Ένα πρόσφατο βίντεο που κυκλοφόρησε στα social media, μας έδωσε την ευκαιρία να ασχοληθούμε λίγο περισσότερο με το θέμα της ενεργητικής θωράκισης των αρμάτων μάχης. Και δεν είναι καθόλου σύνηθες να βλέπει κανείς ένα αμερικανικής κατασκευής M1A1 Abrams του ουκρανικού στρατού, με τις πλάκες της ενεργητικής θωράκισης. Το βίντεο του Μ1Α1 με την ενεργή προστασία έναντι των σύγχρονων αντιαρματικών όπλων, που βασίζεται σε δύο συστήματα θωράκισης, το Kontakt-1 και το ARAT, είναι το εξής.
Αρχικά, θα αναλύσουμε τη λειτουργία και τα χαρακτηριστικά του Kontakt-1, ενός από τα πιο διαδεδομένα συστήματα θωράκισης αντίδρασης στο κόσμο, και μετά θα δούμε το ARAT, ένα πιο σύγχρονο σύστημα που έχει σχεδιαστεί όμως ειδικά για τα άρματα μάχης M1 Abrams.
Kontakt-1: Ο Πρωτοπόρος της Θωράκισης
Το Kontakt-1, γνωστό και ως 4S20, αναπτύχθηκε το 1982 από το Σοβιετικό Ινστιτούτο Έρευνας Χάλυβα. Αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα συστήματα ενεργητικής θωράκισης, εγκατεστημένο σε χιλιάδες οχήματα μάχης παγκοσμίως.
Η λειτουργία του Kontakt-1 βασίζεται στη διασπορά της διαμορφωμένης γόμωσης μέσω της εκτόξευσης μεταλλικών πλακών προς την κατεύθυνσή της απειλής. Όταν μια γόμωση ενός αντιαρματικού όπλου, χτυπά το άρμα, το εκρηκτικό μέσα στη θωράκιση πυροδοτείται, ωθώντας τις μεταλλικές πλάκες προς αντίθετες κατευθύνσεις σε σχέση με την απειλή. Αυτή η έκρηξη διασπά την διάτρηση που θα επιτύγχανε η γόμωση, μειώνοντας σημαντικά την αποτελεσματικότητά της.
ARAT: Μια διαφορετική θωράκιση για το M1 Abrams
Το σύστημα ARAT (Abrams Reactive Armor Tiles) αποτελεί μια πιο σύγχρονη προσέγγιση στη θωράκιση αυτού του είδους, σχεδιασμένο ειδικά για τα άρματα μάχης M1 Abrams. Το ARAT προσφέρει ενεργή προστασία, υπερβαίνοντας τις δυνατότητες της παραδοσιακής παθητικής θωράκισης που σημειωτέον στα αμερικανικά Abrams, βασίζεται σε απεμπλουτισμένο ουράνιο (όχι σε αυτά που έχουν εξαχθεί, και σίγουρα όχι σε αυτά που πολεμούν στην Ουκρανία).
Η λειτουργία του ARAT βασίζεται σε πλακίδια που περιέχουν ένα φύλλο εκρηκτικής ύλης ανάμεσα σε δύο μεταλλικές πλάκες. Όταν το άρμα δέχεται επίθεση, το εκρηκτικό πυροδοτείται, ωθώντας τις μεταλλικές πλάκες προς τα έξω και καταστρέφοντας ή εκτρέποντας το εισερχόμενο βλήμα, μια λειτουργία αρκετά κοντά σε αυτή της παλιότερης Kontakt-1.
Το ARAT θεωρείται πως είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό έναντι γομώσεων HEAT, αλλά και βλημάτων κινητικής ενέργειας. Ωστόσο, η σχεδίαση της ARAT αφήνει το πάνω μέρος του άρματος απροστάτευτο λόγω της παρουσίας ευαίσθητου ηλεκτρονικού εξοπλισμού, γεγονός που καθιστά τα άρματα ευάλωτα σε επιθέσεις στον πύργο. Αυτός είναι προφανώς και ο λόγος που οι Ουκρανοί συμπλήρωσαν τη θωράκιση των δικών τους Μ1Α1 με πλάκες Kontakt-1.