έκθεσης IDEF 2017 στην Κωνσταντινούπολη υπογράφηκε συμφωνία-πλαίσιο ανάμεσα στον οργανισμό DSO (Defence and Security Organization) του Ηνωμένου Βασιλείου και του τουρκικού SSM για την συνεργασία τους στο πρόγραμμα TF-X. Η συμφωνία έρχεται σε συνέχεια των αρχικών συζητήσεων που είχαν γίνει το 2016 και συγκεκριμενοποιεί την ανακοίνωση που είχε γίνει στις 28 Ιανουαρίου 2017, στη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης της Βρετανίδας πρωθυπουργού Τερέζα Μέι στην Άγκυρα. Στη επίσκεψη είχε υπογραφεί και η συμφωνία ανάμεσα στην BAE Systems και την τουρκική αεροπορική βιομηχανία TAI για συνεργασία στην εξέλιξη του TF-X, αρχικής αξίας 100 εκατομμυρίων βρετανικών λιρών. Η υπογραφή της συμφωνίας με τον DSO έθεσε το πεδίο συνεργασίας και με άλλες βρετανικές εταιρίες που θα πλαισιώσουν τους δυο βασικούς αναδόχους BAE Systems και TAI (η τελευταία έχει υπογράψει τελικό συμβόλαιο ανάπτυξης του TF-X με το τουρκικό δημόσιο στις 5 Αυγούστου 2016).
Μια τυχόν τέτοια εξέλιξη με την Ρωσία, όπως αυτή που περιγράφεται παραπάνω, δεν σημαίνει αλλαγή στάσης της Άγκυρας στο θέμα αλλά θα μπορούσε να λειτουργήσει ως παράλληλο «πρόγραμμα» με δεδομένο το αλληλένδετο πλαίσιο βιομηχανικών-στρατιωτικών-διπλωματικών δεσμών που επιδιώκει πάντα η Τουρκία. Ασχέτως μάλιστα με την ουσία ενός ρωσοτουρκικού προγράμματος νέου μαχητικού, μια τέτοια ανακοίνωση σήμερα –έστω και ως κίνηση εντυπωσιασμού- θα μπορούσε να έχει πολλαπλά «οφέλη» στον διπλωματικό τομέα για την Άγκυρα που αναζητεί να ισχυροποιήσει το στήριγμα Πούτιν αλλά και για την Μόσχα που το προσφέρει με προφανείς επιδιώξεις σε όλο το φάσμα των εξελίξεων στην περιοχή.