Το Project Blue Book μέσα από την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά του History

Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ έχει δημιουργήσει τρία προγράμματα (Project Sign, 1947–1949, Project Grudge, 1949–1952 και Project Blue Book, 1952 ως 1969), σε μια προσπάθεια να εξηγήσει επιστημονικά τις εκατοντάδες θεάσεις αγνώστου ταυτότητας ιπτάμενων αντικειμένων (UFO) στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το History Channel δημιούργησε μια τηλεοπτική σειρά με τον τίτλο “Project Blue Book” που κυκλοφόρησε τον περασμένο Ιανουάριο, και η οποία εξιστορεί τις έρευνες του αστροφυσικού J. Allen Hynek στα πλαίσια της συνεργασίας του με την Αμερικανική Αεροπορία, για την εξερεύνηση αυτών των φαινομένων. Η σειρά βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά θεάσεων UFO, και ενσωματώνει στοιχεία επιστημονικής φαντασίας.
Το Project Blue Book, ή “Πρόγραμμα Κυανή Βίβλος” όπως αποδίδεται στα ελληνικά, ήταν μια σειρά συστηματικών μελετών για τις εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες θεάσεις UFO στις ΗΠΑ, που δημιουργήθηκε από την Πολεμική Αεροπορία. Ξεκίνησε το 1952, και τερματίστηκε το Δεκέμβριο του 1969, έχοντας τρεις στόχους. Αφενός να προσδιορίσει αν τα UFO αποτελούσαν απειλή για την εθνική ασφάλεια, και αφετέρου, να προβεί σε επιστημονική ανάλυση των δεδομένων που σχετίζονται με UFO. Ένας τρίτος στόχος ήταν η καθησύχαση των πολιτών, δεδομένου πως σχετικές αναφορές για θεάσεις UFO, γίνονταν συνεχώς πρωτοσέλιδα στα ΜΜΕ της εποχής.
Η σειρά του History επικεντρώνεται στο πρόσωπο του αστροφυσικού J. Allen Hynek, ο οποίος είναι επίσης γνωστός επειδή πήρε μέρος στην ανάπτυξη του ραδιοελεγχόμενου πυροσωλήνα προσεγγίσεως για το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ. Ο Hynek συμμετείχε στα 3 διαδοχικά προγράμματα της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ ως επιστημονικός σύμβουλος για τη διερεύνηση των αναφορών UFO, εξετάζοντας κάθε αναφορά ξεχωριστά και θα αποφάσιζε αν αυτή ταίριαζε με κάποιο γνωστό φυσικό φαινόμενο. Ο ίδιος πίστευε ότι πάρα πολλά UFOs θα μπορούσαν να εξηγηθούν ως φυσικά φαινόμενα που είχαν ερμηνευθεί λανθασμένα από έναν παρατηρητή.
Οι απόψεις του Hynek για τα UFOs μεταβλήθηκαν αργά και βαθμιαία με την πάροδο του χρόνου. Μετά την εξέταση εκατοντάδων αναφορών UFO επί δεκαετίες (κάποιες από τις οποίες είχαν γίνει από αξιόπιστους μάρτυρες, όπως αστρονόμους, πιλότους, αστυνομικούς και τεχνικούς του στρατού) ο Hynek έφθασε στο συμπέρασμα ότι μερικές αναφορές αντιπροσώπευαν γνήσιες εμπειρικές παρατηρήσεις.
Η πρώτη ένδειξη για τη μεταβολή των αντιλήψεων του Hynek εμφανίζεται το 1953, όταν συνέγραψε ένα άρθρο για το τεύχος Απριλίου 1953 του επιστημονικού περιοδικού της Οπτικής Εταιρείας Αμερικής (The Journal of the Optical Society of America) με τίτλο «Ασυνήθιστα φαινόμενα στον αέρα» (“Unusual Aerial Phenomena”), το οποίο εμπεριείχε τη γνωστότερη ίσως δήλωση του Hynek:
«Η γελοιοποίηση δεν αποτελεί μέρος της επιστημονικής μεθόδου και οι άνθρωποι δεν θα πρέπει να διδάσκονται πως αποτελεί. Η σταθερή ροή αναφορών που συχνά γίνονται από αξιόπιστους παρατηρητές εγείρει ζητήματα επιστημονικής υποχρεώσεως και ευθύνης. Μήπως υπάρχει… …κάποιο, οποιοδήποτε, κατάλοιπο [σε αυτές τις αναφορές] που είναι άξιο επιστημονικής προσοχής; `Η, αν δεν υπάρχει, δεν υφίσταται μία υποχρέωση να ειπωθεί αυτό στο κοινό όχι με λεξιλόγιο ανοικτής γελοιοποιήσεως, αλλά με σοβαρότητα, ώστε να συμβαδίζουμε με την εμπιστοσύνη που το κοινό έχει προς την επιστήμη και τους επιστήμονες;»
Ο Hynek ίδρυσε το 1973 στο Έβανστον του Ιλλινόι και διεύθυνε το Κέντρο Μελετών ΑΤΙΑ (Center for UFO Studies, CUFOS). Το CUFOS, που σήμερα έχει την έδρα του στο Σικάγο, είναι ένα κέντρο που υπερμάχεται για την επιστημονική ανάλυση των υποθέσεων ΑΤΙΑ. Τα εκτεταμένα του αρχεία περιέχουν πολύτιμους φακέλους από ερευνητικές ομάδες πολιτών όπως το NICAP, μία από τις γνωστότερες και πιο αξιόπιστες ερευνητικές ομάδες για τα ΑΤΙΑ κατά την περίοδο 1950-1970.
Περισσότερες πληροφορίες για τον Hynek στο λήμμα της Βικιπέδια.
Αν και η σειρά του History βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, ενσωματώνει αρκετά στοιχεία επιστημονικής φαντασίας και υπερβολής. Ωστόσο αποτυπώνει με αρκετή ακρίβεια το κλίμα της εποχής και την “υστερία” που είχε δημιουργηθεί με τις θεάσεις UFO, σε μια περίοδο που ο φόβος για πυρηνική επίθεση από τη Σοβιετική Ένωση, ήταν στο αποκορύφωμά του. Η άποψή μας; αξίζει να την δείτε!