Άγνωστη ιστορία: Ποιος έριξε τη «πρώτη σφαίρα» στο Περλ Χάρμπορ;

Η μάχη στο Περλ Χάρμπορ ήταν μια απροειδοποίητη στρατιωτική επίθεση από την Αυτοκρατορική Ιαπωνική Αεροπορία και το Αυτοκρατορικό Ναυτικό κατά της ναυτικής βάσης των Ηνωμένων Πολιτειών στο Περλ Χάρμπορ της Χαβάης, το πρωί της 7ης Δεκεμβρίου 1941. Η επίθεση οδήγησε στην είσοδο των Ηνωμένων Πολιτειών στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια άγνωστη πτυχή της μάχης, έχει να κάνει με ένα περιστατικό βύθισης υποβρυχίου λίγες ώρες πριν ξεκινήσει η επίθεση που θα μπορούσε ίσως να παίξει ρόλο στη τελική έκβαση της σύγκρουσης.

Το πρωί της 7ης Δεκεμβρίου 1941, το αντιτορπιλικό Ward με καπετάνιο τον William W. Outerbridge, διεξήγαγε περιπολία στην είσοδο του Περλ Χάρμπορ όταν ενημερώθηκε στις 03:57 με οπτικά σήματα από το ναρκαλιευτικό σκάφος Condor, για τον εντοπισμό ενός περισκοπίου. Στις 6:37 π.μ., το Ward είδε πάλι ένα περισκόπιο που φαινόταν να ακολουθεί το φορτηγό πλοίο Antares, οπότε και διέταξε επίθεση στον στόχο. Αποτέλεσμα ήταν η βύθιση ενός ιαπωνικού μίνι – υποβρύχιου τύπου Ko-hyoteki, κάνοντας το Ward το πρώτο σκάφος που έριξε την «πρώτη σφαίρα» εναντίον των Ιαπώνων στη μάχη του Πέρλ Χάρμπορ και γενικά στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.  Το υποβρύχιο προσπαθούσε να εισέλθει στο λιμάνι ακολουθώντας το Antares μέσω των ανθυποβρυχιακών διχτυών στην είσοδο του λιμανιού. Το Ward όμως, έριξε αρκετά βλήματα από τα κύρια πυροβόλα του χτυπώντας τον πυργίσκο του μικρού υποβρυχίου και τελικά το βύθισε με τη βοήθεια βομβών βυθού. Λίγο αργότερα (07:48 πμ) τα ιαπωνικά αεροσκάφη ξεκίνησαν την επίθεσή τους στον στόλο του Ειρηνικού που βρισκόταν ελλιμενισμένος στο Περλ Χάρμπορ.

Μια μειοψηφία ακαδημαϊκών αμφέβαλε εάν το Ward είχε βυθίσει πραγματικά ένα ιαπωνικό μίνι-υποβρύχιο και το θέμα υπήρξε αρκετά αμφιλεγόμενο, έως ότου οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Χαβάης βρήκαν το σκάφος στις 28 Αυγούστου 2002. Βρίσκεται 370 μέτρα κάτω από τη θάλασσα στα αμερικανικά ύδατα περίπου πέντε χιλιόμετρα έξω από το λιμάνι του Περλ. Η δεξιά πλευρά του πυργίσκου του υποβρυχίου παρουσιάζει μια οπή, που αποδεικνύει ζημιά από τα πυροβόλα του Ward.
Αυτό που είναι ιδιαιτέρως αξιοσημείωτο, είναι πως οι στρατιωτική διοίκηση της Χαβάης, δεν έλαβε στα σοβαρά την αναφορά του Ward για βύθιση εχθρικού υποβρυχίου. Είναι αλήθεια πως λόγω της έντασης που επικρατούσε εκείνο το διάστημα, ανάλογες «θεάσεις» εχθρικών στόχων, αναφέρονταν συχνά, χωρίς να είναι αληθινές. Αν όμως οι αμερικανικές δυνάμεις έπαιρναν στα σοβαρά το περιστατικό της θέασης του περισκοπίου, θα είχαν πάνω από 3 ώρες περιθώριο να σημάνουν συναγερμό και να λάβουν μέτρα όπως διασπορά του στόλου που ναυλοχούσε στο λιμάνι και απογειώσεις αεροσκαφών για περιπολίες και άμυνα.
Αν και πιθανότατα αυτή η πρώιμη προειδοποίηση δεν θα γλίτωνε τους Αμερικανούς από την ήττα, δεν μπορεί να αποκλειστεί πως αρκετές μονάδες του στόλου θα είχαν προλάβει να απομακρυνθούν και οι ζημιές στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις του νησιού, θα ήταν μικρότερες.
Η Ιαπωνική αεροπορική δύναμη, βύθισε τρία αμερικανικά θωρηκτά, προκάλεσε σοβαρές ζημίες σε άλλα πέντε, κατέστρεψε 188 αμερικανικά πολεμικά αεροπλάνα – τα περισσότερα στο έδαφος – και σκότωσε 2.403 στρατιώτες.
(Σημ. Η αρχική εικόνα απεικονίζει ανέλκυση υποβρυχίου Ko-hyoteki, στο Guadalcanal το 1945)
Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 12/11/2017