Η υλικοτεχνική υποστήριξη και η επιχειρησιακή χρήση των σχεδιασμένων από τη Σοβιετική Ένωση, σοβιετικής/ρωσικής κατασκευής μεταφορικών/επιθετικών ελικοπτέρων Mi-8/17/171 και επιθετικών ελικοπτέρων Mi-24/35 σε χώρες του ΝΑΤΟ έγιναν εδώ και δυο εβδομάδες -τουλάχιστον θεωρητικά- πολύ πιο δύσκολες και περίπλοκες μετά την απόφαση της Μόσχας να αναστείλει τα πιστοποιητικά τριών εγκαταστάσεων συντήρησης/επισκευής/ανακατασκευής αεροσκαφών MRO (Maintenance Repair Overhaul) που βρίσκονται σε χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ/ΕΕ και υλοποιούσαν μέχρι στιγμής τέτοιο έργο για ελικόπτερα Mil.
Σύμφωνα με την Μαρία Ζαχάροβα, Διευθύντρια του Τμήματος Πληροφοριών και Τύπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών σε δηλώσεις της στις 14 Ιουλίου: «ως απάντηση στην πρόθεση της Δύσης να επισκευάσει [αεροπορικό] εξοπλισμό που προμήθευσε στην Ουκρανία, σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις πιστοποιημένες από τη Ρωσία, λήφθηκε απόφαση να ανασταλούν τα πιστοποιητικά που είχαν εκδοθεί προηγουμένως στην τσεχική [με έδρα την Πράγα] εταιρεία LOM Praha και τις βουλγαρικές εταιρείες [με έδρα τη Σόφια] TEREM–Letets και [με έδρα το Plovdiv] Avionams». Η κα Ζαχάροβα προσέθεσε ότι χώρα της αποποιείται πλέον της ευθύνης για την ασφάλεια των ελικοπτέρων Mil που επισκευάστηκαν στις αναφερόμενες εταιρίες.
Ο υπουργός Άμυνας της Βουλγαρίας Ντράγκομιρ Ζάκοφ είχε δηλώσει στις 19 Ιουλίου ότι οι πληγείσες βουλγαρικές εγκαταστάσεις μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται στους αναφερόμενους τύπους αεροσκαφών ακόμη και χωρίς να διαθέτουν τις ρωσικές άδειες. Ωστόσο, ο κος Ζάκοφ τόνισε ότι ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η δυσκολία εξασφάλισης ανταλλακτικών για την υποστήριξη των εργασιών συντήρησης και γενικής επισκευής στα αεροσκάφη ρωσικής προέλευσης.
Ο κος Ζάκοφ παραδέχτηκε ότι η Ρωσία, η Ουκρανία και η Λευκορωσία παραμένουν οι κύριες πηγές ανταλλακτικών για τα ρωσικά ελικόπτερα, αλλά και ότι δεν μπορούν να πηγές υπό τις παρούσες συνθήκες. Επιβεβαίωσε επίσης ότι βρίσκονται σε εξέλιξη συνομιλίες με το Κίεβο και άλλα μέρη για τη διασφάλιση την πιθανότητα η Βουλγαρία να επισκευάσει αεροπορικό εξοπλισμό για τις ουκρανικές ανάγκες.
Σχολιάζοντας το καθεστώς του βουλγαρικού στόλου των Mi-17 και Mi-24, ο Ζάκοφ είπε ότι για τα ελικόπτερα υπάρχουν ακόμη κάποια αποθέματα ανταλλακτικών για να συνεχιστεί η επιχειρησιακή τους υποστήριξη, αλλά τόνισε επίσης την ανάγκη η Σόφια να ξεκινήσει τον γρήγορο εκσυγχρονισμό των ενόπλων της δυνάμεων και να απελευθερώσει τη Βουλγαρία από το ρωσική εξάρτηση στο στρατιωτικό τμήμα.
Η ρωσική ενέργεια, τη δεδομένη στιγμή, αν και φαινομενικά άσχετη, σύμφωνα με πολλούς παρατηρητές του χώρου είναι άμεσο αντίποινο στην απόφαση του Οργανισμού Αεροπορικής Ασφάλειας Ευρωπαϊκής Ένωσης (EASA) ο οποίος ανέστειλε τον Μάρτιο το πιστοποιητικό EASA.IM.R.133 για τα ρωσικής κατασκευής Kamov Ka-32A11BC και το κινητήριο σύστημά τους TV3-117VMA, που χρησιμοποιούνται σε μια ποικιλία ρόλων, περιλαμβανομένης της αεροπυρόσβεσης.
Η απόφαση εκείνη είχε ληφθεί στα μέτρα των ευρωπαϊκών κυρώσεων για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και επηρέασε 25 ελικόπτερα (από 5 στη Βουλγαρία και την Πορτογαλία, 13 στην Ισπανία και 2 στην Ελβετία). Επηρεάζεται επίσης η Σερβία που πέρυσι παρήγγειλε στη Ρωσία δύο καινούργια πυροσβεστικά ελικόπτερα Ka-32A11BC με προοπτική νηολόγησής τους βάση των κανονισμών της EASA.
Με την αναστολή της πιστοποίησης EASA για τα Ka-32, η Σερβία, που αναμένεται να παραλάβει τα νέα της ελικόπτερα μέσα στο καλοκαίρι, έχει πλέον περιορισμένες επιλογές, είτε να τα πετάει με πολύ περιορισμένο καθεστώς αεροσκαφών ειδικής κατηγορίας κρατικού ή στρατιωτικού νηολογίου μέχρι την αποκατάσταση της πιστοποίησης της EASA.
Το Ka-32, παραμένει ένα από τα καλύτερα πυροσβεστικά ελικόπτερα παγκοσμίως με χωρητικότητα 5.000 λίτρων νερού που μεταφέρεται σε Bambi Bucket, αν και υπάρχει και έκδοση με σύμμορφη δεξαμενή, αλλά χώρες-μέλη της ΕΕ προσανατολίζονται ήδη σε εναλλακτικές λύσεις όπως Sikorsky/PZL S-70M Firehawk (με σύμμορφη δεξαμενή 3.785 λίτρων κάτω από την κοιλιά) και Airbus H215 Super Puma (4.000 λίτρα σε Bambi Bucket).
(Με τη συνεργασία του Igor Bozinovski)
