Ένα πέπλο ανησυχίας έχει απλωθεί πάνω από την Ευρώπη, υπό το φόβο πως ο Πούτιν θα κλείσει τη στρόφιγγα φυσικού αερίου. Ανησυχία υπάρχει και στην Ελλάδα. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Ο Πούτιν, έχει πετύχει για την ώρα να “στριμώξει” την Ευρώπη, περιορίζοντας της ροές φυσικού αερίου. Οι τιμές όμως εκτοξεύτηκαν, και η Ρωσία κερδίζει από τις ανατιμήσεις, όχι μόνο στο αέριο, αλλά και στο αργό πετρέλαιο.
Αυτό όμως είναι προσωρινό. Η ενεργειακή “λυκοφιλία” Ρωσίας – ΕΕ, είναι αμφίδρομη. Υδρογονάνθρακες, έναντι ρευστού. Για την ώρα, όλα φαντάζουν ρόδινα για τη Ρωσία. Αν υποθετικά όμως, η Ρωσία κλείσει οριστικά τη στρόφιγγα προς της Δύση, ναι μεν θα αντέξει για ένα διάστημα, αλλά τα πράγματα θα χειροτερέψουν μεσοπρόθεσμα.
Η Ρωσία έχει επενδύσει σε μεγάλες υποδομές για να τροφοδοτεί την Ευρώπη με υδρογονάνθρακες. Η ΕΕ, είναι με διαφορά ο καλύτερος πελάτης. Μεσοπρόθεσμα όμως, οι εταιρίες που παράγουν το φυσικό αέριο στη Ρωσία, θα πρέπει να μειώσουν την παραγωγή και μάλιστα δραστικά. Ποιος θα αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο; Μια μεγάλη αγορά, είναι αυτή της Κίνας. Ωστόσο, για την ώρα υπάρχει μόνο ένας αγωγός σε λειτουργία, σχετικά χαμηλής μεταφορικής δυνατότητας και ένας ακόμη υπό κατασκευή.
Η Ρωσία, κερδίζει αυτή την εποχή περισσότερα χρήματα και από την ανατίμηση του αργού πετρελαίου. Η μεγαλύτερη αγορά της για αυτό το προϊόν, είναι με μεγάλη διαφορά η Κίνα, που φυσικά δεν έχει επιβάλει κυρώσεις. Υπάρχουν ακόμη δεκάδες χώρες ανά τον πλανήτη που αγοράζουν ρωσικό αργό πετρέλαιο, όπως η Ινδία, αλλά και πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ολλανδία. Τα Ελληνικά Πετρέλαια, εισάγουν το 15% των αναγκών τους από τη Ρωσία, αν και πρόσφατα, προχώρησαν σε συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία, για αύξηση των εισαγωγών.
Επιστρέφοντας στο ζήτημα του φυσικού αερίου, η Goldman Sachs, την οποία επικαλούνται οι ΝΥΤ, ανέφερε πως η Gazprom μείωσε κατά 35% την παραγωγή αερίου, το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα, πέρυσι. Ακόμη και αυτό το αέριο όμως, θα πρέπει κάπου να αποθηκευτεί και οι σχετικοί χώροι, ήδη βρίσκονται κοντά στο να γεμίσουν. Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, κάποιες εγκαταστάσεις θα αναγκαστούν να διακόψουν εντελώς την παραγωγή. Η επαναλειτουργία τους, είναι κοστοβόρα και σε κάποιες περιπτώσεις αδύνατο να συνεχιστεί λόγω γεωλογικών ιδιομορφιών.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η όλη κατάσταση, έχει ήδη επηρεάσει τις οικονομίες των χωρών της ΕΕ και μάλλον αυτό θα επιταθεί. Σε καμία περίπτωση όμως δε θα δούμε “αποκαλυπτικές” εικόνες. Η Ευρώπη ήδη κοιτάζει την επόμενη ημέρα και καταστρώνει σχέδια απεξάρτησης. Μπορεί αυτά τα σχέδια να είναι κάπως φιλόδοξα και δύσκολα υλοποιήσιμα, αλλά θα πρέπει να αποδώσουν μεσοπρόθεσμα.
Μπορεί και η Ελλάδα να εξαρτάται ενεργειακά σε μεγάλο βαθμό από τη Ρωσία, αλλά διαθέτει κάποια “προνόμια”. Πριν λίγες ημέρες, ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, είχε δηλώσει πως η Ελλάδα λαμβάνει μέτρα ενεργειακής επάρκειας, στα οποία περιλαμβάνονται εισαγωγές από και μέσω της πλωτής δεξαμενή στη Ρεβυθούσα (LNG), δύο νέους σταθμούς LNG στην Αλεξανδρούπολη, αζέρικο αέριο από τον αγωγό TAP. Όσον αφορά την παραγωγή, πέντε εργοστάσια ρεύματος που θα μπορούν να χρησιμοποιούν πετρέλαιο αντί για αέριο, αύξηση παραγωγής από τα υπάρχοντα λιγνιτικά εργοστάσια και ένα ακόμη νέο λιγνιτικό εργοστάσιο στην Πτολεμαΐδα.
Όπως και να έχει, αν ο Πούτιν αποφασίσει να κόψει το αέριο προς την Ευρώπη δια παντώς, ουσιαστικά θα αυτοχειριαστεί. Η οικονομία της Ρωσίας, στηρίζεται σε μεγάλο ποσοστό, στις εξαγωγές αερίου και πετρελαίου στην Ευρώπη.
