Η Ένωση Ελληνικών Ναυπηγείων (ΕΕΝ) εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία της για τον αποκλεισμό της πρότασης του μέλους της, Ομίλου ONEX Shipyards & Technologies, από την επικαιροποιημένη λίστα προγραμμάτων που προωθεί η Ελλάδα προς χρηματοδότηση μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού SAFE.
Παρά το γεγονός ότι ο φάκελος της ONEX κατατέθηκε σύμφωνα με όλες τις οδηγίες της ΓΔΑΕΕ και κάλυπτε απολύτως τα κριτήρια του SAFE, η πρόταση δεν καταγράφηκε καν στη λίστα που διαβιβάστηκε στα Γενικά Επιτελεία, λίστα η οποία αριθμεί 25 προγράμματα, συνολικής εκτιμώμενης αξίας 3 δισ. ευρώ.
Η ΕΕΝ σημειώνει ότι η απουσία οποιασδήποτε επίσημης ενημέρωσης, τόσο προς την Ένωση όσο και προς τον Όμιλο ONEX, συνιστά θεσμική απόκλιση από τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Κανείς από τη ΓΔΑΕΕ ή το Πολεμικό Ναυτικό δεν επικοινώνησε για διευκρινίσεις, για συμπληρωματικά στοιχεία ή έστω για να αιτιολογήσει τη μη συμπερίληψη της πρότασης.
Η πρόταση του Ομίλου ONEX αφορούσε τρεις κατηγορίες πλοίων που ανταποκρίνονται σε υπαρκτές και δημόσια ανακοινωμένες ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού:
- Ταχεία Περιπολικά Κρούσης (ΤΠΚ)
- Πλοία Modular σχεδίασης, από OPV έως Multi Mission Corvette
- Κανονιοφόρους
Πρόκειται για σχέδια πλήρως συμβατά με την Εθνική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική, τις εγνωσμένες ανάγκες του ΠΝ και τις προτεραιότητες που έχει θέσει η Κυβέρνηση για την ενίσχυση της εγχώριας ναυπηγικής παραγωγής.
Οι προτάσεις υλοποιούν τα όσα είχαν ανακοινώσει από κοινού ο πρόεδρος της ΕΕΝ, κ. Πάνος Ξενοκώστας, και ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Εταιρειών Αεροδιαστημικής, Ασφάλειας & Άμυνας (ΕΕΛΕΑΑ), κ. Νίκος Παπάτσας, στο πνεύμα του από 8 Μάϊου 2025 Συμφώνου Συνεργασίας ΕΕΝ-ΕΕΛΕΑΑ, όπου μεταξύ άλλων επισημάνθηκε η δυνατότητα εγχώριας ναυπήγησης πολεμικών πλοίων 10% έως 15% φθηνότερα και 10% έως 20% γρηγορότερα από κάθε ευρωπαϊκό ναυπηγείο καθώς και η δυνατότητα ανάληψης από Ελληνικές εταιρείες κατασκευής αμυντικών συστημάτων σε ποσοστό περίπου 50% των οπλικών και ηλεκτρονικών συστημάτων των πλοίων.
Για τη ναυπήγηση των πλοίων των προτάσεων του Ομίλου ΟΝΕΧ έχουν υπογραφεί Μνημόνια Συνεργασίας με διάφορες εγνωσμένες εγχώριες εταιρείες όπως είναι τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ), καθώς και με εγνωσμένες εταιρείες από ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Ιταλία κ.λπ.), όπως προβλέπει στο πλαίσιο του SAFE.
Ενδεικτικά, με την ανάληψη ναυπήγησης δύο κορβετών (ενδεικτικής αξίας 1 δις) με 70% εγχώρια παραγωγή που προτείνουμε – γιατί δεν είναι μόνο τα ναυπηγεία αλλά και δεκάδες ελληνικές εταιρείες – τότε 700 εκατ. ευρώ θα παραχθούν από ελληνικά χέρια, αφήνοντας αντίκτυπο στο ΑΕΠ ύψους 5 δισ. ευρώ. Αυτό συνεπάγεται τουλάχιστον 500 άμεσες και 3.000 έμμεσες θέσεις εργασίας.
Η ίδια η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας έχει υπογραμμίσει κατ’ επανάληψη την ανάγκη ναυπήγησης modular πλοίων στην Ελλάδα, δηλώνοντας δημόσια ότι η χώρα διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό και την τεχνογνωσία για να παράγει προηγμένα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας.
Παρά τα παραπάνω, η πρόταση της ONEX, ενός ομίλου που αποτελεί τον βασικό πυλώνα της σύγχρονης ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας, με διεθνείς συνεργασίες και ενεργό ρόλο σε μεγάλα αμυντικά προγράμματα, δεν εμφανίζεται πουθενά, ούτε καν ως δυνατή επιλογή για ενδιαφερόμενα Κράτη–μέλη της ΕΕ.
Ακόμη περισσότερο, η ΕΕΝ εκφράζει εύλογα ερωτήματα για το πώς προχωρά μια λίστα προγραμμάτων όταν:
- Οι επίσημες ανάγκες του ΠΝ καλύπτονται από προτάσεις που απορρίπτονται σιωπηρά,
- Δεν ενημερώνεται το ΚΥΣΕΑ για κατάθεση πρότασης που είχε ανακοινωθεί δημόσια,
- Εμφανίζονται προς εξέταση προγράμματα χωρών που δεν δικαιούνται χρηματοδότησης, ενώ απουσιάζουν προτάσεις που πληρούν όλα τα κριτήρια.
Η ΕΕΝ θεωρεί αδιανόητο να παραβλέπεται η εγχώρια ναυπηγική παραγωγή σε μια κρίσιμη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, τη στιγμή που η Ελλάδα διαθέτει αποδεδειγμένη ιστορία κατασκευής πολεμικών μονάδων — από ΤΠΚ και αρματαγωγά έως φρεγάτες, υποβρύχια και το μεγαλύτερο πλοίο του ΠΝ, το ΠΓΥ «ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ».
Η Ένωση Ελληνικών Ναυπηγείων ζητά άμεσες απαντήσεις στα εξής καίρια ερωτήματα:
- Γιατί δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες ενημέρωσης και αξιολόγησης;
- Γιατί δεν υπήρξε καμία επικοινωνία από ΓΔΑΕΕ και ΓΕΝ προς ΕΕΝ και ONEX;
- Γιατί η πρόταση δεν καταγράφηκε ούτε ως διαθέσιμη επιλογή για ευρωπαϊκές χώρες;
- Ενημερώθηκε το ΚΥΣΕΑ για την υποβολή της πρότασης;
- Γιατί η ελληνική Βουλή δεν έλαβε γνώση για μια πρόταση που είχε ανακοινωθεί δημοσίως;
Η Ένωση επιφυλάσσεται για όλες τις ενέργειες που προβλέπονται θεσμικά ώστε να διασφαλιστεί η διαφάνεια, η τήρηση διαδικασιών και η προστασία της εγχώριας αμυντικής βιομηχανικής βάσης.
