Την 1η Σεπτεμβρίου 1939, κατά τις αρχικές φάσεις της ναζιστικής εισβολής στη Πολωνία, υποτίθεται πως έλαβε χώρα μια μάχη μεταξύ “απελπισμένων” Πολωνών ιππέων, οπλισμένων με λόγχες, εναντίον γερμανικών αρμάτων μάχης που κατέληξε σε πανωλεθρία για τους πρώτους.
Η γερμανική εισβολή στη Πολωνία, σηματοδοτεί την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Την πρώτη ημέρα της επίθεσης, έλαβε χώρα μια αψιμαχία στη περιοχή Κροτζάντι, που έμελε να διαστρεβλωθεί από τη ναζιστική προπαγάνδα, με πολλούς να πιστεύουν μέχρι σήμερα πως μερικοί “τρελοί” Πολωνοί ιππείς εξοπλισμένοι με λόγχες, επιτέθηκαν σε γερμανικά Panzer, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να σκοτωθούν.
Το 1939, το πολωνικό ιππικό αντιστοιχούσε το 10% του συνολικού στρατεύματος, χωρισμένο σε 11 ταξιαρχίες και χρησιμοποιούνταν ως “κινητό” πεζικό λόγω ευκινησίας. Σε περίπτωση μάχης, ο κανόνας ήταν οι ιππείς να αφιππεύσουν και να μάχονται ως πεζικάριοι. Ήταν εξοπλισμένοι με τυφέκια, πολυβόλα, όλμους, αντιαρματικά πυροβόλα των 37mm, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις απολάμβαναν υποστήριξης από πυροβόλα των 75mm. Μερικές μονάδες ήταν εξοπλισμένες ακόμη και με τανκέτες. Το πολωνικό ιππικό έλαβε μέρος σε τουλάχιστον 15 μάχες και εκατοντάδες μικρότερες αψιμαχίες, με αρκετά θετικά αποτελέσματα.
Το απόγευμα της 1ης Σεπτεμβρίου, Πολωνοί ιππείς προωθήθηκαν κατά μήκος της παλιάς πρωσικής σιδηροδρομικής γραμμής, με σκοπό να επιτεθούν σε γερμανικό τάγμα πεζικού που βρισκόταν σε φάση ξεκούρασης σε ένα ξέφωτο του δάσους Τουχόλα.
Ο συνταγματάρχης Kazimierz Mastalerz, διοικητής του 18ου συντάγματος ιππικού, διέταξε τον λοχαγό Eugeniusz Świeściak, να εκτελέσει αιφνιδιαστική επίθεση με δύναμη 250 ιππέων, στις 19:00. Η μονάδα του Mastalerz διέθετε αριθμό τανκετών, οι οποίες όμως κρατήθηκαν ως εφεδρεία, μαζί με άλλους 250 ιππείς. Και οι δυο αξιωματικοί, θα σκοτωθούν στην επερχόμενη μάχη.
Η αρχική επίθεση ήταν επιτυχής, με τους Γερμανούς στρατιώτες να διασκορπίζονται και να έχουν πολλές απώλειες. Στη πορεία της μάχης όμως, εμφανίστηκαν μερικά γερμανικά ελαφρά θωρακισμένα οχήματα με πολυβόλα και πέτυχαν να απωθήσουν τους ιππείς, προκαλώντας τους με τη σειρά τους σοβαρές απώλειες. Για άγνωστο λόγο, οι Πολωνοί δεν χρησιμοποίησαν τις εφεδρείες τους και ειδικά τις τανκέτες που ήταν κάτι παραπάνω από ισάξιες σε ισχύ πυρός σε σχέση με τα γερμανικά τεθωρακισμένα.
Στη πραγματικότητα όμως, οι ιππείς πέτυχαν τον αντικειμενικό σκοπό τους, που ήταν η καθυστέρηση της προέλασης της 20ης γερμανικής μηχανοκίνητης μεραρχίας πεζικού, ούτως ώστε μια πολωνική μεραρχία και ένα τάγμα τυφεκιοφόρων, να μπορέσουν να απαγκιστρωθούν από τις θέσεις τους με ασφάλεια. Οι ιστορικές πηγές διαφωνούν ως προς τον αριθμό των Πολωνών ιππέων που φονεύτηκαν, ωστόσο οι αναφορές δεν κάνουν λόγο για περισσότερους από 25-30.
Αν και ουσιαστικά οι Πολωνοί ιππείς, που φυσικά δεν ήταν οπλισμένοι με λόγχες, πέτυχαν στην αποστολή τους, η ναζιστική προπαγάνδα φρόντισε αμέσως να καλέσει Γερμανούς και Ιταλούς δημοσιογράφους στο σημείο της μάχης, καθώς και να τοποθετήσει περίτεχνα μερικά άρματα μάχης που δεν ήταν παρόντα στη μάχη, για να φωτογραφήσουν τους νεκρούς Πολωνούς και τα επίσης νεκρά άλογά τους.
Σκοπός αυτής της κίνησης, ήταν να διαδοθεί η φήμη πως οι Πολωνοί ήταν τόσο απελπισμένοι, που επιχείρησαν να επιτεθούν στα Panzer με λόγχες, ή σύμφωνα με άλλες αναφορές, επιτέθηκαν διότι νόμισαν πως τα γερμανικά άρματα ήταν ψεύτικα και τοποθετήθηκαν στο σημείο ως παραπλάνηση.
Ο μύθος διαδόθηκε επίσης μέσα από τα απομνημονεύματα του Χάινζ Γκουντέριαν, ο οποίος έγραψε: “Η πολωνική ταξιαρχία ιππικού, αγνοώντας τη φύση των αρμάτων μας, επιτέθηκε με σπαθιά και λόγχες και υπέστη τρομερές απώλειες.”
Στη πραγματικότητα όμως, η μάχη Πολωνών ιππέων εναντίον των “γερμανικών Panzer”, ήταν μια σχετικά μικρή αψιμαχία στα πλαίσια των μαχών που διεξάγονταν στη γύρω περιοχή. Σε κάθε περίπτωση, οι Πολωνοί ιππείς ουδέποτε όρμησαν εναντίον αρμάτων μάχης με λόγχες. Ωστόσο η εμπλοκή τους στο Κροτζάντι επέτρεψε τη τακτική υποχώρηση άλλων φίλιων μονάδων.
Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 19 Αυγούστου 2018
