Πτήσεις Ρωσικών αλλά και Λευκορωσικών μεταγωγικών αεροσκαφών, κυρίως Il-76 και An-124, καταγράφονται τις τελευταίες μέρες από τη ρωσική βάση του Χμέιμιμ στη Συρία (κοντά στη Λαττάκεια) με προορισμό τη Βεγκάζη στην ανατολική Λιβύη, όπως και σε άλλα αεροδρόμια εκεί. Δηλαδή εκεί που κυβερνά ο Στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, που ελέγχει περίπου τη μισή χώρα, στο ανατολικό της μέρος. Στη ζώνη αυτή του Χαφτάρ, ήδη υπάρχει εδώ και χρόνια ρωσική στρατιωτική παρουσία, που τον στηρίζει σημαντικά στην παραμονή του στην εξουσία.
Η “μετακόμιση” αυτή των ρωσικών οπλικών συστημάτων και προσωπικού από Συρία προς Λιβύη, δεν σημαίνει υποχρεωτικά πως εγκαταλείπονται οι βάσεις στη Συρία (η αεροπορική στη Λαττάκεια και η ναυτική στο Ταρτούς). Αλλά πως η Μόσχα λαμβάνει μέτρα ώστε να μη βρεθεί μπροστά σε δυσάρεστες εξελίξεις, που θα την υποχρεώναν σε μια πανικόβλητη εκκένωση.
Μάλιστα δορυφορικές φωτογραφίες των τελευταίων ημερών δείχνουν και τη ήδη συσσώρευση υλικών στις δύο αυτές βάσεις, όπως και μετακινήσεις ρωσικών φαλάγγων από άλλα σημεία της Συρίας προς τα εκεί. Έτσι φαίνεται πως η Μόσχα “μαζεύει” ότι υλικό και προσωπικό είχε σε διάφορες τοποθεσίες ώστε να μπορέσει είτε να συγκεντρώσει όλες τις δραστηριότητες της σε αυτά τα δύο κρίσιμα σημεία, ή από εκεί να τα απομακρύνει.
Συζητήσεις Χαφτάρ και Πούτιν για ρωσικες βάσεις στην ανατολική Λιβύη!
Παράλληλα η μεταφορά προς Βεγκάζη οπλικών συστημάτων, ανάμεσα τους αντιαεροπορικές πυροβολαρχίες S-300 και S-400, αυτοκινούμενα αντιαεροπορικά Pantsir, πυρομαχικά, συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου κ.ο.κ. όπως βέβαια και προσωπικό, ίσως δείχνει πως η Ρωσία θα επιταχύει τη επιδιωκόμενη μεγάλη μόνιμη εγκατάσταση (και με δικό της λιμένα) στην ανατολική Λιβύη. Κάτι που προετοιμάζει από καιρό, πριν την ανατροπή του Άσαντ στη Συρία.
Από ότι μπορούμε να ερμηνεύσουμε το ρωσικό πλάνο ήταν να διατηρηθούν οι βάσεις της στη Συρία, έχοντας έτσι έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου και στη συνέχεια, ενισχύοντας την παρουσία της στην ανατολική Λιβύη, να έχει δεύτερο “πάτημα”, πλέον στο κέντρο της Μεσογείου. Όπου μάλιστα μέσω Λιβύης θα είχε και καλύτερη επαφή με τις χώρες του Σαχέλ στην Αφρική, εκεί δηλαδή που ήδη έχει αρκετά φιλικά καθεστώτα, τα οποία ενισχύει με “συμβούλους” και οπλισμό, ενώ επιχειρεί και η οργάνωση Wagner ως ισχυρός βραχίονας.
Η Ρωσία στέλνει όπλα στον Χαφτάρ, πιθανά για προώθηση και σε χώρες του Σαχέλ
Η ανατροπή Άσαντ βέβαια έχει θολώσει αυτό το σχεδιασμό, αναγκάζοντας τη Μόσχα να διερευνά πολλά νέα σενάρια. Ένα είναι να εξασφαλίσει την παραμονή της στη Συρία, κάνοντας μια συμφωνία με την νέα κυβέρνηση των τζιχαντιστών-ανταρτών. Ένα άλλο είναι, αν χρειαστεί να αποχωρήσει τελείως από τη Συρία, και να μεταφέρει το κέντρο βάρους της στη Μεσογείο, στη Λιβύη. Η οποία όμως δεν είναι δεν είναι ιδανική λύση για τη Μόσχα, τουλάχιστον για την υποστήριξη των ναυτικών της επιχειρήσεων. Καθώς ο θαλάσσιος χώρος στο άνοιγμα του Κόλπου της Σύρτης ελέγχεται πλήρως από τα “ογκώδη” ναυτικά της Γαλλίας και της Ιταλίας, ενώ αποτελεί πέρασμα για τους Αμερικανικούς στόλους από και προς το Σουέζ. Άρα είναι πολύ πιο εύκολο για τη Δύση να “στραγγαλίσει” την εκεί ρωσική ναυτική δραστηριότητα, η οποία τώρα γινόταν κυρίως με βάση το Ταρτούς στη Συρία και δίπλα την… μέχρι πρότινος “γεμάτη κατανόηση” Τουρκία.
Αντιδράσεις και εντός Λιβύης για τους “Ρώσους επισκέπτες”
Οι καραμπόλες πάντως είναι πολλές, καθώς στη διαιρεμένη Λιβύη, όπου ανατολικά έχει την έδρα του ο Χαλίφα Χαφτάρ με ρωσική υποστήριξη, και δυτικά είναι η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης, η οποία όμως έχει τουρκική υποστήριξη (και με ένοπλη παρουσία της Άγκυρας σε δικές της βάσεις), υπάρχουν ήδη αντιδράσεις.
Όπως ήδη έχει δημοσιευθεί, ο πρωθυπουργός της Λιβύης (της δυτικής), Abdul Hamid Dbeibah δήλωσε πως απορρίπτει κατηγορηματικά την “είσοδο ξένης δύναμης στη χώρα εκτός αν υπάρχει επίσημη συμφωνία και πρόκεται για λόγους ασκήσεων”. Μάλιστα είπε πως ήρθε σε επαφή με τη Μόσχα για να διερευνήσει τι ακριβώς συμβαίνει. Από την πλευρά του Χαφτάρ δεν υπάρχουν προς το παρόν δηλώσεις για την ρωσική “μετακόμιση”, που πολύ πιθανά να συνοδεύεται και από την παροχή “κινήτρων” για την αποδοχή της τοπικά.
Τρίπολη: «Απαράδεκτη» οποιαδήποτε μεταφορά όπλων της Ρωσίας από τη Συρία στη Λιβύη
Τα παραπάνω είναι βέβαια σε συνεχή εξέλιξη, καθώς εξαρτώνται κυρίως από το τι θα συμβεί στη Συρία. Θα υπάρξει εκεί σταθερότητα, έστω υπό τη διαχείριση της οργάνωσης HTS; Θα ξεκινήσει νέος γύρος εμφυλίου; Είναι η Ρωσία πρόθυμη να “οχυρωθεί” στις βάσεις της σε συριακό έδαφος, με όποια ανταλλάγματα της ζητηθούν; Θα βρει την πλήρη ελευθερία κινήσεων στην Λιβύη, ή η εκεί μετακόμιση μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ένταση; Σειρά ερωτημάτων, που δείχνουν πως το Συριακό ζήτημα έχει σημαντικές προεκτάσεις που σε μεγάλο βαθμό -έστω και έμμεσα- αφορούν ή θίγουν και την Ελλάδα.
