H πρόσφατη αγορά των 18 αεροσκαφών Rafale από την Πολεμική μας Αεροπορία, σκόρπισε ενθουσιασμό τους φίλους μας, κι όχι μόνο. Από την άλλη πλευρά του Αιγαίου οι αντιδράσεις είναι ακόμη μετρημένες, αλλά διαβάζοντας πίσω από τις λέξεις στα social media, υπάρχει όχι απλά έντονος σκεπτικισμός, αλλά μάλλον κάτι που έρχεται στα όρια της ηττοπάθειας. Η ακύρωση του τουρκικού προγράμματος των F-35A, μετά τον αρχικό τουρκικό ενθουσιασμό (!), για την ανάπτυξη του τουρκικού TF-X, έχει αρχίσει να φαίνεται πως θα αφήσει ένα δυσαναπλήρωτο κενό στην αεροπορική ισορροπία στο Αιγαίο σαφώς υπέρ της Ελλάδος.
Θα είμαστε ρεαλιστές. Μετά τον εκσυγχρονισμό των περισσοτέρων τουρκικών F-16C/D στο πρότυπο CCIP (Block 50+Adv) με Link 16, η ποιοτική ισορροπία έτεινε να μετακινηθεί προς την ανατολική πλευρά του Αιγαίου. Η ποσοτική ήταν ήδη με τους Τούρκους, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τα πολλαπλά μέτωπα που πρέπει να καλύψουν κι αυτοί σε έναν πιθανό αεροπορικό αγώνα εναντίον της χώρας μας. Η Ελλάδα, δεν ήταν, ούτε είναι, και προφανώς ούτε θα είναι ένας εύκολος αντίπαλος. Αν είμασταν ένας εύκολος αντίπαλος, τότε θα είμασταν όχι το υποψήφιο θύμα, αλλά το “χωνεμένο δείπνο”.
Η αγορά των 18 Rafale είναι μια κίνηση ματ. Διότι με πολύ χαμηλό κόστος, η ΠΑ αποκτά δυνατότητες που μέχρι τώρα δεν είχε και ο αντίπαλος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει. Στο μυαλό μας μπορεί να έχουμε τα 18 Rafale, να εξαπολύουν 36 SCALP EG μαζί με τα άλλους 24 με τα Mirage 2000-5Mk2, αλλά η προστιθέμενη αξία δεν είναι μόνο η ταυτόχρονη άφιξη 60 πυραύλων cruise σε στόχους βαθιά στην εχθρική ενδοχώρα. Ναι, 60 SCALP-EG, με άλλους 60 σε λίγα λεπτά, μπορεί ίσως και να κρίνουν τον αγώνα, αλλά δεν θεωρούμε πως αυτό θα είναι που θα συνεισφέρουν τα ελληνικά Rafale. Η ΠΑ με την “πρώτη” στόχευσε στο μεγάλο “ατού” του αεροσκάφους, στον πύραυλο Meteor, ένα πλεονέκτημα που ούτε έχουν, ούτε προβλέπεται να έχουν οι αγαπητοί μας γείτονες για τα επόμενα χρόνια.
Τελειώνουν οι ελπίδες για Meteor στο Mirage 2000, δυσβάστακτο το κόστος ακόμη και για Ινδία
Τι είναι λοιπόν αυτό που “φέρνει” ο Meteor; είναι τόσο σημαντική πια αυτή η ακτίνα δράσης; Γιατί οι ΗΠΑ, εγκατέλειψαν τον συνδυασμό F-14/AIM-54 και έμειναν στον “ταπεινό” συνδυασμό F/A-18E/F/AIM-120C; μήπως τελικά οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς δεν έχουν τόσο αξία όσο εμείς θα θέλαμε να έχουν;
Καταρχάς, πριν πούμε κάτι άλλο, θα πρέπει να σημειώσουμε, πως ο συνδυασμός F-14A/AIM-54A δεν κατασκευάστηκε για να χρησιμοποιηθεί σε “πυκνά” αεροπορικά περιβάλλοντα όπως για παράδειγμα μια Κεντρική Ευρώπη, ή μια Μέση Ανατολή. Το F-14A θα έπρεπε να προστατεύσει τις ομάδες μάχης των αμερικανικών αεροπλανοφόρων σε Ειρηνικό και Ατλαντικό από τις επιδρομές των σοβιετικών Tupolev. Βαρυφορτωμένα Tu-22, Tu-22M, Su-24 θα επέδραμαν εναντίον των Task Groups, εκτοξεύοντας ατελείωτους πυραύλους cruise, ταυτόχρονα με πυραύλους από σοβιετικά υποβρύχια. Τα F-14 θα έπρεπε να σταματήσουν τη βροχή των σοβιετικών cruise, κατά προτίμηση πριν αυτοί εκτοξευτούν. Επίσης, να “σκορπίσουν” τα εχθρικά σμήνα μαχητικών, σε περιοχές όπως η Νότια Σινική, ο Ινδικός ή Θάλασσα της Ιαπωνίας. Θεωρητικά λοιπόν, τα F-14A ήταν bomber killers, όπως θα ήταν και τα MiG-25/31 πάνω από τη Σιβηρία για τα αμερικανικά B-52/B-1.
Ας μην το δούμε όμως “μονόπλευρα”. Θα πρέπει να θυμηθούμε πως τα λιγοστά, κακοσυντηρημένα ιρανικά F-14A, με ελάχιστους ΑΙΜ-54Α, κατάφεραν να προκαλέσουν τεράστιες απώλειες στα ιρακινά μαχητικά. Κι αν εξαιρέσουμε κάποια γαλλικής κατασκευής Mirage F-1Q, τα σοβιετικά μαχητικά αποδείχτηκαν ιδανικοί στόχοι για τους περσικούς ΑΙΜ-54Α. Συνεπώς, οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς, όπως ο ΑΙΜ-54 ή ο ΑΑ-9 (του MiG-31) μπορούν προφανώς να εμπλέξουν μαχητικά αεροσκάφη μαζικά, και με μεγάλη επιτυχία.
Το σημερινό μας θέμα είναι αν το Rafale, μαζί με τους Meteor, θα είναι ο συνδυασμός που κάποτε ήταν το F-14A με τον AIM-54. Υπάρχουν πολλοί που δεν θεωρούν “ασφαλείς” τις εμπλοκές BVR (Beyond Visual Range) σε τόσο μεγάλες αποστάσεις, καθώς υπάρχει πάντα ο κίνδυνος της κατάρριψης φίλιων αεροσκαφών. Αυτό πράγματι, μπορεί να ίσχυε κάποτε για τα F14A/AIM-54 & MiG-31/AA-9, αλλά οι εποχές τότε επέτρεπαν να ξέρει ο τακτικός διοικητής στο αεροπλανοφόρο ή το έδαφος, αν στην γενική κατεύθυνση των απειλών υπάρχουν και φίλια αεροσκάφη. Συνεπώς, και το F-14A αλλά και το MiG-31 θα μπορούσαν με ομοβροντίες πυραύλων να καταστρέψουν σε μεγάλες αποστάσεις εχθρικούς σχηματισμούς χωρίς κίνδυνο φίλιων απωλειών.
Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να γίνει πχ στη Μέση Ανατολή με το Ισραήλ. Το Ισραήλ, σε περιόδους πολέμου είχε πάντα, παντού, δικά του αεροσκάφη. Συνεπώς, δεν ήταν ασφαλές να εμπλέξει ίχνη σε αποστάσεις 100, 150 ή 200 χιλιομέτρων. Μια χαρά τα κατάφερναν πρώτα τα F-4E και αργότερα τα F-15A/C με τους ΑΙΜ-7. Ήξεραν πριν την εμπλοκή, τι ήταν αυτό που εμπλέκουν. Έτσι, παρά τις ατελείωτες αερομαχίες για πολλές δεκαετίες, οι Ισραηλινοί δεν είχαν απώλειες από φίλιο πυρ (άξιες λόγου).
Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Πρέπει να σημειώσουμε, πως παλιότερα η ΠΑ δεν επιθυμούσε εμπλοκές BVR. Αυτός είναι και ο λόγος της επιλογής των F-16C/D Block 30, καθώς και των Mirage 2000EG/BG τη δεκαετία του ’80, χωρίς BVR βλήματα. Τα IFF της εποχής, σε ένα περιβάλλον με υψηλή αεροπορική πυκνότητα όπως το Αιγαίο, δεν επέτρεπαν ασφαλείς βολές BVR. Αυτός είναι και ο λόγος της περιορισμένης επένδυσης σε βλήματα ΑΙΜ-7 για τα μαχητικά F-4E. Βέβαια, τη δεκαετία του ’90, με τη βελτίωση των μέσων, η ΠΑ αγόρασε ΑΙΜ-120Β αλλά και Super 530D.
Με τα F-16C/D Block 50/52+/52+Adv η ΠΑ απέκτησε προηγμένα IFF, ενώ η έλευση των ΕΜΒ-145AEW επέτρεψε την πολύ καλύτερη εικόνα του αεροπορικού περιβάλλοντος στην περιοχή. Έτσι, η ΠΑ δεν δίστασε να επενδύσει σε αριθμούς ΑΙΜ-120C, απαραίτητους για την επίτευξη αεροπορικής υπεροχής. Φυσικά, τα ίδια όπλα φέρουν και τα τουρκικά F-16C/D, άρα είναι δύσκολο να πούμε πως υπάρχει ποιοτική υπεροχή. Το παιχνίδι θα κριθεί στα σημεία, και παρά την ποιοτική υπεροχή των πιλότων της ΠΑ, η ΤΑ έχει μεγάλους αριθμούς μαχητικών, ενώ μπορεί να προκαλέσει “κορεσμό” στην αεράμυνα της χώρας μας με μεγάλους αριθμούς UAVs.
H αγορά των Rafale είναι μια κομβική επιλογή για την Πολεμική Αεροπορία. Ασχέτως του φαινομενικά “μικρού” αριθμού της αρχικής παραγγελίας, η ΠΑ καταρχάς έχει αλλάξει τελείως τακτική στο θέμα της υποστήριξης. Έτσι, δεν διακινδυνεύει να βλέπει τα αεροσκάφη της να γίνονται hangar queens όπως τα F-16C/D Block 52+ τα πρώτα χρόνια της αξιοποίησής τους, λόγω έλλειψης FOS, ούτε να ανεβαίνει η πίεση των στελεχών της 114 ΠΜ γιατί έβλεπαν το στόλο των Mirage 2000 να “ξεκουράζεται” μέσα στα υπόστεγα. Αγοράζει 18 αλλά θα είναι 18 όταν πρέπει. Δεν αγοράζει 22 ή 24 για να έχει 8 όταν πρέπει. Ας ρίξουν οι καλοί μας φίλοι το πως έκαναν χρήση οι Ισραηλινοί των Mirage III στον Πόλεμο του 1967. Πιστεύει κανείς πως το Ισραήλ είχε 300 Mirage; Ελάχιστα είχε σε σχέση με τις εκατοντάδες των εχθρικών MiGs. Αλλά τα αεροπλάνα πετούσαν συνέχεια, όλο το 24ωρο με 2ους ή και 3ους πιλότους. Αυτό θέλει η ΠΑ, να τα έχει συνεχώς διαθέσιμα.
Μπορεί ο πολλά υποσχόμενος Meteor να κοστίζει €2 εκατομμύρια;
Τώρα, ο αριθμός των Meteor που θα αγοραστεί ίσως και να μείνει απόρρητος. Άλλωστε, όπως όλοι πολύ καλά ξέρουμε, ο φόβος φυλάει τα “έρημα”. Επίσης, η αποστολή μερικών κιβωτίων με επιπλέον πυραύλων από τα αποθέματα ευρωπαϊκής χώρας, με έξι γράμματα, μέσα σε ένα Α400Μ θέλει 2 ώρες για να φτάσουν στην Τανάγρα. Συνεπώς, είπε 50 Meteor πάρουμε, είτε 500, το αποτέλεσμα είναι σχεδόν το ίδιο. Το θέμα είναι πως η ΠΑ αποκτά Meteor, αλλά και μια εξαιρετική πλατφόρμα ικανή να τους εκτοξεύσει. Το Rafale F3R.
Λοιπόν, τι είναι αυτός ο Meteor; Κατά την άποψή μας, η χρήση του Meteor είναι ένας καλός λόγος για να αγοράσουμε Rafale. Η αγορά Rafale χωρίς Meteor, μάλλον θα ήταν “κουτσή”. Κάτι σαν την αγορά των Mirage 2000 το 1985 χωρίς τους πυραύλους Super Matra 530D. Ή σαν την αγορά των Mirage F-1CG χωρίς τους Matra Magic 550. Απλά, εδώ η αγορά των Meteor φέρνει την ΠΑ πραγματικά σε άλλο επίπεδο, με δυνατότητες που αυτή τη στιγμή στερείται και η ίδια η USAF!
Καταρχάς, ο Meteor δεν είναι πύραυλος, τουλάχιστον με την κλασική έννοια του όρου. Δηλαδή, δεν “καίει” προωθητική ύλη όπως ένας κλασικός πύραυλος, μπορεί να επιταχύνει, και μετά να κάνει “οικονομία” καυσίμων στον ramjet που έχει σαν κινητήρα. Μετά, μπορεί να αυξομειώνει την ταχύτητά του, αλλά και να ελίσσεται με την ισχύ του κινητήρα, κι όχι με την όποια κινητική του ενέργεια. Δεν υπάρχει “επίσημη” μέγιστη εμβέλεια για τον Meteor, και οι αναφορές της wikipedia για “άνω των 100 χιλιομέτρων είναι ανακριβείς. Υπάρχουν αναφορές για εμβέλειες πολλαπλάσιες των 100 χιλιομέτρων, και πολύ πάνω από τον AIM-120D. Πιστεύουμε πως πράγματι, εναντίον μη ελισσόμενων στόχων, ο Meteor μπορεί να ξεπεράσει τα 200 ή και πολύ περισσότερα χιλιόμετρα. Αυτό σημαίνει πως αεροσκάφη AEW, KC-135R, ναυτικής επιτήρησης ή ASW μπορούν να πέσουν χωρίς καν να καταλάβουν τι τους χτύπησε.
Η αλήθεια είναι πως δεν θα εκτοξεύαμε έναν Meteor σε απόσταση 150+ χιλιομέτρων εναντίον μαχητικού αεροσκάφους, αλλά από τη στιγμή που οι δυνατότητες του όπλου είναι απόρρητες, ακόμη και τα ελληνικά Rafale, ένα μόνο, να εγκλωβίσουν σχηματισμό τουρκικών F-16C/D, με τη “ψυχή” θα προχωρήσουν οι τούρκοι πιλότοι γνωρίζοντας πως πιθανότατα να υπάρχουν ήδη πύραυλοι Meteor που θα κατευθύνονται εναντίον τους; Το χειρότερο για τους αντιπάλους είναι, πως ο Meteor, μπορεί να δέχεται πληροφορίες εν πτήσει από το αεροσκάφος (κι όχι μόνο), και ενεργοποιεί το ραντάρ εγκλωβισμού προς το τέλος της πτήσης του (όπως και ο ΑΙΜ-120).
Τα αιγυπτιακά Rafale θα εξοπλιστούν με τον METEOR, αφού οι ΗΠΑ δίνουν την έγκρισή τους!
Εκεί που ο Meteor θεωρείται ασυναγώνιστος, είναι το περίφημο NEZ (No Escape Zone), η απόσταση δηλαδή κάτω από την οποία, αν εκτοξευτεί, ο στόχος του δεν έχει πιθανότητες διαφυγής. Δηλαδή, ακόμη κι αν το αεροσκάφος στόχος κάνει στροφή 180 μοιρών, και απομακρυνθεί με μέγιστη ταχύτητα, πάλι ο πύραυλος θα το προλάβει. Ή, πιο πιθανό, ακόμη κι αν το αεροσκάφος αρχίσει να εκτελεί μανούβρες και ελιγμούς με πολλά g, ότι και να κάνει, ο πύραυλος θα έχει πάλι αρκετά καύσιμα για να προλάβει το στόχο και να τον καταρρίψει. Η ΝΕΖ θεωρείται πως είναι περίπου 60 χιλιόμετρα (τεράστια για πύραυλο Αέρος-Αέρος), αλλά υπάρχουν αναφορές πως είναι ακόμη μεγαλύτερη, ξεπερνά ίσως τα 80 χιλιόμετρα.
Τα ελληνικά Rafale, θα σαρώνουν τους ελληνικούς ουρανούς, και θα προχωρούν σε συνδυαστικές εμπλοκές εχθρικών στόχων, με δεδομένα που θα προέρχονται από τα ιπτάμενα ραντάρ EMB-145AEW, ακόμη και τα μαχητικά F-16V. Τα δεδομένα θα μοιράζονται μέσω Link 16. Το ενδιαφέρον όμως είναι, πως τα Rafale θα μπορούν να τροφοδοτούν με δεδομένα από το OSF τα ελληνικά F-16V, και έτσι, όλοι να μπορούν να πλήττουν στόχους χωρίς να ανοίγουν τα ραντάρ τους. Επίσης, τα Rafale, θα μπορούν να δίνουν δεδομένα από το πανίσχυρο ραντάρ τους σε χαμηλά ιπτάμενα F-16V και Mirage 2000-5Mk2, παίζοντας το ρόλο των mini-AWACS. To RBE2 είναι ένα πανίσχυρο ραντάρ, με δυνατότητες μοναδικές για ραντάρ AESA. Θεωρούμε πως οι αποστάσεις που μπορεί να αποκαλύψει αεροσκάφη μεγέθους F-16 είναι τουλάχιστον διπλάσιες από αυτή που θα μπορούσε ένα F-16 να εντοπίσει ένα άλλο F-16 με ραντάρ AN/APG-68v9.
Άρχισε η διαδικασία πιστοποίησης των Meteor και SPEAR στο F-35
Κάπου εδώ πρέπει να πούμε πως το ίχνος του Rafale σε ραντάρ είναι χαμηλότερο του F-16C/D. Αυτό σημαίνει πως είναι πολύ δύσκολο να εγκλωβιστεί ένα Rafale είτε από τουρκικό F-16 είτε από την αεράμυνα. Αντίθετα, θα μπορεί να εντοπίζει τα εχθρικά KC-135R αλλά και τα Ε-7Τ Wedgetail σε μεγάλες αποστάσεις, και να στέλνει εναντίον τους Meteor. Η καταστροφή assets σαν τα KC-135R/E-7T είναι μεγάλος πονοκέφαλος για την ΠΑ, και παλαιότερα θα έπρεπε να βάλει σε κίνδυνο F-16 της προκειμένου να τα καταστρέψει. Τώρα πλέον, τα εχθρικά assets μάλλον δεν θα πετάξουν καν σε περίοδο σύγκρουσης, ο φόβος και μόνο των Meteor θα τα καθηλώσει στο έδαφος (για να τα βρουν ίσως τα ξαδέλφια του Meteor, SCALP EG).
Τα βρετανικά EF-2000 Typhoon πετούν για πρώτη φορά με Meteor!
Κάπου εδώ θα βάλουμε μια άνω τελεία για τα ελληνικά Rafale και το συνδυασμό τους με Meteor. Θεωρούμε πως ο συνδυασμός τους θα είναι απόλυτα θανατηφόρος για τα εχθρικά μαχητικά, αλλά και τα uCAV υψηλής αξίας, όπως τα Akinci. Και, είναι σίγουρο πως θα περάσει τουλάχιστον μια δεκαετία πριν οι Τούρκοι μπορέσουν να αντιδράσουν, κι αν, ενώ ακόμη και επιλογή αεροσκάφους σαν το Su-35 ή το Su-57 δεν θα βελτιώσει την κατάσταση. Κοινώς, αυτό που εμείς βλέπουμε σαν Καλά Χριστούγεννα, οι γείτονες το βλέπουν σαν την αρχή του τέλους. Της αεροπορίας τους…
