Στα ρωσικά… χνάρια βαδίζει πλέον και η Ουκρανία -αν και με σημαντική διαφορά- περνώντας νόμο από το Κοινοβούλιο, που επιτρέπει την επιστράτευση φυλακισμένων, με “αντίτιμο” την αμνήστευση τους.
Ο νόμος επιδιώκει όπως είναι προφανές να αυξήσει τη δεξαμενή επιστράτευσης με το μέτρο να αφορά συγκεκριμένες κατηγορίες φυλακισμένων, που έχουν τουλάχιστον 3 χρόνια υπόλοιπο ποινής. Εξαιρούνται όμως καταδικασμένοι για πολλαπλές δολοφονίες, σεξουαλικά εγκλήματα, διαφθορά, εμπόριο ναρκωτικών, όπως και καταδικασμένους κυβερνητικούς αξιωματούχους (συνήθως οι τελευταίοι έχουν φυλακιστεί για υποθέσεις διαφθοράς).
Εδώ είναι και η διαφορά με τη ρωσική τακτική η οποία μάλλον έχει “ανάποδη” φορά, δηλαδή συμπεριλαμβάνει τους βαρυποινίτες. Το αποτέλεσμα είναι να αποφυλακίζονται διαβόητοι εγκληματίες -ανάμεσα τους έχουν αναφερθεί και 2 καταδικασμένοι για… κανιβαλισμό – κάτι που έχει προκαλέσει συζήτηση εντός Ρωσίας.
Η τακτική αυτή περί επιστράτευσης φυλακισμένων, ξεκίνησε από την οργάνωση Wagner και τον επικεφαλής της Γιεβγένι Πριγκόζιν, στον οποίο είχε δοθεί άδεια να επισκέπτεται φυλακές στη Ρωσία και να προσφέρει αυτή την “ευκαιρία”. Ο ίδιος, είχε δηλώσει πως σχεδόν 50.000 καταδικασμένοι είχαν επιστρατευθεί με αυτό το σχήμα, εντασσόμενοι στην Wagner, με μάλιστα προνομιακή μεταχείριση και υποχρέωση για υπηρεσία στο μέτωπο μόλις 6 μήνες! Στην πορεία βέβαια η Wagner κατέγραψε τεράστιες απώλειες καθώς είχε αναλάβει μερικές από τις πιο αιματηρές επιθέσεις των ρωσικών δυνάμεων (όπως στο Μπαχμούτ), και αναφέρονται εκεί χιλιάδες νεκροί να είναι από τους αποφυλακισμένους.
Μετά τον θάνατο του Πριγκόζιν, η πρακτική συνεχίζεται αλλά πλέον μέσα από τις Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις απευθείας, που προσφέρουν μεν και αυτές αμνηστία αλλά για υπηρεσία αορίστου χρόνου, ουσιαστικά “μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος”, ή να τραυματιστούν σοβαρά, ή να παρασημοφορηθούν.
Στον ουκρανικό νόμο τώρα, προβλέπεται πως αν ο κατάδικος λιποτακτήσει και συλληφθεί, επιστρέφει στη φυλακή για να εκτίσει πλήρως την ποινή του, αλλά επιβαρύνεται με ακόμη 10 χρόνια φυλάκιση, ενώ αν διαπράξει έγκλημα κατά την υπηρεσία του, πάλι ακολουθείται η ίδια διαδικασία, δηλαδή επιστροφή στη φυλακή και καταδίκη για το νέο έγκλημα. Και στη τρέχουσα ρωσική πρακτική επίσης, προβλέπεται ότι ο φυλακισμένος που καταφέρνει μετά την υπηρεσία στο μέτωπο να αποστρατευθεί, παραμένει “με αναστολή”, δηλαδή αν διαπράξει κάποιο έγκλημα επιστρέφει για έκτιση του υπολοίπου της ποινής, συν όποια νέα καταδίκη.
Πάντως και οι δύο μεθοδολογίες, ρωσική και ουκρανική, σαφώς έχουν κοινωνικό αντίκτυπο, καθώς “απελευθερώνουν” πολύ νωρίτερα από το αναμενόμενο ποινικούς που -εφόσον επιβιώσουν- θα επιστρέψουν στην καθημερινότητα, ενώ και η συμπεριφορά τους στο μέτωπο πιθανώς να είναι πολύ πιο κτηνώδης. Μια τραγική δηλαδή και σαφώς καταδικαστέα και υποτιμητική (για την στρατιωτική πειθαρχία και παράδοση) επιλογή και για τις δύο -πλέον- πλευρές στον πόλεμο.
