Την «ηρωική εποχή» των πρώτων ατομικών δοκιμών, όταν ο αμερικανικός Στρατός έβαζε ολόκληρες μονάδες να παρακολουθούν από απόσταση πυρηνικές εκρήξεις για να… εξοικειωθούν οι στρατιώτες με την πραγματικότητα του επόμενου πολέμου, η USAF πήγε ένα βήμα πιο μακριά –για την ακρίβεια πιο ψηλά. Πυροδότησε ένα πυρηνικό όπλο πάνω από προσωπικό που βρισκόταν στο «σημείο μηδέν». Και βρήκε πέντε αρκετά τρελούς για να καταγράψουν live την δοκιμή!
Την δεκαετία του ’50 οι Ηνωμένες Πολιτείες δοκίμαζαν το ένα πυρηνικό όπλο μετά το άλλο. Μόνο το 1957 πραγματοποιήθηκαν 29 δοκιμές στο πλαίσιο της Επιχείρησης Plumbbob όμως το τεστ της 19ης Ιουλίου θα ήταν διαφορετικό. Η Αεροπορία θα δοκίμαζε έναν ενεργό πυρηνικό πύραυλο αέρος-αέρος ΜΒ-1 Genie.
Ο φόβος ότι οι Σοβιετικοί θα έστελναν από τον βορρά εκατοντάδες βομβαρδιστικά για να ισοπεδώσουν με πυρηνικά τις ΗΠΑ υπήρξε πηγή πανικόβλητης έμπνευσης για διάφορες απίστευτες τακτικές με ακόμη πιο απίστευτα όπλα. Ο πύραυλος Genie της Douglas ήταν ένα από αυτά.
Μια αφοπλιστική –κυριολεκτικά– ιδέα
Η ιδέα να εξαπολύσεις έναν πύραυλο με πυρηνική κεφαλή εναντίον των σχηματισμών των σοβιετικών βομβαρδιστικών φάνταζε απολύτως λογική τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Τίποτα δεν θα μπορούσε να γλυτώσει από μια πυρηνική έκρηξη στον αέρα. Και ο χειριστής του μαχητικού που θα εξαπέλυε την φοβερή αυτή καταστροφική δύναμη δεν θα χρειαζόταν καν να σκοπεύσει.
Το βλήμα Genie δεν είχε σύστημα κατεύθυνσης –δεν το χρειαζόταν άλλωστε. Ο πιλότος του αεροσκάφους-φορέα θα πλησίαζε τα εχθρικά βομβαρδιστικά, θα εξαπέλυε τον πύραυλο και θα έσπευδε να διαφύγει όσο πιο γρήγορα μπορούσε για να μην βρεθεί εντός της εμβέλειας της πυρηνικής έκρηξης που θα ακολουθούσε. Πιο απλό δεν γίνεται. Όμως η… λαμπρή αυτή ιδέα έπρεπε και να δοκιμαστεί.
Στις 07:00:04.6 πμ (14:00:04.6 GMT) της 19ης Ιουλίου 1957, οι πέντε αξιωματικοί παρατηρητές –και ένας κάμεραμαν– που στέκονταν απροστάτευτοι στο «σημείο μηδέν» του πεδίου ατομικών δοκιμών Yucca Flats στην Νεβάδα, 105 χλμ βορειοδυτικά του Λας Βέγκας, παρακολουθούσαν άνετοι και… ατάραχοι την εκτόξευση του πυραύλου σε ύψος 18.500 ποδών (5.638,8 μ) από ένα αναχαιτιστικό F-89J Scorpion, συνοδευόμενο από ένα Β-57 σε ρόλο chase.
«Live» πυρηνική δοκιμή
«5… 4… 3… 2… Ο πύραυλος έφυγε…» Το Scorpion με χειριστή τον Capt. Eric William Hutchison και RO (Radar Operator) τον Capt. Alfred C. Barbee εκτέλεσε τον προβλεπόμενο ελιγμό διαφυγής στρέφοντας απότομα 70 μοίρες για να υπάρχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ του τζετ και της πύρινης σφαίρας που θα επακολουθούσε. Επιταχύνοντας στα 3 Mach, o πύραυλος χρειάσθηκε 4,5΄΄ για να διανύει 4.240 μ. πριν εκραγεί η κεφαλή των 1.7 κιλοτόννων με σήμα του επίγειου σταθμού.
Στο έδαφος, οι αυτόπτες μάρτυρες μετέδιδαν μέσω ασυρμάτου τα δρώμενα σαν να έκαναν εκπομπή σε ραδιόφωνο όταν μετά την λάμψη έφθασε και ο ήχος της έκρηξης. Ήταν σαν να έσκαγε κεραυνός πάνω από τα κεφάλια τους.
Η πυρηνική λάμψη έγινε ορατή σε απόσταση άνω των 100 μιλίων από το Yucca Flats Range. Αυτή ήταν η πρώτη –και τελευταία– φορά που πυροδοτήθηκε ενεργό βλήμα Genie. Τo F-89J ‘FV-547’ (s/n 53-2547) του 84th FIS που χρησιμοποιήθηκε στην δοκιμή, ένα μετασκευασμένο F-89D-60-NO, υπηρέτησε για πολλά χρόνια μετά την ιστορική βολή και σήμερα σώζεται σε στατική έκθεση στο Δημοτικό Αεροδρόμιο Great Falls της Μοντάνα, στην Αεροπορική Εθνοφρουρά της οποίας πέταξε με το 186th FIS το τελευταίο διάστημα της καριέρας του.
Το πανίσχυρο Genie
Ο πύραυλος MB-1 (ΑΙR-2A μετά το 1962) ήταν ο πρώτος πυρηνικός πύραυλος αναχαίτισης στην ιστορία και ο ισχυρότερος. Διέθετε πυρηνική κεφαλή ουρανίου/πλουτωνίου W25 ισχύος 1,5 κιλοτόννου, εμβέλεια 9,6 χλμ με εκτιμώμενη δραστική ακτίνα (lethal zone) 300 μέτρων και πυραυλοκινητήρα στερεών προωθητικών Thiokol SR49-TC-1 ο οποίος απέδιδε 36.500 λίβρες ώσης επιτρέποντας μεγίστη ταχύτητα 3,3 Mach. Το πρώτο –ανενεργό– βλήμα εκτοξεύθηκε για πρώτη φορά το 1956 και ο τύπος κατέστη επιχειρησιακός τον Ιανουάριο του επόμενου έτους.
Tα F-89 Scorpion ή «Flying Vacuum» (ιπτάμενη ηλεκτρική σκούπα) όπως ήταν επίσης γνωστά, αφού λόγω της χαμηλής θέσης των αεραγωγών «ρούφαγαν» ο,τιδήποτε βρισκόταν παρατημένο στην πίστα, ήταν τα αεροπλάνα που θα εξαπέλυαν την ισχύ του Genie εναντίον της πλημμυρίδας των «κόκκινων» βομβαρδιστικών. Τα 350 αεροσκάφη της έκδοσης –J (μετασκευασμένα F-86D των Block D-35 έως D-75) ήταν τα βαρύτερα οπλισμένα αναχαιτιστικά όλων των εποχών: εκτός από δύο ΜΒ-1 αναρτημένους σε ισάριθμους φορείς κάτω από τις πτέρυγες, μπορούσαν να φέρουν σε επιπλέον πυλώνες τέσσερεις συμβατικούς πυραύλους αέρος-αέρος GAR-2A (ΑΙΜ-4C) Falcon, συν 104 ρουκέτες FFAR των 2,75 ιντσών κρυμμένες στα τεράστια pods/δεξαμενές καυσίμου των ακροπτερυγίων!
Από το 1957 μέχρι το 1962 κατασκευάσθηκαν συνολικά 3.150 βλήματα ΜΒ-1 ενώ η Douglas παρήγαγε και μια εκπαιδευτική έκδοση, με ανενεργό πυραυλοκινητήρα και χωρίς πυρηνική κεφαλή, με την ονομασία ATR-2. Παρά το… παράλογα λογικό σκεπτικό χρήσης τους, οι πύραυλοι Genie εξόπλισαν τα F-89J, τα F-101B Voodoo της USAF αλλά και της Καναδικής Αεροπορίας –με τον έλεγχο των βλημάτων να ανήκει στους Αμερικανούς– και κατόπιν τα F-106A Delta Dart ως τα μέσα της δεκαετίας του ’80. Ευτυχώς, η δοκιμή του ’57 ήταν αρκετή.
Αλέξανδρος Θεολόγου
Πρώτη δημοσίευση 17/12/2017
