Η φήμη για τον «κόκκινο υδράργυρο» ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1980, κυρίως από τη υπό διάλυση Σοβιετική Ένωση, όπου υποτίθεται ήταν μια εκεί δημιουργημένη εξωτική ουσία με ιδιαίτερες ιδιότητες, κρίσιμη στην παραγωγή πυρηνικών όπλων και σε εξελιγμένες στρατιωτικές τεχνολογίες, και με αξία που φτάνει τα εκατομμύρια δολάρια ανά κιλό στη μαύρη αγορά. Η επιστημονική κοινότητα βέβαια απορρίπτει αυτές τις φήμες, καθώς τέτοια ουσία δεν υπάρχει και η σχετική φημολογία επιβιώνει λόγω άγνοιας, παραπληροφόρησης και συνωμοσιολογίας.
Σύμφωνα με την ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών, την GUR, Ρώσοι παράγοντες ανακυκλώνουν αυτή τη φήμη στη Συρία τον τελευταίο καιρό, διαδίδοντας ιστορίες μέσω τοπικών ΜΜΕ και κοινωνικών δικτύων, περί “λαθρεμπορίου κόκκινου υδραργύρου και πλουτωνίου αλλά και άλλων τοξικών ουσιών, που προέρχεται από την Ουκρανία, μέσω εκεί διεφθαρμένων αξιωματούχων”.
Η Ρωσία έχει μακρά ιστορία χρήσης παραπληροφόρησης ως εργαλείου εξωτερικής πολιτικής, ιδιαίτερα υπό την ηγεσία του Βλαντίμιρ Πούτιν. Και παρά την αλλαγή εξουσίας στη Συρία, η Μόσχα θέλει να διατηρήσει τα στρατηγικά της συμφέροντα στην περιοχή, όπως τη ναυτική βάση της Ταρτούς και την αεροπορική βάση Χμεϊμίμ. Η υπόθεση που κάνουν οι Ουκρανοί είναι πως αυτές οι φήμες καλλιεργούνται ώστε να δημιουργηθεί αρνητικό κλίμα για το Κίεβο στη Μέση Ανατολή, να ταυτιστεί η χώρα τους με λαθρεμπόριο ιδιαίτερα επικίνδυνων ουσιών και άρα να παραχθεί σχετική κοινωνική ένταση.
Και στην Ελλάδα όμως έχουμε ζήσει παρόμοια περιστατικά με θεωρίες συνωμοσίας να έχουν βρει έδαφος, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης. Ειδικά κατά την μνημονιακή κρίση, είχαμε “γευθεί” και εδώ μεγάλης έκτασης και πειθούς φαντασιολογίες, πότε για σκοτεινά σχέδια εις βάρος μας διεθνών οργανισμών και κρυφών επικυρίαρχων, πότε για μεγάλη “κρυμμένη” εθνική περιουσία, ικανή να ξεπληρώσει το δημόσιο χρέος και να αναζωογονήσει την χώρα, πότε για ξένη βοήθεια που θα μας δινόταν δωρεάν ή σχεδόν δωρεάν για να διασωθεί το “αδελφό ελληνικό γένος” και άλλα παρόμοια. Όπου στα παραπάνω υπήρχε και σχετικός συνεκτικός ιστός, μια έντονα αντιδυτική αντίληψη και αντίστροφα, η “υπόσχεση” πως η χώρα όφειλε να αλλάξει γεωπολιτικό στρατόπεδο ώστε να βρει την ευημερία…
