Του Βασίλη Νέδου από την “Καθημερινή”
Η χθεσινή, τυπική, έγκριση της προμήθειας 36 πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων τύπου PULS από το Ισραήλ, ύψους 691 εκατ. ευρώ, από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (ΚΥΣΕΑ) αποτελεί ορόσημο μιας γενικότερης κατεύθυνσης που έχει ακολουθήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη να δημιουργήσει συνθήκες μακρόχρονης και εδραιωμένης στο ελληνικό έδαφος παρουσίας της ισραηλινής βιομηχανίας. Η προσπάθεια αυτή έχει πρακτικά ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2020, όταν ο κ. Μητσοτάκης συμφώνησε με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου την ανάληψη από τους Ισραηλινούς της Elbit τής διαμόρφωσης του Διεθνούς Αεροπορικού Κέντρου στην Καλαμάτα. Η συμφωνία εκείνη «έδεσε» τους Ισραηλινούς για 20 χρόνια, ενώ πρόσφερε στην Πολεμική Αεροπορία και λύσεις για τον γερασμένο στόλο εκπαιδευτικών αεροσκαφών.
Η προμήθεια των PULS, μέρος των οποίων θα κατασκευαστεί στην Ελλάδα (ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας αναφέρθηκε χθες στον όρο ελάχιστης συμμετοχής της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας κατά 25%), συνδέεται με ένα ακόμη πιο εκτενές σχέδιο, αυτό της διαμόρφωσης διαφόρων επιπέδων αποτροπής επιθέσεων από αέρος, είτε πρόκειται για αεροπορικές και πυραυλικές είτε για απειλές από drones και άλλες μη επανδρωμένες πλατφόρμες (UAV).
Σε επόμενη φάση η Αθήνα θα μπει σε πιο προωθημένες διαπραγματεύσεις για την προμήθεια συστημάτων και από άλλες μεγάλες αμυντικές βιομηχανίες του Ισραήλ (IAI, Rafael), που θα αποτελέσουν τον πυρήνα της «Ασπίδας του Αχιλλέα», δηλαδή της νέας πολυστρωματικής αεράμυνας. Οι συζητήσεις αφορούν τα συστήματα Spyder, που προορίζονται να αντικαταστήσουν τα ανατολικής προέλευσης OSA-AK και TOR M1, καθώς επίσης και τα Barak MX της ΙΑΙ, η οποία υπενθυμίζεται ότι έχει εξαγοράσει την Intracom Defence και ως εκ τούτου διαθέτει εγκαταστάσεις στην Ελλάδα. Τα Barak MX θα αντικαταστήσουν τα αξιόπιστα, αλλά πεπαλαιωμένα συστήματα τύπου Hawk, ενώ η Αθήνα συζητάει και την προμήθεια συστημάτων αναχαίτισης βαλλιστικών και άλλων πυραύλων μακράς εμβελείας, συγκεκριμένα του David’s Sling, στην έκδοση Sky Capture (επίσης της ΙΑΙ).
Η τάση αυτή προς την προμήθεια ισραηλινών συστημάτων στηρίζεται σε τρεις γενικούς πυλώνες. Πρώτον, πρόκειται για συστήματα τα οποία έχουν ανταγωνιστικές τιμές σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκής προέλευσης. Δεύτερον, οι Ισραηλινοί εμφανίζονται πρόθυμοι για την παραχώρηση τεχνογνωσίας στην ελληνική πλευρά. Και, τρίτον, η αγορά ελληνικών εταιρειών από Ισραηλινούς δημιουργεί τη δυνατότητα συμπαραγωγής, που θα οδηγήσει σε οικονομίες κλίμακος και τις δύο πλευρές.
Ως προς το τρίτο σημείο φαίνεται ότι οι Ισραηλινοί αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως ένα σημείο εισόδου στην ευρωπαϊκή αγορά (πέρα από τη Ρουμανία που έχει κάνει παρόμοιες συμφωνίες με το Ισραήλ), ωστόσο υπάρχει και μια ακόμη πτυχή, η οποία λειτουργεί ως παράγοντας που ενισχύει τη σχέση. Η Ελλάδα αποτέλεσε τα προηγούμενα χρόνια παράγοντα διευκόλυνσης των Ισραηλινών σε διάφορες φάσεις (μεταφορά αεροπλάνων της El Al στην Αθήνα κατά τη διάρκεια των βαλλιστικών απειλών πέρυσι, απόδοση «στρατηγικού βάθους» για αεροπορικές ασκήσεις κ.ά.) και ένας από τους λόγους που η ισραηλινή αμυντική βιομηχανία επιθυμεί παρουσία σε ελληνικό έδαφος είναι για την παραγωγή και συστημάτων ή πυρομαχικών που θα μπορεί να αξιοποιηθούν για τις ανάγκες των ισραηλινών αμυντικών δυνάμεων (IDF).
Προφανώς όλα τα παραπάνω είναι στην κορυφή των προτεραιοτήτων των Ενόπλων Δυνάμεων, ωστόσο η υλοποίηση είναι πάντα σχετική καθώς, όπως είναι γνωστό, ένα εξοπλιστικό σύστημα από την απόφαση προμήθειάς του μέχρι την υπογραφή της σύμβασης πρέπει να περάσει από 28 διαφορετικά στάδια…
