Πριν λίγους μήνες, όταν είχε ξεκινήσει μια συζήτηση για την παραχώρηση μεταχειρισμένων, σοβιετικής εποχής, οπλικών συστημάτων από τον Ελληνικό Στρατό στην Ουκρανία, είχαμε προτείνει και ένα σύστημα που δεν το περίμεναν πολλοί αναγνώστες μας. Μιλάμε για τα ρουκετοβόλα RM-70, που κατά τη γνώμη μας μπορούσαν να έχουν παραχωρηθεί στην Ουκρανία, έστω μέρος του αποθέματος μας, με αντικατάσταση τους από άλλο, πιο σύγχρονο, σύστημα πυροβολικού. Και έγινε αυτό που περιμέναμε, υπήρξαν ισχυρές αντιρρήσεις, έστω και σε αυτή τη θεωρητική συζήτηση.
Το ποιο είναι το σύστημα πυροβολικού RM-70 το έχουμε περιγράψει πολλές φορές. Είναι ουσιαστικά το σοβιετικό ρουκετοβόλο ΒΜ-21, αλλά με ένα “έξυπνο” σύστημα άμεσης επαναγέμισης των σωλήνων, αν και πάλι άκρως ανεπαρκές για το σύγχρονο πεδίο μάχης. Έτσι, εκτός από τις 40 ρουκέτες, έχει κι άλλες 40 πάνω στον ίδιο τροχοφόρο φορέα. Αυτό είναι μεν ένα τεράστιο πλεονέκτημα σε σχέση με το αρχαιοπρεπές ΒΜ-21, που πρέπει να γεμίσουν οι 40 σωλήνες του με τα χέρια…
A2/AD στο Ανατολικό Αιγαίο με σερβικές ρουκέτες των 122mm στα ελληνικά RM-70 (χάρτης)
Βέβαια μετά την βολή των πρώτων 40 και των επόμενων 40, ακολουθεί επαναφόρτωση με τα χέρια, σε 80 συνολικά σωλήνες. Εύκολο; Όπως το πάρει κανείς! Αν έχεις μια διμοιρία να φορτώνει, τότε ναι είναι εύκολα. Αν έχεις ένα πλήρωμα 3 ή 4 ανδρών, κι αυτό λειψό, τότε, μάλλον έχει πρόβλημα… Όπως και να το κάνουμε, μπορεί θεωρητικά να ευημερούν οι αριθμοί, αλλά πρέπει να αξιολογούμε και συνθήκες όπως οι διαθεσιμότητες και η επάνδρωση των μονάδων.
Αλ. Στεφανής: Έναρξη της διαδικασίας αναβάθμισης των ρουκετών 122mm για τα RM-70 του Πυροβολικού!
Θα ρωτήσει κάποιος «μα καλά, υπάρχει ρουκετοβόλο που δεν γεμίζει με τα χέρια»; Προφανώς και ναι, με πρώτο και καλύτερο το αμερικανικό MLRS που ήδη διαθέτουμε, αλλά και ο τροχοφόρος κλώνος του, το HIMARS. Οι ρουκέτες έρχονται σε κυτία και με με ένα απλό σύστημα τροχαλιών (ηλεκτρικών) οι χειριστές τις τοποθετούν στους εκτοξευτές. Αντίστοιχα κάνουν κι άλλα ρουκετοβόλα, όπως το προτίμησης μας, ισραηλινό PULS.
Βέβαια, το ότι το RM70 προέρχεται από το ΒΜ-21, που με τη σειρά του είναι η εξέλιξη των «Κατιούσα» ΒΜ-13 του Β’ Παγκοσμίου, δεν έχει ένα μόνο μειονέκτημα, που είναι η προβληματική αναχορηγία του (που απαιτεί δεκάδες στελέχη κανονικά, που δεν τα έχουμε). Το κυριότερο ζήτημα είναι η ανύπαρκτη ακρίβειά του.
Καθώς τα ρουκετοβόλα είναι όπλα περιοχής δεν αναμενόταν -με τις παλιές τακτικές αντιλήψεις- να έχουν ακρίβεια. Έτσι μπορούν να πλήξουν τη θέση μιας πυροβολαρχίας, αλλά όχι ενός πυροβόλου, μπορούν να πλήξουν μια ακτή απόβασης, αλλά όχι το αποβατικό πάνω στην παραλία. Είναι εντυπωσιακά, είναι μαζικά, αλλά δεν είναι όσο αποτελεσματικά θέλουμε σε ένα σύγχρονο πεδίο μάχης. Μερικοί θεωρούν πως η κάθε ρουκέτα με κάποιο «μαγικό» τρόπο θα πέσει πάνω σε ένα ΤΟΜΑ ή άρμα μάχης και θα τα καταστρέψει. Αλλά αν γίνει κάτι τέτοιο θα συμβεί από τύχη, όχι από την ακρίβεια βολής.
Το πυροβολικό, ακόμη και οι όλμοι των 106 χιλιοστών, έχουν τρόπους βελτίωσης της ακρίβειας. Πρώτη βολή, διόρθωση, δεύτερη βολή, διόρθωση, και μετά συνήθως «bullseye». Το ρουκετοβόλο δεν μπορεί να το πετύχει αυτό, ρίχνει μαζικά τις ρουκέτες του κι «ο Θεός βοηθός». Για διόρθωση, μπορεί να γίνει, αλλά θεωρητικά, πρακτικά, θα βασιστούμε στην προστάτιδα Αγία του Πυροβολικού μας.
Αντιλαμβανόμενοι πως πολλοί ακόμη είναι εγκλωβισμένοι στη διαμάχη δυτικών εναντίον ανατολικών όπλων, θα ρωτήσουν «ποια είναι η προσέγγιση των ΗΠΑ στο ίδιο θέμα». Στη δεκαετία του ‘80 αυτό ήταν το Μ270Α0 MLRS. Το όπλο υπηρετεί στον Ελληνικό Στρατό, και οι ρουκέτες του δεν ήταν κατευθυνόμενες. Και μιας και μπήκε σε υπηρεσία σε αριθμούς σημαντικά υποδεέστερους από ότι τα ΒΜ-21 και τα παράγωγά τους, έπρεπε να διαθέτει κάτι άλλο να προσφέρει, που ήταν οι… βομβίδες!
Η Γερμανία εκσυγχρονίζει 18 ΠΕΠ M270 για την αξιοποίηση κατευθυνόμενων ρουκετών GMLRS
Έτσι η ρουκέτα του MLRS, η πρώτης γενιάς, είχε 677 βομβίδες Μ77, ικανές να καταστρέψουν τον πύργο ενός άρματος μάχης. Οπότε τα MLRS μπορεί να μην είχαν ακρίβεια, αλλά οι ρουκέτες τους έριχναν μια βροχή βομβίδων πάνω στα εχθρικά στρατεύματα, πυκνώνοντας τη διασπορά πυρομαχικών στην ίδια έκταση. Ήταν ένας άλλος τρόπος βομβαρδισμού, πολύ πιο αποτελεσματικός από ότι είχαν οι Σοβιετικοί με τα χιλιάδες ΒΜ-21. Το ποιος πέτυχε, το βλέπουμε στην Ουκρανία, όπου πολλές εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες ΒΜ-21, δεν έχουν κάμψει τους Ουκρανούς. Έχουν ισοπεδώσει μεν πόλεις, μεγάλες περιοχές, αλλά παραμένουν όπλα χωρίς ειδική στόχευση.
Οι Ουκρανοί από την άλλη μεριά δεν έχουν αντίστοιχες ποσότητες ΒΜ21, αλλά και να τις διέθεταν, δεν έχουν τα αποθέματα εκατομυρίων ρουκετών από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης που αντιπαρατάσσει η Ρωσία. Γιαυτό και ζήτησαν, και πήραν δυτικά συστήματα. Οχι όμως MLRS M270A0 με τις «παλιές» ρουκέτες βομβιδίων. Δεν χρειάζονταν πλέον τα βομβίδια (που έχουν απαγορευτεί από Διεθνείς Συνθήκες που δεν έχουν υπογράψει οι ΗΠΑ), αλλά βολές ακριβείας. Οπότε η λύση εδώ είναι τα HIMARS που «τσακίζουν» τους Ρώσους.
Κάποιοι λοιπόν θεώρησαν πως αν στα δικά μας RM70 αναβαθμιστούν οι ρουκέτες τους και φθάσουν σε εμβέλεια τα 40 χιλιόμετρα από τα 20 που είναι σήμερα κάτι θα αλλάξει. Ναι, θα αλλάξει κάτι, αλλά αυτό είναι η ακρίβεια των πυρών τους προς το χειρότερο. Το CEP της αρχικής ρουκέτας δεν θα βελτιωθεί αλλά το αντίθετο. Και από ένα όπλο μη ακριβείας, το RM70 θα γίνει όπλο ακόμη χειρότερης ακριβείας. Για να πετύχουμε τι; Ας δούμε λίγο τα επιχειρησιακά σενάρια…
Η ισραηλινή πρόταση βελτίωσης των ρουκετών των 122mm που έχει εφαρμογή και στα ελληνικά RM-70
Σε μια πιθανή ελληνοτουρκική σύγκρουση τεράστιες συγκεντρώσεις στρατευμάτων, ή στατικές πυροβολαρχίες, ή μαζικές επελάσεις αρμάτων μάχης, δύσκολα θα δούμε. Ή φάλαγγες επιπέδου Κιέβου, που έμειναν από καύσιμα, πάλι δεν θα δούμε, ή και να δούμε, δεν θα υπάρχουν εκεί κοντά RM70. Άλλωστε τα περισσότερα είναι στην ΑΣΔΕΝ. Εκεί λοιπόν, υπάρχει η παραφιλολογία περί χρήσης τους εναντίον στόχων στην τουρκική ενδοχώρα. Tι θα χτυπήσουμε όμως με ένα όπλο που δεν έχει ακρίβεια; Στρατόπεδα; Μα το ίδιο μπορούν να κάνουν ελάχιστα βλήματα πυροβολικού. Και οι ιδέες περί «ακτών απόβασης», είναι ανεδαφικές, δεν υπάρχει περίπτωση να δούμε αποβάσεις επιπέδου Ιβοζίμα στο Αιγαίο.
Τί προτείνουν οι Τσέχοι για την αναβάθμιση των RM-70 του Ελληνικού Στρατού
Δεν κάνει σε κανέναν εντύπωση, μόνο σε εμάς, που κανένας στρατός στον κόσμο δεν αγοράζει πλέον τέτοια παλαιά συστήματα; Για να είμαστε σωστοί, κανένας σύγχρονος δυτικός στρατός. Και δεν μπορούμε από τη μια να αγοράζουμε F-35, SPIKE NLOS, MQ-9 Sea Guardian, και από την άλλη να αναζητούμε να διπλασιάσουμε την εμβέλεια στις μη κατευθυνόμενες ρουκέτες μας, επιπέδου Β’ ΠΠ.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Οι δυο αμερικανικές λύσεις, M270A1-MUiC και M270Α2 για εκσυγχρονισμό των ελληνικών MLRS
Γενικά, θεωρούμε τα RM70 σαν μια λύση ανάγκης όπως και τα ΒΜΡ-1. Στα μέσα της δεκαετίας του ‘90, όταν ακόμη οι κλάσεις απέδιδαν ικανό αριθμό στρατιωτών στις Μονάδες, τα RM-70 ήταν εξαιρετικές επιλογές. Μια «προσωρινή» λύση μέχρι την παραλαβή περισσοτέρων MLRS. MLRS περισσότερα δεν ήρθαν ποτέ, και σε αυτό φταίει αποκλειστικά η ηγεσία το 2015-2016. Αν ο ΕΣ χρειάζεται μια τέτοια σημαντική ισχύ πυρός, έπρεπε να είχαμε προχωρήσει στην παραλαβή των 40 μεταχειρισμένων MLRS M270A0 όταν ήταν διαθέσιμα.
Νέες βολές RM-70 με αναβαθμισμένες ρουκέτες στην Κρήτη (Εικόνες, βίντεο)
Αν βέβαια συγκρίνουμε το κόστος μιας κατευθυνόμενης ρουκέτας (νέας γενιάς) GMLRS των M270A1 & HIMARS με τη 122 χιλιοστών των RM70, ναι το κόστος της πρώτης είναι πολλαπλάσιο. Αλλά πόσες GMLRS χρειάζονται για έναν στόχο και πόσες των 122 χιλιοστών; Μήπως ακόμη κι αν ρίξουμε εκατοντάδες των 122, μπορεί να αποτύχουν ενώ ελάχιστες GMLRS θα τον καταστρέψουν; Έτσι το θέμα του κόστους αντιστρέφεται, καθώς οι φθηνότερες ρουκέτες χρειάζονται σε μεγάλες ποσότητες για να είναι αποτελεσματικές.
Ακόμη, στα RM70 υπάρχει πλέον και ζήτημα με το φορέα των ρουκετών, το όχημα Tatra 813. Στην εποχή του ήταν εξαιρετικό, αλλά μετά από δεκαετίες χρήσης, ο αερόψυκτος κινητήρας του είναι πηγή προβλημάτων. Οπότε για πραγματική αναβάθμιση των RM70 θέλουμε νέες ρουκέτες, νέο όχημα, νέα ηλεκτρονικά πιθανώς. Αξίζουν όλα αυτά; Ξεκάθαρα για εμάς, όχι. Η εποχή των μαζικών πυρών έχει τελειώσει.
Επίσης αν το RM70 ήταν αρκετές δεκαετίες πριν ένα εξαιρετικό όπλο, πολύ προηγμένο σε σχέση με το παράγωγο των Κατιούσα, ΒΜ-21, σήμερα ο ΕΣ δεν έχει την πληθώρα στελεχών και στρατευσίμων για να κρατά πλήρως επιχειρησιακά 116 ρουκετοβόλα.
Προσοχή λοιπόν. Θέλουμε ρουκετοβόλα των 122 χιλιοστών; Καμμία αντίρρηση. Αλλά με πυρομαχικά ακριβείας! Έτσι τα παλιά ρουκετοβόλα μπορούν να γίνουν «μικρά» HIMARS, αρκεί να έχουν τα κατάλληλα πυρομαχικά. Υπάρχουν λύσεις για ρουκέτες των 122 χιλιοστών, που να προσφέρουν καθοδήγηση ακριβείας; Ναι, αν τις αναζητήσουμε.
Φυσικά, η πρώτη χώρα που έχει αναπτύξει τέτοιου είδους όπλα είναι η ίδια η Ρωσία. Πλέον βέβαια δεν υπάρχει περίπτωση να αγοράσουμε οτιδήποτε από εκεί, ενώ το εμπάργκο σε συστήματα υψηλής τεχνολογίας σημαίνει πως και οι ίδιοι οι Ρώσοι θα έχουν πρόβλημα να βρουν τα απαραίτητα για την αναπλήρωση των αποθεμάτων τους. Ενώ δεν έχουν αναφερθεί και χρήση ρουκετών ακριβείας από τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία. Η άλλη χώρα με ρουκέτες των 122 χιλιοστών με κάποια υποτυπώδη κατεύθυνση, είναι η… φίλη και σύμμαχος Τουρκία με τις TRG-122 της Roketsan. Οι Τούρκοι κατάλαβαν άμεσα πως η βροχή μη κατευθυνόμενων ρουκετών είναι άνευ αξίας.
Υπάρχει όμως μια άλλη, σοβαρή σύμμαχος χώρα, που έχει μετατρέψει τις «χαζές» ρουκέτες των 122 χιλιοστών, σε ένα εξελιγμενο σύστημα κρούσης ακριβείας. Ναι, μιλάμε για το Ισραήλ. Και καθώς η ΠΤΗΣΗ προσπαθεί πάντα να έχει περισσότερες της μιας λύσεων, θα αναφέρουμε πως στο Ισραήλ τουλάχιστον δυο εταιρείες προσφέρουν λύσεις στα 122 χιλιοστά. Η Elbit και η Rafael. Και μάλιστα με δυνατότητα man in the loop, που σημαίνει πως τα ρουκετοβόλα μπορούν να έχουν χρήσεις σε αποστολές υπερυψηλής ακριβείας, χτυπώντας μέχρι και πλοία στη θάλασσα!
Η λύση της Elbit είναι η Accular, για την οποία έχουμε ξαναγράψει. Η ρουκέτα της, εκτός του ότι φτάνει τα 40 χιλιόμετρα, έχει και σοβαρές δυνατότητες κρούσης ακριβείας, που μπορούμε να δούμε στο παρακάτω βίντεο.
Ειλικρινά, όταν υπάρχει μια τέτοια επιλογή, δεν έχουμε αντιληφθεί το λόγο για τον οποίο πρέπει να αναζητήσουμε λύση αναβάθμισης των ρουκετών μας από τη Σερβία, που αυτή τη στιγμή είναι σύμμαχος με τη Ρωσία και με καλές σχέσεις με την Τουρκία. Αν δεν μας αρέσει η Elbit Systems, η Rafael βάζει στις παλιές ρουκέτες μια κεφαλή EPIK (Electro-Optical Precision Integration Kit) όπου μπορεί να γίνει τερματική καθοδήγηση εναντίον οποιουδήποτε στόχου.
ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ: Προχωρά άμεσα ο εκσυγχρονισμός ρουκετοβόλων RM70 για τον Ελληνικό Στρατό
Προφανώς, όταν μιλάμε για έξυπνη ρουκέτα, το κόστος είναι μεγαλύτερο από μια «χαζή». Ένα ΒΜ-21 με 40 ρουκέτες, θεωρητικά μπορεί να χτυπήσει ένα στόχο 600 επί 600 μέτρα. Θεωρητικά, γιατί πρακτικά, το CEP των ρουκετών είναι τόσο μεγάλο, που υπάρχουν περιπτώσεις που η διασπορά είναι τεράστια, της τάξης του ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου ή και πολύ περισσότερο. Σχετικά προτείνουμε να μελετηθεί το εξής άρθρο.
Το γράψαμε και παραπάνω, θα το ξαναγράψουμε εδώ. Από τη στιγμή που θα ρίξει ένα ρουκετοβόλο, χρειάζεται αναχορηγία. Και αυτή, με τη σειρά της, απαιτεί ικανό αριθμό εκπαιδευμένων ανδρών. Οι ρουκέτες δεν μπαίνουν «μαγικά» στο ρουκετοβόλο, εκτός κι αν υπάρχει κάποια «πατέντα» με γερανό, όπως για παράδειγμα στα MLRS/HIMARS. Αν όχι, η λύση είναι η αναγόμωση όπως στην παρακάτω φωτογραφία, όπου Κροάτης στρατιώτης γεμίζει με το χέρι τους σωλήνες ενός Vulcan M92 του κροατικού στρατού.
Το θεωρούμε εύκολο αυτό να γίνει; Πόσοι χρειάζονται, με τη δύναμη και αποθέματα κούρασης; Όπως βλέπετε στις φωτογραφίες γίνεται η επαναφόρτωση των ρουκετοβόλων. Εκτός κι αν θέλουμε να τιμωρήσουμε για κάποιο λόγο τα στελέχη του Πυροβολικού, ειδικά εν καιρώ πολέμου.
Οπότε αν στα RM70 απλώς αυξήσουμε την εμβέλεια των ρουκετών τους, τότε πετάμε τα χρήματά μας. Αν πάρουμε 100 νέα φορτηγά, και βάλουμε επάνω τα ρουκετοβόλα, πάλι τίποτα δεν έχουμε κάνει. Αν όμως βάλουμε ένα ψηφιακό ΣΕΠ, που μπορεί να κατευθύνει τις ρουκέτες, τότε έχουμε ένα HIMARS χαμηλού κόστους. Αλλιώς δίνουμε περισσότερους στόχους στο τουρκικά Bayraktar.
ThinkOutOfTheBox: Αντικατάσταση των RM-70 του ΕΣ, με Μ270 MLRS; Tα BMP-1 δείχνουν το δρόμο!
Κλείνοντας, ας εξηγήσουμε τι είχαμε γράψει. Τι είχαμε λοιπόν προτείνει πριν λίγες εβδομάδες; Αντί να μπλέκει ο Ελληνικός Στρατός με εκσυγχρονισμούς ρουκετοβόλων 50 ετών, σοβιετικής εποχής, ας δίναμε κάποια (κάποια λέγαμε τότε, σήμερα θα λέγαμε να «φύγουν» όλα) από τα RM70 μας, για να παραλάβουμε εμείς στη θέση τους ότι διαθέσιμο υπάρχει από πυροβόλα Μ109Α3Ν, PzH2000, FH77 ή CEASAR. Οι Ουκρανοί θα έβαζαν άμεσα σε υπηρεσία τα RM70, κι εμείς θα αξιοποιούσαμε τα πυροβόλα. Για να το πάμε πιο μακρυά. Γιατί να μην παίρναμε και μερικά από τα βρετανικά ή γερμανικά MLRS;
Τρία MLRS στέλνει η Γερμανία στην Ουκρανία, οι ανάγκες όμως είναι για εκατοντάδες
Όμως από τη στιγμή που οι Ουκρανοί κατάφεραν και λειτούργησαν εν καιρώ πολέμου τα πολλά και διάφορα πυροβόλα και ρουκετοβόλα που έφταναν από τη Δύση, εμείς θα πορευτούμε με τα διαθέσιμη RM70. Θυμίζουμε πως 116 ρουκετοβόλα απαιτούν όπως εξηγήσαμε 4ψήφιο αριθμό στελεχών για την άμεση και απροβλημάτιστη εξυπηρέτησή τους, που δεν τα έχουμε. Και κυρίως απαιτούν τεράστια αποθέματα ρουκετών, που θα εκτοξεύονται μαζικά μπας και πετύχουν κάτι. Και απαιτούν και τεράστιες αποθήκες πυρομαχικών κοντά στην πρώτη γραμμή, θαυμάσιους στόχους για τον αντίπαλο, παγίδες για εμάς. Οπότε η μόνη ορθή λύση είναι η προμήθεια κατευθυνόμενων ρουκετών και όχι βλημάτων που θα πηγαίνουν «κάπου κοντά» στο στόχο.
