Η Νορβηγία έγινε η δεύτερη χώρα -μετά την Αυστραλία- που εγκατέλειψε οριστικά τα NH90. Η είδηση, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, δεν ήταν ακριβώς «αιφνιδιαστική βόμβα» όπως την χαρακτήρισαν κάποιοι εδώ στην Ελλάδα, αφού όλη η περιρρέουσα ατμόσφαιρα υπήρχε από καιρό και πλέον οι προσεκτικοί παρατηρητές του χώρου αναρωτιούνται πιά θα είναι η επόμενη αεροπορία που θα κάνει το ίδιο.
H σκανδιναβική χώρα ανακοίνωσε και επίσημα στις 10 Ιουνίου τον τερματισμό του συμβολαίου της με την κοινοπραξία ΝΗΙ (NHIndustries), η οποία μετά τις σημαντικές ανακατατάξεις από την συγκρότησή της πριν από 30 χρόνια (1992), αποτελείται πλέον από τις Airbus Helicopters, Leonardo Helicopters και GKN/Fokker.
Ο τερματισμός του συμβολαίου αφορά στην επιστροφή των ελικοπτέρων που έχουν ήδη παραδοθεί, την ανάκτηση του κόστους τους αλλά και στην απαίτηση μιας μεγάλης αποζημίωσης.
Να θυμίσουμε ότι το αρχικό νορβηγικό συμβόλαιο αφορούσε σε 14 ΝΗ90, υβριδικά της έκδοσης NFΗ (NATO Frigate Helicopter) και υπογράφηκε το 2001, με προοπτική παραδόσεων έως το 2008. Όπως όμως και με τις περισσότερες χώρες-πελάτες του προγράμματος, λόγω των προβλημάτων στην εξέλιξη και διαχείρισή του, τα συμβόλαια αυτά αναθεωρήθηκαν στο μεσοδιάστημα.
Για την Νορβηγία αυτό σήμαινε ότι το 14ο και τελευταίο ελικόπτερο θα παραδίνονταν μέσα στο 2022. Σύμφωνα όμως με την νορβηγική υπηρεσία στρατιωτικών προμηθειών από τα 13 NH90 που έχουν παραδοθεί μόνο 8 βρίσκονται στην τελική τους διαμόρφωση FOC (Final Operating Configuration) και η διαδικασία, (όπως η νορβηγική πλευρά ειδοποιήθηκε πρόσφατα από την ΝΗΙ) δεν θα ολοκληρωθεί παρά το τέλος του 2024 (στην ευνοϊκότερη… περίπτωση).
Αυτό φαίνεται ότι ήταν και η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, με το Όσλο (που όπως αναφέρεται «είχε… απαυδήσει») να προβαίνει στο βήμα που προαναφέρθηκε.
Σύμφωνα με αυτό η Νορβηγία προτίθεται να επιστρέψει οριστικά τα 13 ελικόπτερα που έχει στην κατοχή της, στην όποια κατάσταση βρίσκονται τώρα, να μην παραλάβει το έσχατο και απαιτεί την ανάκτηση του καταβληθέντος κόστους 5 δις νορβηγικών κορονών (περίπου 480 εκατ. ευρώ) συν αποζημίωση, το ύψος της οποίας θα διαπραγματευτεί.
Επιπλέον των καθυστερήσεων, όπως αναφέρει ο νορβηγικός φορέας, τα NH90 ακόμη και στην FOC παρουσίαζαν εξαιρετικά υψηλό ποσοστό αστοχιών (αναφέρεται 40 φορές πιο υψηλά από αυτό που υποσχόταν η σύμβαση) και τα ελικόπτερα από τις 3.900 ώρες που προβλέπονταν να πετούν ετησίως να μην συμπληρώνουν ούτε 700. Με αποτέλεσμα η Βασιλική Νορβηγική Αεροπορία (RoNAF) να αδυνατεί να υλοποιήσει τις αποστολές της.
Πηγές της νορβηγικής υπηρεσίας αμυντικών προμηθειών αναφέρουν ότι πέραν της χαμηλής αξιοπιστίας, το πρόβλημα μεγεθύνονταν σε απελπιστικό επίπεδο λόγω αδυναμίας των προμηθευτών της κοινοπραξίας να παραδώσουν ανταλλακτικά. Έτσι από τα 13 ελικόπτερα σε νορβηγικό έδαφος, κατά περιόδους τα διαθέσιμα επιχειρησιακά ήταν ένα ή και… κανένα.
Η κατάσταση είχε φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε η RoNAF να αναζητήσει ήδη από καιρό την ενοικίαση υπηρεσιών αεροσκαφών περιστρεφόμενων πτερύγων από ιδιωτικούς φορείς, αν και για τα περισσότερα στρατιωτικά καθήκοντα που θα είχαν τα NH90, αυτό φυσικά ήταν αδύνατον, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμη βάση.
Η απόφαση του Όσλο να επιστρέψει τα ελικόπτερα και να ζητήσει την επιστροφή των χρημάτων που έχει καταβάλει είναι οριστική και (κατά τις αυστηρές δηλώσεις Νορβηγών επισήμων) αμετάκλητη. Η νορβηγική πλευρά μάλιστα προειδοποίησε την NHI και τους εταίρους τους να μην αγνοήσουν την απόφαση, ούτε να ακολουθήσουν παρελκυστική πολιτική για το θέμα διότι διαφορετικά θα τεθούν σε «μαύρη λίστα» και αποκλειστούν δια παντός από δοσοληψίες με το νορβηγικό δημόσιο. Ο αποκλεισμός μάλιστα θα ισχύει όχι μόνο για την NHI αλλά για όλες τις εταιρίες των τριών ομίλων που βρίσκονται πίσω από αυτή.
Η RoNAF έχει ήδη αποσύρει από την 1η Ιουνίου τον στόλο των NH90 και τον έχει θέσει σε αποθήκευση, ενώ προσπαθεί να επιλύσει το «χάσμα» των δυνατοτήτων ASW για το οποίο έχει ευθύνη έναντι του Νορβηγικού Βασιλικού Ναυτικού. Η επιλογή MH-60R είναι η πιο ρεαλιστική πιθανότητα, αν και σύμφωνα με την νορβηγική υπηρεσία στρατιωτικών προμηθειών αναζητούνται και άλλες λύσεις.
Εάν ρωτάτε ποια θα είναι η επόμενη χώρα που θα πηδήσει από το «τρένο» του NH90, εάν βάλτε στοίχημα υπέρ του Βελγίου… δεν θα το χάσετε.
Στην Ελλάδα βέβαια (που δεν είναι ούτε Νορβηγία, ούτε Βέλγιο), το θέμα των NH90 και του καθεστώτος τους αποτελεί ταμπού, αν και κάποια στιγμή κάποιος πρέπει να τολμήσει να ενημερώσει, τουλάχιστον για το μέλλον αυτής της τεράστιας επένδυσης του ελληνικού λαού.
